Επίσκεψη Νταβούτογλου στην Ελλάδα και περιοδεία στην μειονότητα - Σκέψεις και Ερωτηματικά

Είδηση: Την πάγια θέση της Τουρκίας για συνολική διευθέτηση των ζητημάτων στο Αιγαίο, δηλαδή πέραν της υφαλοκρηπίδας (όπως είναι η ελληνική θέση), των χωρικών υδάτων και του εναέριου χώρου επανέλαβε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου σε πρόσφατες δηλώσεις του στον τηλεοπτικό σταθμό Mega.

Ο κ.Νταβούτογλου ερωτήθηκε αρχικά για τη στάση της Τουρκίας η οποία αρχικά εμφανίζεται έτοιμη για συζητήσεις αλλά την ίδια στιγμή θέτει ζητήματα όπως ότι το Καστελόριζο δεν ανήκει στο Αιγαίο, δήλωση που άλλωστε έκανε ο ίδιος ο υπουργός την Κυριακή. Όπως ανέφερε ο κ.Νταβούτογλου οι συζητήσεις μεταξύ των δύο πλευρών προχωρούν και ότι έχουν ξεπεραστεί ψυχολογικά εμπόδια, αναγνωρίζοντας πάντως ότι υπάρχουν διαφορετικές απόψεις.

«Στόχος είναι να γίνει το Αιγαίο θάλασσα ειρήνης, εμπιστοσύνης και κοινών συμφερόντων» είπε, βάζοντας με τον τρόπο αυτό έμμεσα και θέμα συνεκμετάλλευσης, επίσης μία πάγια τουρκική θέση.

Σχετικά με το θέμα των παραβιάσεων και των παραβάσεων στο Αιγαίο, πρόσθεσε ότι θα μπορούσαν να γίνονται πτήσεις βάσει του διεθνούς δικαίου υπενθυμίζοντας ότι το σύνολο του χώρου δεν ανήκει στην Ελλάδα, όπως είπε. Είναι υπερβολικό να λέμε ότι ο αριθμός των παραβιάσεων αυξάνεται, πρόσθεσε, για να διευκρινίσει ότι είναι καλύτερο να υπάρχουν μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης. Θέλουμε ελεύθερη πρόσβαση στο διεθνή εναέριο χώρο και στα διεθνή ύδατα του Αιγαίου, κατέληξε.

Σχόλιο: Αναμενόμενες δηλώσεις από τον Υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας, ο οποίος αμφισβητεί την ελληνική κυριαρχία στο Αιγαίο και αφήνει το Καστελόριζο "υπό συζήτηση". Δυστυχώς, αυτό αποτελεί μια απόδειξη ότι η υποχωρητικότητα στην εξωτερική πολιτική (διαβάστε εδώ) δεν αποτελεί καλό σύμβουλο: Ξεκινήσαμε από τα Ίμια (τα οποία πολλοί Έλληνες πολιτικοί αντιμετώπιζαν ως "ασήμαντες κουκίδες στο χάρτη") και φτάσαμε στην αμφισβήτηση ενός κατοικημένου νησιού. Βέβαια η αμφισβήτηση του Καστελόριζου δεν είναι τυχαία: Έχει να κάνει με τις υποθαλάσσιες έρευνες στο Αιγαίο και τα κοιτάσματα που πιθανότατα υπάρχουν (δείτε σχετικά εδώ). Η Τουρκία συνεχίζει τον τελευταίο χρόνο να δηλώνει με ενέργειες της (δείτε παράδειγμα εδώ και ένα πιο πρόσφατο εδώ) ότι το Αιγαίο είναι και δικό της, ενώ υποβαθμίζει όσο μπορεί το ζήτημα της Κύπρου (στο οποίο οι συνθήκες γι' αυτήν τον τελευταίο καιρό δεν είναι τόσο καλές δεδομένων των αντιδράσεων από μερίδα των Τουρκοκυπρίων).

Είναι βέβαια άδικο να ρίξουμε όλες τις ευθύνες στην κυβέρνηση Παπανδρέου, παρά το ότι η εξωτερική της πολιτική στηρίζεται κυρίως σε παλλινωδίες (όπως φαίνεται εδώ) και αναπροσαρμογή ακόμα και της στρατιωτικής αντιμετώπισης των προκλήσεων (διαβάστε χαρακτηριστικά εδώ). Η συγκεκριμένη παθητική τακτική εφαρμόζεται εδώ και χρόνια, παρότι φαίνεται καθαρά ότι η υποστήριξη του ευρωπαϊκού χαρακτήρα της Τουρκίας και η φιλική της προσέγγιση, έφεραν αντίθετα αποτελέσματα απ' ότι περίμεναν οι εμπνευστές της. Η αλλαγή πλεύσης είναι επιβεβλημένη και μόνο η ανάπτυξη "συμμαχιών" (ως επί το πλείστον εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης η οποία δε δείχνει διαθετιμένη να υπερασπιστεί την εθνική μας κυριαρχία), μπορεί ν' ανατρέψει την εις βάρος μας ισορροπία.

Πάντως μας προκαλεί έκπληξη πως η ανοιχτή αμφισβήτηση ελληνικού εδάφους πέρασε στα "ψιλά" και επετράπει όχι μόνο η επίσκεψη του κυρίου Νταβούτογλου στην Αθήνα (η οποία αρχικά χαρακτηρίστηκε ως "ιδιωτική") αλλά του δόθηκε η ευκαιρία να κάνει "προεδρική" περιοδεία στην Δυτική Θράκη, δίνοντας ευκαιρία για ξεσάλωμα στα τουρκόφιλα στοιχεία της μειονότητας. Είναι πίστη μας ότι μόνο αν αντιμετωπίζουμε σοβαρά τους εαυτούς μας, θα κάνουν το ίδιο και οι άλλοι - και αν εμείς δε δείχνουμε ότι μιλάμε σοβαρά για "εθνική κυριαρχία", "αδιαπραγμάτευτα δικαιώματα" κ.ο.κ. πως περιμένουμε να τα σεβαστεί η Τουρκία;

Κλείνοντας σας παραθέτουμε ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο του γενικού διευθυντή του ΕΛΙΑΜΕΠ κ. Θεόδωρου Ντάκου - απειχεί ως ένα μεγάλο βαθμό και τις απόψεις άλλων γνωστών αναλυτών (όπως του καθηγητή κ. Β. Μαρκεζίνη αλλά ακόμα και του Μίκη Θεοδωράκη) και δείχνει ότι τουλάχιστον κάποιοι άνθρωποι στην χώρα μας και φοράνε παρωπίδες όσο αναφορά το που βρισκόμαστε στις σχέσεις μας με την Τουρκία. Δε συμφωνούμε απόλυτα με τα όσα παρουσιάζει αλλά τουλάχιστον περιλαμβάνει κάποιες σοβαρές σκέψεις, κάτι που λείπει γενικώς από τις περισσότερες σχετικές αναλύσεις:

"Με δεδομένο ότι, σύμφωνα με τις διεθνείς συνθήκες, το Καστελόριζο αποτελεί τμήμα του νησιωτικού συμπλέγματος των Δωδεκανήσων, η πρόσφατη δήλωση του καθηγητή Αχμέτ Νταβούτογλου, υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας, είτε αδικεί την -αδιαμφισβήτητη- ευφυΐα του είτε υποτιμά τους αποδέκτες του μηνύματος. Η λογική συνέχεια αυτής της λεκτικής ταχυδακτυλουργίας θα ήταν ότι το τμήμα της Τουρκίας που βρίσκεται γεωγραφικά στην ευρωπαϊκή ήπειρο δεν υπόκειται στους ίδιους κανόνες, δικαιώματα και υποχρεώσεις με την υπόλοιπη Τουρκία. Με άλλα λόγια, ας σοβαρευτούμε, κύριε καθηγητά.

Για όσους ήλπιζαν ότι ο κ. Νταβούτογλου θα κόμιζε κάποια νέα ιδέα για τη βελτίωση των διμερών σχέσεων, ήταν λίαν απογοητευτική η επανάληψη της πρότασης για άρση του casus belli, με αντάλλαγμα μια δέσμευση περί μη επέκτασης των ελληνικών χωρικών υδάτων ή περί αμοιβαίας υποβολής σχεδίων πτήσης ελληνικών και τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών στο Αιγαίο. Είναι γεγονός ότι οι δύο χώρες έχουν υιοθετήσει διαφορετικές νομικές ερμηνείες, τόσο σχετικά με τις υποχρεώσεις των κρατικών αεροσκαφών που εισέρχονται σε ξένο FIR, όσο και για το εύρος του εναερίου χώρου. Μέχρι να επιλυθούν οι διαφορές αυτές μέσω διμερών διαπραγματεύσεων ή προσφυγής σε διεθνές δικαιοδοτικό όργανο, υπάρχουν τρόποι μείωσης της έντασης χωρίς καμία από τις δύο πλευρές να υποχωρήσει από τις νομικές θέσεις της, π. χ. μέσω της υποβολής σχεδίων πτήσεων στο νατοϊκό στρατηγείο της Νάπολης από τα τουρκικά αεροσκάφη που εισέρχονται στο FIR Αθηνών. Και αν η Αγκυρα επιθυμεί πραγματικά να αλλάξει σελίδα στις σχέσεις με την Αθήνα, θα μπορούσε να σταματήσει τις «κρουαζιέρες» τουρκικών πολεμικών πλοίων στα ελληνικά χωρικά ύδατα, που συνιστούν παραβίαση του «πνεύματος του νόμου» περί αβλαβούς διέλευσης.

Είναι σαφές ότι η Αγκυρα δεν έχει διάθεση κάποιας χειρονομίας απέναντι στην Αθήνα (δεν ταιριάζει άλλωστε κάτι τέτοιο στην τουρκική διαπραγματευτική νοοτροπία). Αυτό που προβληματίζει είναι ότι, ενδεχομένως «μεθυσμένη» από την αύξηση του γεωστρατηγικού βάρους της χώρας ή το διευρυνόμενο ανισοζύγιο ισχύος με την Ελλάδα, ίσως να μην είναι διατεθειμένη να συμφωνήσει σ’ έναν έντιμο συμβιβασμό για την πλήρη ομαλοποίηση των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Η ελληνική κυβέρνηση έχει την πλήρη εικόνα για τις τουρκικές προθέσεις, όπως διαφαίνονται στο πλαίσιο των διερευνητικών επαφών. Αν το συζητούμενο «πακέτο» κατοχυρώνει τα βασικά ελληνικά συμφέροντα, ας το δούμε χωρίς φόβο και πάθος. Αν όχι, ας διατηρήσουμε στο μέτρο του δυνατού το φιλικό κλίμα, την οικονομική συνεργασία, τις επαφές σε επίπεδο κοινωνίας πολιτών και ας συνεχίζουμε να στηρίζουμε -υπό όρους- τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων μεταξύ Ε. Ε. και Τουρκίας (παρατηρώντας ταυτόχρονα τη μετεξέλιξή της σε lite ισλαμικό καθεστώς).

Αλλά, παράλληλα, ας φροντίσουμε να διατηρήσουμε μια σχετική ισορροπία στρατιωτικών δυνάμεων (και ναι, είναι ακόμη εφικτός ο στόχος παρά τις μειωμένες αμυντικές δαπάνες), να καλλιεργήσουμε περιφερειακές συμμαχίες, να συσσωρεύσουμε διπλωματικό κεφάλαιο και να αναπτύξουμε μια εθνική στρατηγική στη βάση μιας στοιχειώδους συναίνεσης μεταξύ των ορθολογικών πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων της χώρας."

Πηγή: "Καθημερινή", "Το Βήμα" / Διαβάστε εδώ μια πολύ ενδιαφέρουσα εξήγηση για το πως έφτασε η Ελλάδα στα πρόθυρα της χρεοκοπίας - Η άποψη των συγγραφέων ότι τίποτα δεν φαίνεται να είναι τυχαίο" μάλλον δεν απέχει πολύ από την πραγματικότητα...