Εμείς θα πληρώνουμε γι' ανάπτυξη, άλλοι θα ελέγχουν...

Οι ειδήσεις που βγαίνουν στην επιφάνεια τις τελευταίες μέρες αποδεικνύουν ότι δυστυχώς για την χώρα μας τα χειρότερα έρχονται. Και αυτό το συμπέρασμα δεν είναι μόνο λόγω των επικείμενων μειώσεων στις συντάξεις, την υποβάθμιση των υπηρεσιών υγείας και της παιδείας, ούτε καν για το νέο κύκλο απολύσεων στο Δημόσιο (για τις οποίες αναφερόμαστε εδώ) ή τις επερχόμενες ιδιωτικοποιήσεις (βλ. νερό, ΔΕΗ και λοιπές ΔΕΚΟ).

Είναι ότι οδηγούμαστε πλέον σε μια κατάσταση που ακόμα και το νέο Μεσοπρόθεσμο (με ό,τι αυτό θα συνεπάγεται) θα φαντάζει ως ήπια λύση, αφού ο οικονομικός έλεγχος της ανάπτυξης στην χώρα μας θα ελέγχεται κατευθείαν από το εξωτερικό, αν και (εδώ είναι το σημαντικό) οι πόροι του θα προέρχονται από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων και κοινοτικά κονδύλια, συνδεδεμένα με εθνική συμμετοχή.

Διαβάζουμε λοιπόν στο ρεπορτάζ της "Ελευθεροτυπίας": "Ευρωπαϊκό Ταμείο για την Ελλάδα, αλλά χωρίς την Ελλάδα, θα είναι αυτό που σχεδιάζεται για να χρηματοδοτήσει την ανάπτυξη στη χώρα μας. Το Ταμείο, το οποίο αναφέρεται προς το παρόν στα χαρτιά ως «Ιδρυμα για την Ανάπτυξη» (ΙγΑ), τελεί υπό την εποπτεία της γερμανικής κρατικής τράπεζας KfW. Σύμφωνα με πληροφορίες από το υπουργείο Ανάπτυξης, η έδρα του Ταμείου θα είναι στο εξωτερικό ενώ η διαχείρισή του σχεδιάζεται να ανατεθεί σε ξένη εταιρεία με εμπειρία στη διαχείριση κεφαλαίων.
Με άλλα λόγια, η ελληνική παρουσία θα είναι περιορισμένη, γεγονός που εγκυμονεί σημαντικούς κινδύνους ως προς το σκοπό που θα υπηρετήσει το Ταμείο, το είδος των επενδύσεων που θα πραγματοποιήσει και τους μακροχρόνιους στόχους του. Η απώλεια του ελέγχου του Ταμείου από την Ελλάδα ως προς την επιλογή των επενδύσεων μπορεί τελικά να λειτουργήσει υπέρ επιλεγμένων ξένων συμφερόντων και όχι συνολικά υπέρ της χώρας μας, δεδομένου ότι η συμμετοχή της χώρας στο σύνολο των κεφαλαίων θα είναι μειοψηφική.
Σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό, η χρηματοδότηση της οικονομίας μπορεί να γίνει μέσω τριών πυλώνων: α) ανάπτυξη χρηματοοικονομικών-επενδυτικών εργαλείων σε συνεργασία με κάποιες τράπεζες, β) απευθείας επενδύσεις σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις και γ) επενδύσεις σε έργα υποδομών.
Η χώρα, πάντως, η οποία αναμένεται να φιλοξενήσει το Ταμείο είναι το Λουξεμβούργο λόγω του ότι διαθέτει φιλικότατο θεσμικό πλαίσιο για δραστηριότητες που σχετίζονται με τη διαχείριση κεφαλαίων. Σε ό,τι αφορά το ρόλο της διαχειρίστριας εταιρείας, πηγές του υπουργείου Ανάπτυξης υποστηρίζουν ότι θα επιδιωχθεί να είναι διπλός. Δηλαδή ναι μεν να διαχειρίζεται το χαρτοφυλάκιο και να ελέγχει τις επενδύσεις, αλλά ταυτόχρονα να συνεισφέρει κεφάλαια ώστε να αναλάβει και μέρος του κινδύνου/απόδοσης.
Στόχος, πάντως, της κυβέρνησης είναι να διαμορφωθεί το θεσμικό πλαίσιο σύστασης του Ταμείου καθώς και οι όροι λειτουργίας του μέχρι το τέλος του 2013. Μέχρι στιγμής, πάντως, οι ελληνικές αρχές έχουν διαθέσει 350 εκατ. ευρώ από δημόσιους πόρους (εκ των οποίων 150 εκατ. θα προέρχονται από τον κρατικό προϋπολογισμό και άλλα 200 εκατ. προβλέπεται να προέλθουν από τα διαρθρωτικά ταμεία), η γερμανική τράπεζα KfW έχει δεσμευθεί για 100 εκατ. ευρώ ενώ γίνονται προσπάθειες να συμμετάσχει το Κατάρ με 250 εκατ. ευρώ."

 Η ιστορία βέβαια είναι γνωστή εδώ και καιρό και ξεκίνησε από τις ιδιωτικοποιήσεις: ήταν οι εποχές που η Γερμανία πίεζε για μαζικές αποκρατικοποιήσεις (πολλές εκ των οποίων δεν έχουν γίνει ακόμα - οπότε αν θέλετε να μάθετε τι μας περιμένει διαβάστε εδώ), ζητώντας υπερεξουσίες για τον οργανισμό που θα τις έλεγχε (πράγμα που φυσικά κατάφερε όπως γράφουμε εδώ) και έδρα στο εξωτερικό. Η κοινωνία όμως αντιδρούσε στην ιδέα, ο Γ.Παπανδρέου φοβόταν το (ανύπαρκτο) πολιτικό του μέλλον, οι εκλογές ήταν στον ορίζοντα και γενικώς το κλίμα ήταν ενάντια σε μια τέτοια προοπτική.

Ο καιρός όμως πέρασε, οι εκλογές έφεραν ανθρώπους που ήταν θετικοί σε τέτοια ενδεχόμενα ακόμα και τα καλά χρόνια, οπότε οι ηθικοί ενδοιασμοί (με πρόσχημα το Μνημόνιο πάντα) κάμφθηκαν πανηγυρικά. Αυτό μπορεί να χαροποιεί κάποιους αλλά δεν αλλάζει την ουσία: η χώρα μας δεν θα έχει κανέναν απολύτως λόγο στο ποιες επενδύσεις θα γίνονται, πώς θα χρηματοδοτούνται και με ποιον τρόπο αυτές θα αποδίδουν προστιθέμενη αξία στην εγχώρια αγορά - αν αυτό συμβαίνει δηλαδή. Το ταμείο θα ενεργεί με βάση τους δικούς του κανόνες, τις δικές του προτεραιότητες και βάσει των στόχων που εκείνο έχει θέσει - με σκοπό φυσικά το κέρδος και μάλιστα στη μέγιστη δυνατή μορφή του. Αυτό δεν είναι κακό ως φυσική συνέπεια. Αλλά μια χώρα που χρειάζεται ένα νέο σχέδιο Μάρσαλ, με συνολικό οικονομικό προγραμματισμό, μεγάλη ροή χρηματοδότησης και σεβασμό στο δημόσιο συμφέρον, δεν μπορεί να "πληρώνει" κάτι που θα ελέγχεται απ' αλλού και θα έχει μικρό όφελος σε βάθος χρόνου γι' αυτήν...

Και το αστείο της υπόθεσης; Οι ίδιοι άνθρωποι που κουνάνε το δάχτυλο στην χώρα μας (και σε άλλες χώρες) γιατί δεν "ενισχύουν το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων όπως ο Πρόεδρος του Eurogroup, Ολλανδός υπουργός Οικονομικών Γερούν Ντάισελμπλουμ ή η κ. Ά. Μέρκελ, επιθυμούν μεγαλύτερο και αυστηρότερο έλεγχο στις επιχειρήσεις που βρίσκονται υπό κρατικό έλεγχο των δικών τους χωρών. «Θέλω να συμμετέχουμε περισσότερο στις μεγάλες επενδυτικές αποφάσεις», δήλωσε ο πρώτος και υπενθύμισε πως κακές εταιρικές αποφάσεις τα τελευταία χρόνια έχουν κοστίσει στην Ολλανδία δισ. ευρώ - πράγμα λογικό βέβαια αφού κάτι τέτοιο έχει αποδειχτεί και σε άλλες περιπτώσεις (όπως αυτό του νερού και της Μ.Βρετανίας)...Αλλά αυτά είναι για τους "καλούς" Ευρωπαίους. Εμείς είμαστε οι "κακοί".