Παρασκευή 29 Απριλίου 2011

Ο μύθος του όφελους των ιδιωτικοποιήσεων: ΔΕΗ / Μεγαλύτερο το έλλειμμα του 2010-περισσότερα μέτρα

Είδηση: Αν όχι επιζήμια, τουλάχιστον οριακά επωφελής αποδείχθηκε για το Ελληνικό Δημόσιο η μετοχοποίηση της ΔΕΗ το 2001 και η πώλησή της σε δόσεις τα επόμενα χρόνια μέσω του Χρηματιστηρίου Αθηνών. Η ΔΕΗ στο διάστημα της περασμένης δεκαετίας και λειτουργώντας υπό καθεστώς μονοπωλίου, κατάφερε, εκτός από το να υλοποιήσει επενδύσεις άνω των 7,5 δισ. ευρώ, να υπερδιπλασιάσει τόσο τις πωλήσεις της (από τα 3 στα 6 δισ. ευρώ) όσο και τα κέρδη της (από τα 200 εκατ. ευρώ στα 550-600 εκατ. ευρώ ετησίως). Ωστόσο το Ελληνικό Δημόσιο προτίμησε στο διάστημα αυτό να εισπράξει εφάπαξ κάποια έσοδα πουλώντας μετοχές για να κλείσει «τρύπες» και να παραχωρήσει σε ιδιώτες επενδυτές μελλοντικά έσοδα από μερίσματα.

Το Δημόσιο έχει αντλήσει συνολικά 1,4 δισ. ευρώ από τις τρεις μετοχοποιήσεις της ΔΕΗ το 2001, το 2002 και το 2003 οι οποίες είχαν αποτέλεσμα να μειωθεί η συμμετοχή του κράτους από το 100% στο 51%.

Αν αντίθετα από το 2001 μέχρι σήμερα δεν είχε πουλήσει καμία μετοχή και διατηρούσε τον απόλυτο έλεγχο στην Επιχείρηση, θα είχε εγγράψει έσοδα από μερίσματα άνω του 1,1 δισ. ευρώ και παράλληλα θα μπορούσε να προσδοκά σε περισσότερα έσοδα στο μέλλον. Ετσι αντί για 1,1 δισ. ευρώ, στον κρατικό κορβανά μπήκαν όλα αυτά τα χρόνια συνολικά 550 εκατ. ευρώ. Η αίσθηση της «χασούρας» είναι πολύ πιο έντονη τα δύο τελευταία χρόνια που η ΔΕΗ κατέγραψε ιδιαίτερα υψηλά καθαρά κέρδη (693 εκατ. ευρώ το 2009 και 558 εκατ. ευρώ ο 2010) και διένειμε μέσω μερισμάτων στους ιδιώτες μετόχους και το Δημόσιο συνολικά 415 εκατ. ευρώ.

Με βάση άλλωστε τη σημερινή ιστορικά χαμηλή αποτίμηση της ΔΕΗ στο Χρηματιστήριο της Αθήνας, που δεν υπερβαίνει τα 2,5 δισ. ευρώ, το εναπομείναν ποσοστό συμμετοχής του Δημοσίου δεν «αξίζει» πάνω από 1,27 δισ. ευρώ. Ενώ από την πώληση του 17% που προγραμματίζεται για το 2012, τα αναμενόμενα έσοδα δεν ξεπερνούν -με βάση την τρέχουσα αποτίμηση- τα 430 εκατ. ευρώ.

Αυτό που φυσικά δεν μπορεί να εκτιμήσει κανείς, είναι πόσα λεφτά θα χάσει στο μέλλον το Ελληνικό Δημόσιο από την περαιτέρω μείωση της συμμετοχής του στη ΔΕΗ, αφού θα εισπράττει όλο και λιγότερα μερίσματα.

Σύμφωνα με τον ισολογισμό της χρήσης 2010, η αξία των παγίων της ΔΕΗ (μονάδες, ορυχεία, ακίνητα κ.ά.) υπολογίζεται σε 13,4 δισ. ευρώ, είναι δηλαδή πενταπλάσια από τη χρηματιστηριακή αποτίμηση στο Χ.Α.

Οι εργαζόμενοι της Επιχείρησης υποστηρίζουν πως η «πραγματική» αξία των παγίων της ΔΕΗ είναι ακόμη μεγαλύτερη. Στα τέλη της δεκαετίας του '90 τα πάγιά της είχαν αποτιμηθεί σε 9 τρισ. δρχ. (26,4 δισ. ευρώ). Το 2001, όταν προετοιμαζόταν η μετοχοποίηση επανεκτιμήθηκαν σε 3 τρισ. δρχ. (8,6 δισ. ευρώ). Με βάση δε την τελευταία αναλογιστική μελέτη που έχει γίνει (2007), μόνο οι ασφαλιστικές εισφορές των εργαζομένων της Επιχείρησης, που από το 1966 αξιοποιούνταν για χρηματοδότηση επενδύσεων και είναι ενσωματωμένες στις πάγιες εγκαταστάσεις της ΔΕΗ, ανέρχονται σε περίπου 11,9 δισ. ευρώ.

Σχόλιο: Έχουμε τονίσει αρκετές φορές στο παρελθόν την ανάγκη διατήρησης των εταιρειών κοινής ωφελείας για εθνικούς και κοινωνικούς λόγους (διαβάστε εδώ το γιατί): Είναι αυτονόητο πως καμία ιδιωτική εταιρεία δεν πρόκειται ν' ασκήσει κοινωνική πολιτική κρατώντας τις τιμές σε υποφερτά επίπεδα "επειδή ο χειμώνας είναι βαρύς", "επειδή το εισόδημα του μέσου Έλληνα μειώθηκε" ή "επειδή έρχονται εκλογές" που αποτελούν παραδείγματα του πρόσφατου παρελθόντος. Βέβαια τους τελευταίους 14-15 μήνες η κυβέρνηση επιβάλλει ένα μπαράζ αυξήσεων χρησιμοποιώντας την αστεία δικαιολογία του "εξορθολογισμού" των τιμών στα "ευρωπαϊκά επίπεδα" (χωρίς να μιλάει κανείς) λες και ο εργάτης στα Καμίνια ή γιαγιά στο Νευροκόπι παίρνουν τον ίδιο μισθό ή σύνταξη με τον αντίστοιχο Γερμανό ή Γάλλο (έτσι είναι όμως - στις τιμές το ίδιο, στους μισθούς και τα επιδόματα χώρια). Και πάλι όμως τα ευρωπαϊκά παραδείγματα δείχνουν ότι όπου υπήρξαν ιδιωτικοποιήσεις ούτε οι τιμές μειώθηκαν, ούτε επενδύσεις στα δίκτυα έγιναν - με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα την Μ.Βρετανία που και οι τιμές αυξήθηκαν κοντά στο 40% σε 6 χρόνια στο φυσικό αέριο, το νερό και το ηλεκτρικό, ενώ οι ιδιωτικές εταιρείες περιμένουν από το κράτος να "επενδύσει" στη βελτίωση των δικτύων. Η στάση της Κομισιόν ήταν το λιγότερο περίεργη, αφού επιλέγει να στηρίξει ολιγοπωλιακά συμφέροντα (δείτε εδώ το παράδειγμα), αφήνοντας στην άκρη τις μεγαλοστομίες για "το συμφέρον των πολιτών". Αυτά όμως τα έχουμε ξαναπεί - και αφορούν μόνο όσους σκέφτονται.

Για τους υπόλοιπους θα μιλήσουμε με την απλή γλώσσα των αριθμών: Όπως φαίνεται από το ρεπορτάζ, το Δημόσιο δεν κέρδισε από την μετοχοποίηση καμίας μεγάλης ΔΕΚΟ και σίγουρα όχι της ΔΕΗ: Συμπεριφερόμενο σαν τον "άσωτο υιό" της Κ.Διαθήκης, άρχισε να ξεπουλάει ποσοστά από τις κερδοφόρες ΔΕΚΟ, χάνοντας όχι μόνο σε βάθος χρόνου (όπως θα περίμενε κανείς) αλλά και σε μικρό χρονικό διάστημα: Μπορεί το Χ.Α. να είναι χαμηλά και οι τιμές το ίδιο, οι κερδοφορίες όμως των επιχειρήσεων παραμένουν αποδίδοντας μερίσματα. Σε μια σοβαρή χώρα, το κράτος κρατά τις κερδοφόρες επιχειρήσεις και χρηματοδοτεί κοινωνικές πολιτικές σε άλλες που η κερδοφορία δεν είναι εφικτή (όπως π.χ. τα μέσα μαζικής μεταφοράς αφού εκεί είναι υποχρεωμένο να κρατάει τις τιμές χαμηλά για να επιτρέπει στον κόσμο να μετακινείται με λογικό κόστος και να έχει γραμμές που η κυκλοφορία είναι μικρή για εξασφαλίζεται μια ισότητα πρόσβασης σε όλους). Είναι και αυτό μια γκρίζα ζώνη του δημόσιου τομέα (διαβάστε εδώ τις άλλες), η οποία δεν έχει αποσαφηνιστεί εσκεμμένα για να μπορεί να γίνονται οι εκποιήσεις με το λιγότερο δυνατόν πολιτικό κόστος. Έτσι το κράτος χάνει σε βάθος χρόνου χρήματα τα οποία οι "επενδυτές" βγάζουν σε 2-3 χρόνια, πίνοντας εις υγείαν του κορόιδου.

Αν βέβαια η κυβέρνηση ενδιαφερόταν πραγματικά για την ανόρθωση των οικονομικών του, θα σταματούσε τον κομματικό έλεγχο των διοικήσεων των ΔΕΚΟ, θα εξορθολόγιζε τα έξοδα στις προβληματικές (όχι με αναγκαστικές μειώσεις μισθών αλλά με περιορισμό "προνομίων" ξεκινώντας από ΠΑΝΩ προς τα ΚΑΤΩ) και θα όριζε μια σαφή κοινωνική πολιτική (με διαβαθμισμένα τιμολόγια ανάλογα με την κατανάλωση, προσβάσιμα κοινωνικά τιμολόγια σε όλους που έχουν ανάγκη κ.ο.κ). Και στο τέλος δεν θα κοιτούσε πως να "ξεφορτωθεί" υποδομές που φτιάχνται μια φορά αλλά τις εκμεταλλεύεται μια ζωή (όπως ετοιμάζεται να κάνει με περισσή χαρά όπως φαίνεται εδώ).

Αντ' αυτού σε μια δύσκολη περίοδο, ετοιμάζεται να δώσει και "τις κότες που κάνουν τα χρυσά αυγά"¨, δηλαδη την ΔΕΗ και τον ΟΠΑΠ, η περιουσία και η δυναμική των οποίων αξίζουν πολλές φορές την χρηματιστηριακή της αξία (κάτι βέβαια που ισχύει και για τον ΟΣΕ). Να πούμε βέβαια εδώ ότι το θετικό είναι πως κάποιοι μέσα στην κυβέρνηση αντιδρούν στην ιδέα του μαζικού ξεπουλήματος (ειδικά για την ΔΕΗ), θεωρώντας άδικη την συμφωνία για περαιτέρω μετοχοποίηση και πώληση παγίων σε ιδιώτες - επομένως υπάρχει μια μικρή ελπίδα ότι τα πράγματα ίσως δε γίνουν όπως θέλει ο Γιώργος "Πινόκιο" Παπακωνσταντίνου.

Στο κάδρο βέβαια πρόσφατα μπήκαν και οι απαιτήσεις της ΓΕΝΟΠ ΔΕΗ (η οποία έχει δεχτεί πολλή λάσπη τον τελευταίο καιρό) η οποία με στοιχεία αποδεικνύει ότι πολλά έργα υποδομής γίνονταν τόσα χρόνια με χρήματα του ασφαλιστικού ταμείου των εργαζομένων της ΔΕΗ που τους δίνει και δικαιώματα σε μελλοντική μετοχοποίηση, δικαιώματα που ξεπερνούν την αξία ολόκληρης της εταιρείας (διαβάστε εδώ το ρεπορτάζ του "Έθνους"). Θα δούμε τι θα γίνει βεβαίως - και πολύ σύντομα μάλιστα: Πάντως στα όσα γράψαμε παραπάνω, να θυμηθούμε ότι η ΔΕΗ πρόσφατα ανακοίνωσε επένδυση 1,3 δις ευρώ - και κυβέρνηση προσδοκά 400 εκ. από την πώληση μεριδίου. Η ντροπή σε όλο της το μεγαλείο δηλαδή.

(Για τον ΟΠΑΠ θα μιλήσουμε αναλυτικά σύντομα πάλι με στοιχεία για το πόσα χρήματα θα χάσει το Δημόσιο, για το πως συνεχίζονται οι αμαρτωλές συμβάσεις και επίσης και τα ερωτηματικά για το που θα βρει τα χρήματα το κράτος για να χρηματοδοτεί τον αθλητισμό και τον πολιτισμό όταν καταφέρει και ξεφορτωθεί τον οργανισμό).

Και για να μην ξεχνιόμαστε... "Νέα" μέτρα υποτίθεται ότι φέρνει, το "αυξημένο" έλλειμμα του 2010, γράφει το ρεπορτάζ των εφημερίδων (π.χ. της Καθημερινής σ' αυτό το άρθρο). Τέτοια ακούμε και λέμε ότι δε φτάνει που μας "γδύνουν" στην κυριολεξία παρά μας κοροϊδεύουν κι από πάνω. Τα νέα μέτρα δεν είναι αυτά που δέχτηκε η κυβέρνηση υπογράφοντας το "επικαιροποιημένο" μνημόνιο όπως φαίνεται εδώ; Δεν είναι εκείνα που είχαν προαναγγελθεί με την κατάθεση του φετεινού προϋπολογισμού (διαβάστε σχετικά εδώ) και στη συνέχεια είχε καταφέρει "ν' αποφύγει η κυβέρνηση" εκποιώντας την δημόσια περιουσία (κάτι που επίσης είχε προαποφασιστεί από πέρσυ το καλοκαίρι) και επιμηκύνοντας το Μνημόνιο; Και κερατάδες και δαρμένοι, πάει πολύ. Κερατάδες, δαρμένοι και κορόιδα μαζί δεν καταπίνεται με τίποτα...

Και κάτι τελευταίο... Στα κους-κους του επερχόμενου βασιλικού γάμου της Μ.Βρετανίας, αναφέρεται ότι ο τέως βασιλιάς της Ελλάδας Κωνσταντίνος, είναι ο "νονός" του γαμπρού. Μπράβο του αλλά μισό λεπτό...Ο Γουίλιαμ είναι Αγγλικανός σωστά; Και το "δικό μας παιδί", ο υπέρμαχος της ελληνικής πίστης, το "αδικοξενιτεμένο παλικάρι", ο πρώην "υπηρέτης" του λαού είναι ορθόδοξος (υποθετικά τουλάχιστον) σωστά; Τότε πως γίνεται να είναι "πνευματικός πατέρας" σ' ένα δόγμα που το έχει απορρίψει αφού ανήκει σ' ένα άλλο; Πως είπατε; Υπάρχει η περίπτωση να κάνει τις βόλτες του στην Αγία Σοφία του Λονδίνου για να το παίζει "εντάξει" με το επιχειρηματικό ελληνοκυπριακό λόμπι της Μ.Βρετανίας ώστε να εισπράττει εισφορές για τη διαβίωση του και τα υπόλοιπα να τα θεωρεί λεπτομέρειες; Μπορεί να είναι κι έτσι - μπορεί και όχι...

Πηγές ειδήσεων: "Ελευθεροτυπία", "Έθνος"

Δεν υπάρχουν σχόλια: