Τετάρτη 16 Μαρτίου 2022

Για την ελληνική γλώσσα ρε γ@@@@o!

 Η ελληνική γλώσσα υποφέρει σχεδόν απ' όλους μας. Όλοι μας κάνουμε λάθη γλωσσικά - συντακτικά, ορθογραφικά και γραμματικά - άλλος λιγότερο, και άλλος περισσότερο. Είναι επίσης συχνό φαινόμενο η ελληνική γλώσσα να υποφέρει περισσότερο από τους "Ελληναράδες", απ' αυτούς δηλαδή που υποτίθεται ότι "αγαπάνε περισσότερο" την Ελλάδα - και οτιδήποτε ελληνικό - περισσότερο από όλους τους υπόλοιπους. Και αυτό το φαινόμενο μπορεί να μην είναι τωρινό (μιας και παρουσιάζεται έντονα από τη δεκαετία του 1990 που μπήκαν στη ζωή μας τα ιδιωτικά ΜΜΕ και γεμίσαμε lifestyle έντυπα), αλλά τα τελευταία χρόνια γιγαντώνεται, μέσω των social media. Κάποτε θεωρούσαμε "ντροπή" να κάνουμε ορθογραφικά λάθη, να χρησιμοποιούμε "αμερικανιές" στο γραπτό ή προφορικό λόγο και να κάνουμε συντακτικά λάθη. Πλέον απλός κανείς δεν ασχολείται και η γλώσσα τραυματίζεται ανεπανόρθωτα. Ο Γιάννης Ζουμπουλάκης γράφει στο in.gr σχετικά:

"Δεν νομίζω ότι πρόκειται για ιδέα μου, καθώς επίσης θεωρώ πολύ πιθανόν αρκετός κόσμος να μην το έχει αντιληφθεί· ίσως να μην το αντιληφθεί ούτε τώρα με αυτό το σύντομο σημείωμα: πέρα από τα σωματικά, ψυχολογικά, συναισθηματικά, πρακτικά, οικονομικά, επαγγελματικά και πάσης φύσεως άλλα πλήγματα που λίγο ως πολύ όλοι έχουμε υποστεί από αυτόν τον δαίμονα που λέγεται κορωνοϊός, ένα ακόμα πρόβλημα που προέκυψε έχει να κάνει με τη γλώσσα μας. Τα ελληνικά μας.

Ταλαιπωρημένη ούτως ή άλλως εδώ και αρκετά χρόνια στην καθομιλουμένη, η ελληνική γλώσσα, τα τελευταία δύο χρόνια, άρχισε να δέχεται κάτι σαν μια ακόμη επίθεση – όχι απαραιτήτως ηθελημένα -, την οποία, με το φτωχό μου το μυαλό (και με την πιθανότητα να κάνω λάθος), αποδίδω σε αυτήν ακριβώς την κατάσταση της πανδημίας.Δεν μπορεί, θα το έχετε παρατηρήσει – ίσως ακόμα και στον ίδιο τον εαυτό σας. 

Εδώ και δύο χρόνια πολλές λέξεις ή εκφράσεις άρχισαν να λέγονται κάπως «χαϊδεμένα», με τρόπο «γούτσου γούτσου», ναζιάρικο. Δεν είναι να μπαίνεις σε κατάστημα ή υπηρεσία.«Εχουμε τεστάκι;» θα σε ρωτήσουν.«Εχουμε κλείσει ραντεβουδάκι;».«Να σκανάρω παρακαλώ το κινητούλι σας;».«Θα μου δείξετε και μια ταυτοτητούλα;».Και όταν έρχεται και η ώρα της πληρωμής, να και η «αποδειξούλα» μας.Εντάξει, με το «καλή απόλαυση», ένα νέο γλωσσικό «προϊόν» που προηγείται του κορωνοϊού, έχω εδώ και καιρό συμβιβαστεί (αν και το σωστό ρήμα είναι παραιτηθεί). Κατέθεσα τα όπλα όταν σε μια περίπτωση ρώτησα τον σερβιτόρο αν θα μπορούσε ποτέ η απόλαυση να είναι κακή και εκείνος με κοίταξε με γουρλωμένα μάτια και την απορία ζωγραφισμένη στο πρόσωπό του. Επίσης, σε αυτό το τελευταίο, οφείλω να πω ότι είμαι και κάπως πιο επιεικής, διότι αν σκέφτονταν όλοι σαν εμένα, τότε δεν θα ‘πρεπε να λέμε καλημέρα, καλησπέρα, καλή όρεξη, καλή τύχη, καλό ταξίδι κ.ο.κ. (εξαιρώ βέβαια τον «καλό Παράδεισο», μακράν την πιο μακάβρια ευχή που έχω ποτέ ακούσει, αλλά και μια παραδοξότητα από μόνη της αφού ο «κακός» Παράδεισος δεν μπορεί παρά να είναι η Κόλαση).

Ομως αυτό το μπεμπεδίστικο με τις λέξεις που καταλήγουν σε -ούλι, -ούλα, -άκι και πάει λέγοντας έχει αρχίσει πραγματικά να με ενοχλεί, σε σημείο που μια φορά δεν άντεξα και ρώτησα τον υπάλληλο «τι εννοείτε ταυτοτητούλα;», για να μου απαντήσει έκπληκτος «μα την ταυτότητά σας βέβαια!». «Α, αυτήν την έχω» απάντησα και την έβγαλα για να του τη δείξω.Δεν έχω φυσικά τίποτα με τους ανθρώπους, αλήθεια το λέω. Ούτε προσπαθώ να φανώ σνομπ και «σπαστικός». Αντιλαμβάνομαι και με το παραπάνω ότι οι περισσότεροι από αυτούς ζουν και εργάζονται υπό πίεση, ποιος ξέρει τι ακούν (ή άκουγαν γιατί τα πράγματα έχουν πια χαλαρώσει) καθημερινά. Δεν είναι και το καλύτερο πρωινιάτικα να ακούς το κοντό και το στραβό του καθενός που ενδεχομένως να βρίσκεται σε παρόμοια κατάσταση πίεσης με σένα.

Με άλλα λόγια αντιλαμβάνομαι ότι η χρήση λέξεων όπως «ταυτοτητούλα» και «κινητούλι» χρησιμοποιούνται και κάπως αμυντικά· σαν μια (αμήχανη βέβαια) προσπάθεια εκδήλωσης οικειότητας των εργαζομένων προς τον πελάτη. Σαν να λένε «ξέρετε, εγώ απλώς κάνω τη δουλειά μου, δεν έχω τίποτα μαζί σας, μη μου κρατάτε κακία». Σύμφωνοι. Ωστόσο το θέμα δεν αλλάζει: είναι «λέξεις» που επίσης δηλώνουν ερασιτεχνισμό.Και φυσικά το ουσιαστικό πρόβλημα παραμένει. Η γλώσσα μας σιγά σιγά αποδυναμώνεται, εκφυλίζεται, μεταλλάσσεται. 

Θαρρείς ότι οι ελληνικές λέξεις δεν έχουν πια και τόση σημασία για τους περισσότερους, την ίδια ώρα βέβαια που οι περισσότεροι που την καταστρέφουν νιώθουν Ελληνάρες και πατριωτάρες και για την «Ελλάδα ρε γαμώτο» και όλ’ αυτά τα αγοραία συνθήματα.Υστερα βέβαια είναι και ο παράγοντας της αγγλιστί ευκολίας. Γιατί άραγε, εφόσον αγαπάμε την Ελλάδα και τη γλώσσα μας, δεν καταβάλλουμε λίγο παραπάνω κόπο για να εξασκήσουμε τα ελληνικά μας χωρίς να πέφτουμε στην παγίδα της ευκολίας και να λέμε π.χ. «αυτό είναι χαντμέιντ/ handmade» αντί να πούμε τη σωστή και αντίστοιχη ελληνική λέξη «χειροποίητο». Γιατί αυτό το περίφημο «concept» δεν ακούγεται ποτέ ως «βασική ιδέα» ή «σύλληψη»; Γιατί «anyway…» και όχι «τέλος πάντων»;Αν όντως αγαπάμε την πατρίδα μας, οφείλουμε να είμαστε λίγο πιο προσεκτικοί απέναντι στη γλώσσα της και να την προστατεύουμε αντί να την απαξιώνουμε ξεχνώντας την."

Πέμπτη 10 Μαρτίου 2022

Και να που τελικά τη Ρωσική εισβολή θα την πληρώσουμε όλοι μας...

 Το δράμα του Ουκρανικού λαού δεν έχει τελειωμό. Μια χώρα που (όπως και πολλές δημοκρατίες της πρώην ΕΣΣΔ) μαστιζόταν από φτώχεια, διαφθορά και κακοδιαχείρηση παρά τον πλούτο του υπεδάφους της και της παραγωγής της, κατέληξε να γίνει θέατρο πολεμικών επιχειρήσεων, θύμα των αυτοκρατορικών βλέψεων του Πούτιν και της στενοκεφαλιάς της Δύσης. Ενός Πούτιν που δεν μπορεί να χωνέψει το ότι μια χώρα γειτονική σε αυτήν έχει το δικαίωμα ν' αποφασίζει για το μέλλον της και μιας αντι-ρωσικής Δύσης που είναι καλή στο να ξεσηκώνει και να υπόσχεται "λαγούς με πετραχείλια" αλλά όταν ήρθε η δύσκολη ώρα της υποστήριξης, άφησε την Ουκρανία στα κρύα του λουτρού.

Όπως και να έχει όμως, κάποια στιγμή θα υπογραφεί μια συμφωνία (εις βάρος της Ουκρανικής εδαφικής ακεραιότητας και ανεξαρτησίας), θ' αποχωρήσουν τα ρωσικά στρατεύματα (με τους Ρώσους "νικητές") και θα μείνει ο Ζελένσκι και όσοι Ουκρανοί θα έχουν επιζήσει και θα έχουν μείνει στην χώρα τους, για να μαζέψουν τα κομμάτια μιας χώρας που θα έχει υποστεί τεράστιες ζημιές στις υποδομές της, έχοντας χάσει εδάφη, ανθρώπους και που θα πρέπει να ζήσει με τον Ρωσικό βραχνά για τα επόμενα χρόνια...

Ποιός θα βοηθήσει την Ουκρανία να ορθοποδήσει και με ποιούς όρους; Ποιοί θα είναι οι έξωθεν "σωτήρες" της χώρας; Πόσοι ακόμα Ουκρανοί θα φύγουν μετανάστες γιατί δε θα υπάρχει τίποτα πια γι' αυτούς στην χώρα τους; Πόσα παιδιά θα μείνουν χωρίς τ' απολύτως απαραίτητα ώστε να έχουν ένα καλύτερο μέλλον; 

Αυτά τα ερωτήματα δε θ' αργήσουν ν' απαντηθούν, αλλά οι Ουκρανοί δεν είναι οι μόνοι που θα πληρώσουν το τίμημα της Ρωσικής επένδυσης στην Ουκρανία.

Ολόκληρος ο αναπτυγμένος κόσμος, χωρίς καλά-καλά να έχει ξεφύγει από την πανδημία (η οποία παρεπιπτόντως παραμένει ισχυρή σε αριθμό κρουσμάτων, με τις μακροχρόνιες παρενέργειες του κορωναϊού ν' αποκαλύπτονται σιγά-σιγά), πέφτει (και λόγω του πολέμου) σε μια πληθωριστική και ενεργειακή κρίση από την οποία δυστυχώς δεν υπάρχει τρόπος να ξεφύγει. Η παραίνεση του κ. Μπορέλ προς τους Ευρωπαίους ώστε να "χαμηλώσουν την θέρμανσή τους" δείχνει ξεκάθαρα το πόσο ξεκομμένοι είναι οι γραφειοκράτες των Βρυξελλών από τους ανθρώπους που ΥΠΟΤΙΘΕΤΑΙ έχουν ταχθεί να "υπηρετούν" και το πόσο ανεπαρκείς είναι στο να βρίσκουν λύσεις σε προβλήματα, που ΘΑ ΕΠΡΕΠΕ να είναι σε θέση να προβλέψουν.

Αλλά όπως τα έκαναν χάλια στη διαχείρηση της πανδημίας, έτσι και τώρα στη διαχείρηση της ενεργειακής κρίσης παρουσιάζουν έλλειμμα φαντασίας και ευρηματικότητας στην εύρεση λύσεων. 

Και κάπως έτσι τις υποσχέσεις των Δυτικών στον Ζελένσκι για "υποστήριξη", θα τις πληρώσουμε όλοι μας, με τους Ουκρανούς βέβαια να υποφέρουν περισσότερο, αφού θα μείνουν με μια χώρα κατεστραμμένη... 

Τρίτη 1 Μαρτίου 2022

Να το πώς περάσαμε από τους ειδικούς Κοβιντ-ολόγους στους ειδικούς διεθνολόγους...

 Τα όσα γίνονται τις τελευταίες μέρες στην Ουκρανία δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με ελαφρότητα. Το πώς αναγκάστηκε η Ε.Ε. να πάρει μέτρα ενάντια στην Ρωσία μετά την αρχική "ραθυμία" της, το δίλημμα πολλών μέσα στην Ελλάδα για το ποιά πρέπει να είναι η στάση της χώρας μας αποτελούν μέρος μιας πρωτόγνωρης κατάστασης που φέρνει τον πόλεμο κοντά στην "πόρτα μας" για πρώτη φορά μετά την εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο το 1974. 

Αυτό που προκαλεί όμως θυμηδία είναι η εμφάνιση δεκάδων "ειδικών" διεθνολόγων, των οποίων η ασχετοσύνη είναι προφανής όταν αυτοί εκφέρουν γνώμη για τα γεγονότα. Ο Λευτέρης Χαραλαμπόπουλος γράφει σχετικά:

Ένα από τα συμπτώματα της ελληνικής δημόσιας σφαίρας είναι η ευκολία με την οποία διάφοροι αυτοπροβάλλονται ως ειδικοί.

Δεν φτάνει που έχουμε μια από τις σοβαρότερες παγκόσμιες κρίσεις στην πρόσφατη
ιστορία, που απειλεί να μας οδηγήσει σε καταστάσεις που ούτε θέλουμε να τις φανταστούμε.Έχουμε να αντιμετωπίσουμε και όλους τους αυτόκλητους «ειδικούς» διεθνολόγους. Που την ώρα που δεν ξέρουν καν που πέφτουν στον χάρτη οι πόλεις της Ουκρανίας και αγνοούν όλο το ιστορικό βάθος και την περιπλοκότητα αυτής της σύγκρουσης, σπεύδουν να πουν την αποψάρα τους. 

Και το κάνουν αυτό όχι στη βάση της γνώσης ή της μελέτης που έχουν κάνει. Ούτε στη βάση σοβαρής σκέψης της κατάστασης.Αλλά απλώς και μόνο «ψωνίζουν» από τα έτοιμα, αυτά που κυκλοφορούν και μοιάζουν να εκφράζουν το «πνεύμα» των καιρών. Είτε αυτό σημαίνει να αναπαράγουν άκριτα όσα υποστηρίζουν σήμερα οι δυτικές κυβερνήσεις, είτε όσα περιλαμβάνει η ρωσική προπαγάνδα.Και το πρόβλημα δεν είναι ότι παίρνουν θέση. Το πρόβλημα είναι παίρνουν θέση, χωρίς γνώση. Και αναπαράγοντας την ημιμάθειά τους στα κανάλια και το διαδίκτυο, απλώς δεν επιτρέπουν να γίνει συζήτηση.Με αποτέλεσμα αυτή τη στιγμή η κουβέντα να είναι σχεδόν «οπαδική».

Από τη μια, όλοι όσοι είναι έτοιμοι να πολεμήσουν – από την ασφάλεια του πληκτρολόγιου φυσικά…– για τον «ελεύθερο κόσμο» λες και είμαστε στη δεκαετία του 1950 και με επιχειρήματα ανάλογης αισθητικής που αγνοούν ότι πρώτη φροντίδα πρέπει να είναι να μην μπει η χώρα μας σε επικίνδυνες περιπέτειες.Από την άλλη, όλοι όσοι έχουν μπερδέψει τον Πούτιν με τον Λένιν, δεν βλέπουν ότι είναι επικίνδυνη επιλογή η εισβολή και μπερδεύουν τη σύγχρονη καπιταλιστική Ρωσία με τη Σοβιετική Ένωση.

Και φυσικά στη διαδρομή χάνεται κάθε δυνατότητα σοβαρής συζήτησης, ανάλυσης, αντιπαράθεσης επιχειρημάτων, κοντολογίς όλων εκείνων των πρακτικών που επιτρέπουν να πάρουμε θέση στη βάση της γνώσης. Δεν είναι η πρώτη φορά που έχουμε το πρόβλημα αυτό.Το ζήσαμε και στην πανδημία όπου είχαμε το ίδιο πρόβλημα με τους αυτόκλητους ειδικούς. 

Αυτούς που επειδή μπορούσαν να κάνουν έναν στατιστικό υπολογισμό, πίστευαν ότι μπορούσαν να προτείνουν τι μέτρα να πάρουμε και πώς να εφαρμόσουμε τα λοκντάουν για να «ισοπεδώσουμε την καμπύλη».Και αυτούς που επειδή διάβασαν ένα βιβλίο βιολογίας μπορούσαν να μας πουν γιατί δεν πρέπει να κάνουμε το εμβόλιο.Στην πανδημία το πρόβλημα με όλους τους αυτόκλητους «ειδικούς» το ζήσαμε.Και είδαμε πόσα προβλήματα μπορούν να δημιουργήσουν, μέχρι του σημείου του να εκθέτουν τη ζωή ανθρώπων που τους πίστεψαν σε κίνδυνο.Ας μην κάνουμε το ίδιο λάθος και στη συζήτηση για την κατάσταση στην Ουκρανία. Ας αναζητήσουμε και ας ακούσουμε τους ανθρώπους που έχουν γνώση. Που ασχολούνται με αυτό το ζήτημα χρόνια. Που καταλαβαίνουν τις περίπλοκες δυναμικές του.Και που μπορούν να βοηθήσουν να σχηματίσουμε γνώμη.

Για να μπορέσουμε να χαράξουμε μια πορεία που τουλάχιστον να προστατεύει τη χώρα από το μεγάλο κόστος που θα έχει – αντικειμενικά… – η νέα βαθιά διαίρεση του κόσμου.