Νύχτες εκλογικής αγωνίας 30 ετών / "Προαιρετικό" το να είναι κανείς δημοκρατικός πολίτης;

Καλημέρα σας. Μια μέρα πριν τις εκλογές και όλα τα κομματικά επιτελεία κάνουν την ύστατη προσπάθεια να βελτιώσουν την εκλογική τους εικόνα, πόρτα-πόρτα όμως αφού η επίσημη προεκλογική εκστρατεία απαγορεύεται. Οι τελευταίες συγκεντρώσεις των μεγάλων κομμάτων ήταν απογοητευτικές με αποκορύφωμα αυτήν του ΠΑΣΟΚ στην Αθήνα που θα έπρεπε να γέμισε μ' απογοήτευση το εκλογικό επιτελείο του κόμματος, που δείχνει ότι το στοίχημα των "λίγων και καλών" ανοιχτών συγκεντρώσεων χάθηκε. Αντίθετα τα "μικρότερα" κόμματα απέδειξαν τη δυναμική τους, πραγματοποιώντας μεγάλες συγκεντρώσεις όπου και αν αυτές να έγιναν. Σημείο των καιρών ίσως; Αυτό που είναι πράγματι σημείο των καιρών είναι η μη πραγματοποίηση εκλογικών περιοδειών από ΠΑΣΟΚ και ΝΔ στις περισσότερες εκλογικές περιφέρειες, κάτι μάλλον αναμενόμενο αφού οι περισσότεροι υποψήφιοι δε θα ήθελαν να βρεθούν απολογούμενοι για τις Μνημονιακές πολιτικές. Η έκδοση των Κυριακάτικων εφημερίδων Σάββατο είναι επίσης σημείο των καιρών, με τους εκδότες να ρίχνουν το βάρος στην προσέγγιση του κοινού μέσω μιας προσπάθειας χαρτογράφησής των προθέσεών του.  Κυριακή κοντή γιορτή που λένε πάντως...

Εμείς για να ελαφρύνουμε το κλίμα, αναδημοσιεύουμε μια συνέντευξη του κ. Δρυμιώτη (της Δέλτα Πληροφορικής) στον Σταμάτη Ζούλα από την "Καθημερινή" στην οποία περιγράφονται ενδιαφέρουσες ιστορίες από το 1981 μέχρι σήμερα: 

"Για να τον αιφνιδιάσω του ζήτησα εξ αρχής να θυμηθεί την πιο τρελή ιστορία που του έρχεται στο μυαλό. Χαμογέλασε και το γεύμα άρχισε. «Με πάτε στο 1981, την πρώτη χρονιά που αναλάβαμε το δύσκολο έργο να μεταδώσουμε τα αποτελέσματα. Ο αείμνηστος Μαν. Κεφαλογιάννης, θείος του σημερινού βουλευτή, είχε ένα δικό του άνθρωπο στο υπουργείο και γύρω στις 11 το βράδυ μπήκε στο γραφείο και μου ζήτησε να του πω αν βγαίνει. Τι να κάνω, ανέτρεξα σε ό, τι στοιχεία είχα και του είπα ότι δεν εκλέγεται. Υστερα από δύο ώρες, όμως, ξανάδα τις ψήφους και διαπίστωσα ότι βγαίνει. Φώναξα αμέσως τον άνθρωπό του και του είπα να πάρει τηλέφωνο τον Κεφαλογιάννη και να του πει τα καλά νέα. Προς έκπληξή μας όμως το σήκωσε η γυναίκα του. «Τελικά βγαίνει!», της λέει εκείνος. «Τι είναι αυτά που μου λες και σε ποιον να τα πρωτοπώ», φώναξε η σύζυγος. «Ο Μανώλης από τη στενοχώρια του έχει πάρει βάλιουμ και κοιμάται και ο πασοκτζής απέναντι έχει βάλει ένα αρνί και το σουβλίζει από τη χαρά του».

Δεκάδες εξώδικα

Η ιστορία του Μαν. Κεφαλογιάννη, ο οποίος για να ευχαριστήσει τον Δρυμιώτη του έφερε λίγες μέρες αργότερα ένα τεράστιο κεφάλι κρητικής γραβιέρας, είναι σταγόνα στον ωκεανό των αναμνήσεων που έχει ο γνωστός τεχνοκράτης από τις εκλογές. «Δεν μπορείτε να φανταστείτε πόσα εξώδικα έχουν φτάσει στο γραφείο μου. Κυρίως από δημάρχους οι οποίοι πάντα ήθελαν να παίρνουν το επίσημο χρίσμα από τη Ν. Δ. και το ΠΑΣΟΚ, αλλά στην παρουσίαση των αποτελεσμάτων να εμφανίζονται ανεξάρτητοι για να κερδίζουν αντίπαλες ψήφους. Μπορεί να έχω και 50 εξώδικα, επειδή πάντα στη «Δέλτα» εμμέναμε να τους βάζουμε χρώματα στις κάρτες για να καταλαβαίνουν οι τηλεθεατές ποιος στηρίζεται από ποιον».

«Αλλη φορά πάλι, το ΚΚΕ με το ζόρι ήθελε να εκλέξει ένα βουλευτή στη θέση κάποιου άλλου που είχε από καραμπόλα μπει στη Βουλή. Εις μάτην προσπαθούσαμε να τους πείσουμε ότι δεν μπορούμε να ερμηνεύσουμε διαφορετικά τον εκλογικό νόμο επειδή κατά λάθος τα κουκιά έβγαλαν άλλον σύντροφο. Μια ακόμη ιστορία που δεν ξεχνώ είναι το πώς αναγγέλθηκε στον Ανδρέα Παπανδρέου από τον Τσοχατζόπουλο μια ήττα του στις ευρωεκλογές. «Πρόεδρε ο Δρυμιώτης μου λέει ότι βγάζουμε σκάρτο 39» του είπε στο τηλέφωνο, λες και έφταιγα εγώ...».

Η πιο χαριτωμένη όμως ιστορία που μου διηγήθηκε αφορά τον αείμνηστο Κων. Καραμανλή. «Στις πρώτες «τεχνολογικές» εκλογές του 1981 ο υπολογιστής που χρησιμοποιήθηκε ανήκε στην Τράπεζα Πίστεως και κάποια εφημερίδα έγραψε ότι ο διοικητής της Γιάννης Κωστόπουλος θα μάθαινε πρώτος το αποτέλεσμα. Την ίδια μέρα δέχθηκα τηλεφώνημα από την Προεδρία της Δημοκρατίας. Ο Καραμανλής ήθελε οπωσδήποτε να βάλουμε τερματικό στο γραφείο του για να μάθει και εκείνος πρώτος τα μαντάτα. Τηλεφώνησα στον αρμόδιο διευθυντή του ΟΤΕ και μου είπε πως καθώς έμεναν μόλις δύο μέρες για τις εκλογές, ακόμη και ο Θεός να «κατέβαινε» δεν προλάβαινε να στήσει γραμμή. Το διεμήνυσα στην Προεδρία και λίγο αργότερα έλαβα τηλεφώνημα εγώ πλέον από τον διευθυντή του ΟΤΕ. Ηταν πολύ ταραγμένος. Μου είπε ότι δέχθηκε τηλεφώνημα από τον ίδιο τον... «Θεό» και με ρώτησε πού ακριβώς θέλαμε να τοποθετήσουμε τερματικό» …

Αλησμόνητο του έχει μείνει από τις ίδιες εκλογές και ένα ακόμη συμβάν που δεν ήταν γνωστό μέχρι σήμερα. «Οι διορισμένοι νομάρχες της Ν. Δ., για να μη στενοχωρήσουν το κόμμα τους, έστελναν την πρώτη ώρα της συγκέντρωσης των ψήφων μόνον τα αποτελέσματα που ήταν θετικά για τη Ν. Δ. η οποία ώς τις 9 προηγείτο! Ευτυχώς είχαμε αντιληφθεί ότι το ΠΑΣΟΚ κέρδιζε κατά κράτος και δεν μεταδώσαμε ποτέ τα στοιχεία αυτά ούτε στους πολίτες ούτε στον Καραμανλή»...

Η φάμπρικα με τα σήματα κυκλοφορίας αυτοκινήτων

Καθώς ο Ανδρέας Δρυμιώτης είχε την τύχη να διατελέσει προσφάτως και σύμβουλος του Γ. Παπανδρέου σε θέματα τεχνολογίας, η συζήτηση ήταν αναπόφευκτο να μη μείνει μόνον στις εκλογές. Και δεν έκρυψε την τεράστια απογοήτευσή του για το γεγονός ότι στην κρίσιμη αυτή θέση, ελάχιστα απ' όσα θα ήθελε και θεωρεί αυτονόητα για τον εκσυγχρονισμό του Δημοσίου κατόρθωσε να πετύχει. «Τεχνολογικές λύσεις απλούστατες, αλλά και πολύ φτηνές που μπορούν να αποφέρουν τεράστια εξοικονόμηση πόρων και οφέλη στο Δημόσιο δεν προχωρούν γιατί οι αρμόδιοι φοβούνται να βάλουν την υπογραφή τους, αρνούμενοι να καταλάβουν ότι η μόνη λύση για να καμφθούν οι δυσλειτουργίες του Δημοσίου είναι οι συνέργειες ή και η ανάθεση των έργων σε υγιείς ιδιωτικές εταιρείες». Καίτοι τον προκαλώ, δεν θέλει να εκθέσει τώρα κάποιον υπουργό που διεκδικεί την ψήφο μας και προτιμά να αναφερθεί σε ένα παράδειγμα από το παρελθόν που είναι όμως πολύ χαρακτηριστικό.

Ιδού πώς μου το περιέγραψε. «Μέχρι το 1992, όταν αγόραζες ένα αυτοκίνητο, οι μαντράδες σε συμβούλευαν να δώσεις λάθος διεύθυνση. Ξέρετε γιατί; Για να μην φτάνουν τα ειδοποιητήρια στα σπίτια και να μπορούν οι οδηγοί να μην πληρώνουν τέλη κυκλοφορίας ισχυριζόμενοι στους αστυνομικούς, όταν τους σταματούσαν, ότι δεν έφτασε ποτέ το γράμμα από το υπουργείο. Ο Στέφανος Μάνος που ήταν πάντα πρακτικό μυαλό, όταν κατάλαβε το 1992 τα τεράστια ποσά που έχανε το Δημόσιο από αυτή τη μαζική απάτη, έκανε ένα διαγωνισμό και είπε το εξής απλό: Αυτό είναι το πρόβλημα, έτσι κλέβουν το κράτος κι όποια ιδιωτική εταιρεία βρει τη λύση θα αναλάβει το έργο. Προσέξτε. Δεν υπέδειξε τη λύση, αλλά έκανε διαγωνισμό διερευνώντας τη λύση. Πήραμε το έργο με τη «Δέλτα Πληροφορική» αντιγράφοντας το ελβετικό σύστημα. Το οποίο ήταν απλούστατο.

Εισαγάγαμε τα γνωστά έγχρωμα αυτοκόλλητα σηματάκια μιας χρήσεως από την Ελβετία, μια υπηρεσία του υπουργείου τα μετρούσε και κατόπιν υποχρεώναμε τους οδηγούς να τα προμηθευτούν από τις τράπεζες και να τα τοποθετούν στα παρμπρίζ. Οσα δεν αγοράζονταν, επιστρέφονταν και καταστρέφονταν παρουσία μας στο υπουργείο. Ξέρετε πόσα χρήματα κέρδισε τότε το Δημόσιο; Δισεκατομμύρια. Και ξέρετε τι απέγινε; Το σύστημα αυτό καίτοι λειτουργούσε θαυμάσια, κάποιοι ιθύνοντες του Δημοσίου σκέφτηκαν να το τρέξουν μόνοι τους. Με συνέπεια σήμερα το σύστημα να έχει ατονήσει, το Δημόσιο να ξαναχάνει εκατομμύρια ευρώ και να υπάρχουν δεκάδες καταγγελίες ότι έχει στηθεί ακόμη και φάμπρικα που προμηθεύει φθηνότερα τα σήματα»...

Οι επικείμενες εκλογές μπορεί να αποδειχθούν απρόβλεπτες

Ο Ανδρέας Δρυμιώτης είχε τη σπάνια τύχη να είναι από τους πρώτους Ελληνες που σπούδασαν στη δεκαετία του '60 αυτό που στη χώρα μας ονόμαζαν τότε «ηλεκτρονικοί διερευνητές». Ενα σεμινάριο στην Αγγλία για τους «αρχαίους» ακόμη υπολογιστές και ένας φωτισμένος Πέρσης καθηγητής ονόματι Νούσιν ήταν η αφορμή για να εγκαταλείψει την καριέρα του πολιτικού μηχανικού που είχε σπουδάσει στο ΕΜΠ. Με την επιστροφή του στην Ελλάδα ο ήδη παγκοσμίου φήμης αρχιτέκτονας Κων. Δοξιάδης τον προσέλαβε αμέσως στην εταιρεία του, έχοντας ήδη διαβλέψει ότι το μέλλον περνούσε μέσα από την τεχνολογία.

Λίγα χρόνια αργότερα, το 1969, ο Ανδ. Δρυμιώτης βρέθηκε να χειρίζεται έναν UNIVAC 1107. Τον ακριβότερο ίσως υπολογιστή της εποχής (κόστισε το αστρονομικό ποσό των 500.000 δολαρίων) για τον οποίο ο Δημ. Ψαθάς που εκλήθη με ομάδα δημοσιογράφων να τον... γνωρίσουν, έγραψε την επομένη στα «Νέα» ότι αισθάνθηκε «ένα φοβερό... κόμπλεξ μπροστά στον γίγαντα της μνήμης, των γνώσεων, των ιλιγγιωδών υπολογισμών και προ παντός του «αλάθητου», που είναι πραγματικότητα και όχι όπως εκείνο του Πάπα»! Αναπόφευκτο ήταν η εταιρεία «Ηλεκτρονικοί Διερευνηταί Δοξιάδη Α. Ε.» που στο μεσοδιάστημα διέπρεπε σε εκπονήσεις πολεοδομικών μελετών ανά την υφήλιο, να αναλάβει το 1981 και την επεξεργασία των εκλογικών αποτελεσμάτων.

«Αλήθεια οι πολιτικοί αρχηγοί της εποχής πώς αντιμετώπισαν το γεγονός ότι μια ιδιωτική εταιρεία θα αναλάμβανε να εκδώσει αποτελέσματα;», ρωτώ. «Ειδικώς το ΠΑΣΟΚ με τρομερή δυσπιστία. Ο Παπανδρέου, μάλιστα, φοβούμενος ότι επρόκειτο ίσως περί μιας τεχνολογικής... συνωμοσίας του Καραμανλή και του Ράλλη για να κερδίσει και πάλι η Δεξιά τις εκλογές, συγκρότησε εκτάκτως επιτροπή ειδικών, η οποία υπέβαλε την εταιρεία μας σε δεκάδες δοκιμές για να πειστεί ότι τα στοιχεία όντως έμπαιναν στο σύστημα και δεν τα μαγείρευαν οι υπολογιστές. Επείσθησαν για την αξιοπιστία μας μόνον όταν είδαν τον χάρτη να πρασινίζει στην νεοεισαχθείσα τότε στην Ελλάδα έγχρωμη τηλεόραση».

Ελάχιστοι, μάλλον, θυμούνται ότι η πρώτη απόπειρα εμπλοκής της τεχνολογίας με τις εκλογές, ήταν το 1977. Ο Παύλος Μπακογιάνης ήταν ο πρώτος που διερεύνησε τη δυνατότητα να γίνουν οι εκλογές με υπολογιστές. Το μόνο κομπιούτερ όμως που θα μπορούσε να διαχειριστεί τόσα στοιχεία ήταν της ΚΥΠ. Ο Μπακογιάννης έκρινε ευλόγως ότι δεν θα ήταν ιδανική λύση και το έργο ανατέθηκε σε μεγάλη ξένη εταιρεία. Ωστόσο την κρίσιμη Κυριακή και ύστερα από μισή ώρα προσπάθειας των τεχνικών να βάλουν τα στοιχεία στους υπολογιστές, το σύστημα γονάτισε. Με συνέπεια, η καταμέτρηση να γίνει και πάλι με χαρτί και μολύβι. Καθώς, μάλιστα, η κυβέρνηση είχε επαναπαυθεί στην τεχνολογία, χρειάστηκε μια ολόκληρη εβδομάδα για να καταμετρηθούν οι ψήφοι των βουλευτών, με συνέπεια να μην μπορεί να ορκίσει κυβέρνηση ο Καραμανλής καθώς ουδείς γνώριζε τις κοινοβουλευτικές ομάδες.

Κάπως έτσι ο τότε υπουργός Εσωτερικών Χριστόφορος Στράτος πήρε τη μεγάλη απόφαση να προχωρήσει σε διαγωνισμό πριν από τις εκλογές του 1981 και το έργο να αναλάβει η εταιρεία «Ηλεκτρονικοί Διερευνηταί Δοξιάδη», που μετεξελίχθηκε το 1984 σε «Δέλτα Πληροφορική» και τα τελευταία χρόνια -έπειτα από συγχωνεύσεις και διασπάσεις- στη γνωστή μας Singular Logic.

Νούμερο στην επιθεώρηση

Τα χρόνια αυτά βέβαια μόνον εύκολο δεν ήταν οι τεχνοκράτες να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των πολιτικών. «Τι να πρωτοθυμηθώ;», αναρωτιέται ο Δρυμιώτης. «Οτι δεν ήθελαν να μεταδίδουμε συγκριτικά αποτελέσματα με προηγούμενες εκλογές για να μη βλέπουν οι πολίτες τις απώλειες; Οτι το 1986 από λάθος κάποιου τεχνικού κάηκαν την παραμονή των εκλογών όλα τα μηχανήματα επειδή έστειλαν από τη γεννήτρια του υπουργείου 380 αντί 220 Volt; ΄Η το πιο αστείο που συνέβη στις ευρωεκλογές του 1984; Τότε η ΕΟΚ είχε εκδώσει μια οδηγία να μην μεταδοθούν αποτελέσματα μέχρι να κλείσουν οι κάλπες σε όλες τις χώρες και οι δικοί μας υπουργοί το πήραν τοις μετρητοίς. Με συνέπεια να φτάσει η ώρα 11 το βράδυ και να μην μας επιτρέπουν να πούμε το παραμικρό, ανησυχώντας μήπως επηρεάσουμε τα αποτελέσματα της... Ιρλανδίας! Δεν θα το θυμάστε, αλλά λόγω της βραδυπορίας μας εκείνη τη χρονιά, μάς έκαναν μέχρι και νούμερο στην επιθεώρηση».

Καθώς η ώρα περνά και θέλοντας να «εκμεταλλευτώ» την τεράστια πείρα του τον ρωτώ πώς βλέπει τις εκλογές της επόμενης εβδομάδας. Γνωρίζοντας τις απαγορεύσεις του σχετικού νόμου είναι πολύ προσεκτικός. «Οι επικείμενες εκλογές μπορεί να αποδειχθούν απρόβλεπτες γιατί έχω την αίσθηση ότι η λεγόμενη στάθμιση έχει γίνει με πολύ επισφαλή τρόπο. Μέχρι τη δημοσιοποίηση των δημοσκοπήσεων όλοι οι ειδικοί παραδέχονταν ότι στην ερώτηση «τι ψηφίσατε στις προηγούμενες εκλογές» δεν έβρισκαν το αποτέλεσμα του 2009. Είτε γιατί λόγω θυμού αρκετοί τους έλεγαν ψέματα, είτε γιατί ο αριθμός των αναποφάσιστων ήταν μεγάλος και η πρόβλεψη των μετακινήσεων νομίζω ήταν δυσκολότερη από ποτέ. Γι' αυτό και είμαι πολύ επιφυλακτικός έναντι όσων λένε ότι γνωρίζουν τα αποτελέσματα και δεν θα εκπλαγώ αν έχουμε εκπλήξεις...»."

Και για να μην ξεχνιόμαστε... Επειδή η δημοκρατία "ανθεί" στην χώρα μας και όλα τα πράγματα βαίνουν καλώς με απεριόριστο το σεβασμό στο Σύνταγμα από τις πρόσφατες κυβερνήσεις, η παρακάτω είδηση δε θα έπρεπε να μας προκαλεί εντύπωση:

το Υπουργείο Παιδείας κάνει προαιρετικό το μάθημα "Πολιτική και Δίκαιο" γνωστό ως "Στοιχεία Δημοκρατικού Πολιτεύματος" και αυτό μόνο για τους μαθητές της θεωρητικής κατεύθυνσης της Β΄Λυκείου. Ουσιαστικά καταργεί το μάθημα που έβαλε στα σχολεία το 1931 ο Ελευθέριος Βενιζέλος και κατήργησε μόνο η Χούντα. Η υπουργική απόφαση με αριθμό 36799/Γ2/ΦΕΚ1163 υπεγράφη στις 4/10/2012.

Είναι προφανές όμως ότι η απόκτηση της ιδιότητας του Πολίτη δεν είναι προαιρετική. Τα Πολιτικά Δικαιώματα απονέμονται σε όλους. Άρα, είναι αδιαμφισβήτητο το καθήκον της Πολιτείας να προετοιμάζει με πληρότητα κάθε έφηβο για το ρόλο του πολίτη μέσω του σχολείου.
Αλλωστε η Ελλάδα δεσμεύεται από το Σύνταγμα (Άρθρο 16, παρ.2), το Διεθνές Δίκαιο, τον ΟΗΕ, τη Διακοινοβουλευτική Ένωση και την Κοινοτική Νομοθεσία πως ένα από τα απαραίτητα προσόντα κάθε αποφοίτου Λυκείου πρεπει να είναι η Παιδεία του Πολίτη  (CIVIC SKILLS – DEMOCRATIC CITIZENSHIP EDUCATION), με σκοπό την ενίσχυση της Κοινωνικής Συνοχής και τη θωράκιση της Δημοκρατίας, την πρόληψη της διαφθοράς, της φοροδιαφυγής, της παραβατικότητας και της πολιτικής απάθειας, αλλά και ως εργαλείο μεταναστευτικής πολιτικής.
Έτσι η δήλωση της προέδρου της Πανελλήνιας Ενωσης Νομικών και Πολιτικών Επιστημόνων, Αρετή - Ελένη Κεραμάρη ότι "η κατάργηση αυτού του μαθήματος αποτελεί  οπισθοδρόμηση στην εκπαιδευτική πολιτική της χώρας μας δεδομένων και των προβλημάτων που παρουσιάζονται στην δημοκρατία μας σήμερα, περισσότερο από ποτέ" βάζει τα πράγματα στη θέση τους. Το μάθημα αυτό υπάρχει από το 1931 όταν το εβαλε στα σχολεία ο Ελευθέριος Βενιζέλος και διεκόπη μόνο την άνοιξη του 1967 από τη χούντα. Τότε με τηλεγράφημα των συνταγματαρχών προς τα σχολεία ζήτησαν  να καταργηθεί το μάθημα και στη θέση του να διδάσκονται οι αρχές και οι σκοποί της δήθεν επανάστασης όπως αποκαλούσαν το πραξικόπημά τους... Να τους χαιρόμαστε...