Παρασκευή 7 Οκτωβρίου 2011

Κώλυμα με τις μειώσεις στις συντάξεις - κατάργηση των Συλλογικών Συμβάσεων απ' το παράθυρο / Αντισυνταγματική η εφεδρεία;

Είδηση: Αλλαγές στο καθεστώς των εργασιακών σχέσεων, αλλά και περικοπές σε επικουρικές συντάξεις και στο εφάπαξ, αποφασίστηκαν, σύμφωνα με πληροφορίες, σε κυβερνητική σύσκεψη υπό τον τον Πρωθυπουργό στη Βουλή.

Συγκεκριμένα, όπως μεταδίδει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, σε ό,τι αφορά τα εργασιακά: Καταργείται η αρχή της ευνοϊκότερης ρύθμισης, σύμφωνα με την οποία όροι που περιλαμβάνονται σε ατομικές συμβάσεις εργασίας και αποκλίνουν από τις κλαδικές ή όροι συλλογικών συμβάσεων, υπερισχύουν εάν είναι ευνοϊκότεροι για τους εργαζόμενους. Αναστέλλεται για δύο χρόνια η δυνατότητα επέκτασης των κλαδικών συμβάσεων, δυνατότητα που αποτελούσε υπουργικό δικαίωμα. Τίθεται χρονικό όριο ενός μήνα για τη σύσταση επιχειρησιακού σωματείου. Παρέχεται η δυνατότητα δημιουργίας επιχειρησιακού σωματείου και σε επιχειρήσεις που απασχολούν λιγότερους από 20 εργαζόμενους.

Καταργείται η γνωμοδοτική δυνατότητα του Συμβουλίου της Επιθεώρησης Εργασίας για την υπογραφή επιχειρησιακών συμβάσεων.

Κυβερνητικό στέλεχος διευκρίνισε ότι η Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας δεν καταργείται και πρόσθεσε ότι η επιχειρησιακή σύμβαση μπορεί να υπογραφεί είτε από σωματείο, είτε από ένωση προσώπων, εφόσον αυτή εκπροσωπεί τα 2/3 των εργαζομένων στην επιχείρηση.

Προβλέπονται επίσης δραστικές περικοπές στο εφάπαξ και στις επικουρικές ορισμένων ελλειμματικών Ταμείων.

Σε ό,τι αφορά το Ταμείο Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων, μειώνεται κατά 15% το εφάπαξ όσων ασφαλισμένων υπέβαλαν αιτήσεις συνταξιοδότησης κατά τη διάρκεια του 2010 και κατά 20% όσων υπέβαλαν το 2011.

Μειώνεται κατά 25% το εφάπαξ του Ταμείου της ΔΕΗ, για όσους ασφαλισμένους υπέβαλαν αίτηση το 2010 και κατά 30% για όσους υπέβαλαν το 2011. Για τους ασφαλισμένους του Ταμείου της Εμπορικής που υπέβαλαν αίτηση το 2011 η μείωση είναι 20%.

Ως προς τις επικουρικές συντάξεις, μειώνονται έως 30% όσες συντάξεις του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ είναι από 170 ευρώ και άνω. (Η μείωση ισχύει για το τμήμα από το ποσό αυτό και πάνω.)

Οι επικουρικές συντάξεις του Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων, μειώνονται κατά 20% και κατά 50% ως προς το μέρος της σύνταξης το οποίο υπερβαίνει τα 500 ευρώ. Μείωση κατά 15% επιβάλλεται και στις επικουρικές συντάξεις του ΤΑΥΤΕΚΩ (αφορά ασφαλισμένους τραπεζών και επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας).

Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, η Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου έκρινε αόριστες και ασαφείς ορισμένες διατάξεις του νέου συνταξιοδοτικού νομοσχεδίου που αφορούν τις μειώσεις που έχει ήδη ανακοινώσει η κυβέρνηση για τις κύριες συντάξεις. Συγκεκριμένα, προβλέπεται μείωση κατά 20% όλων των κύριων συντάξεων για το ποσό άνω των 1.200 ευρώ, ενώ κατά 40% περικόπτονται οι συντάξεις άνω των 1.000 ευρώ για τους συνταξιούχους κάτω των 55 ετών, που υπολογίζονται σε 70.000. Όπως διευκρινίζεται στο νομοσχέδιο, οι διατάξεις του εφαρμόζονται για τους υπαλλήλους του Δημοσίου, των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου που διέπονται από το ίδιο με τους δημοσίους υπαλλήλους συνταξιοδοτικό καθεστώς (είτε οι συντάξεις τους βαρύνουν το Δημόσιο, είτε όχι), καθώς και του Οργανισμού Σιδηροδρόμων Ελλάδος. Επίσης, καταλαμβάνει και τους υπαλλήλους των ασφαλιστικών Ταμείων του προσωπικού των σιδηροδρομικών δικτύων (Ν.Δ. 3395/1955).

Όπως έλεγαν νομικοί, η διάταξη για συνταξιούχους κάτω των 55 είναι αντίθετη στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και τις επιταγές του Συντάγματος, καθώς «παραβιάζει τα προστατευόμενα περιουσιακά δικαιώματα μέσα στην έννοια των οποίων περιλαμβάνεται ο μισθός και η σύνταξη» και εξέφραζαν την εκτίμηση ότι η ρύθμιση θα καταπέσει στα δικαστήρια. Παράλληλα, ανέφεραν ότι το νομοσχέδιο έχει ευνοϊκές διατάξεις για τους στρατιωτικούς, κάτι που δημιουργεί προβλήματα ανισότητας.

Έντονος προβληματισμός υπήρξε στους δικαστές του Ανωτάτου Δημοσιονομικού Δικαστηρίου ως προς τον όρο της «διαθεσιμότητας» (σ.σ.: πρόκειται για το καθεστώς της λεγόμενης «εργασιακής εφεδρείας»), καθώς δεν υπάρχει στη συνταξιοδοτική νομοθεσία, παρά μόνο στο πειθαρχικό δίκαιο. Για το λόγο αυτό χαρακτηρίζουν τον όρο της διαθεσιμότητας «ασαφή και αόριστο» και ζητούν από τον υπουργό Οικονομικών Ευάγγελο Βενιζέλο να προσδιορίσει τον όρο.

Ακόμη, από την Ολομέλεια κρίθηκε αόριστη η αναφορά του νομοσχεδίου στο «μισθολόγιο», καθώς μέχρι στιγμής δεν υπάρχει, εκτός και εάν το συνταξιοδοτικό νομοσχέδιο συνδυαστεί με άλλο. Πάντως, μόνο από το νομοσχέδιο που έχουν στα χέρια τους οι δικαστές δεν προκύπτει από πουθενά το μισθολόγιο. Αόριστη κρίθηκε και η διάταξη που αναφέρεται στην ανάκληση πράξεων αναγνώρισης συνταξίμου χρόνου με εξαγορά, ενώ οι δικαστές εξέφρασαν επιφυλάξεις ως προς την αναδρομικότητα της επίμαχης διάταξης (από 1.1.2011).

Προβληματική είναι, καθώς τίθεται θέμα ισότητας, η διάταξη της παραγράφου 10 του άρθρου 1 του νομοσχεδίου που προβλέπει εξαιρέσεις κατά τον υπολογισμό της σύνταξης όσων θα μειωθούν κατά 40%. Συγκεκριμένα, για τον προσδιορισμό του συνολικού ποσού της σύνταξης της κατηγορίας αυτής των συνταξιούχων αφαιρείται η εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων και η εισφορά που προβλέπεται από το άρθρο 2 παράγραφος 2 του Ν. 4002/2011. Όμως, σύμφωνα με το νομοσχέδιο, εξαιρούνται από την αφαίρεση των επίμαχων εισφορών «όσοι αποστρατεύθηκαν με πρωτοβουλία της υπηρεσίας», καθώς και όσοι λαμβάνουν με τη σύνταξη επίδομα ανικανότητας.

Σχόλιο: Είδηση με διπλό ενδιαφέρον. Ξεκινώντας από το πρώτο της μέρος, η κυβέρνηση μπορεί να μην θέλει να "καταργήσει την Εθνική Συλλογική Σύμβαση" (όχι πως μπορεί κιόλας όπως έχουμε γράψει εδώ), αλλά με τις παρούσες ενέργειες κάνει ό,τι μπορεί για να την βάλει στο περιθώριο, αφού με την κατάργηση της αρχής της ευνοϊκότερης ρύθμισης, (σύμφωνα με την οποία επικρατούσαν οι όροι όποιας σύμβασης -κατά σειρά: εθνικής συλλογικής σύμβασης, κλαδικής, επιχειρησιακής και ατομικής- ήταν ευνοϊκότεροι για τους εργαζόμενους) καθίσταται «νόμιμοι» μισθοί και όροι εργασίας πολύ κάτω από όσα ορίζει η ΕΓΣΣΕ.

Έτσι πλέον η ΕΓΣΣΕ θα υπάρχει μεν αλλά στα χαρτιά δε, αφού οι επιχειρησιακές (καταρχήν) και οι ατομικές (στη συνέχεια) θα επιβάλλουν "μισθούς Ινδίας", για να χρησιμοποιήσουμε κι ένα ορισμό αγαπητό στον κύριο Πρωθυπουργό. Σήμερα, με το ισχύον σύστημα, η Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας θέτει την πρώτη βάση αμοιβών και εργασιακών σχέσεων και πέραν αυτής, «οικοδομούνται» ευνοϊκότερες ρυθμίσεις με τις κλαδικές συμβάσεις, ενώ με τις επιχειρησιακές συμβάσεις θεσπίζονται ακόμη θετικότερες ρυθμίσεις για τους εργαζόμενους. Το «οικοδόμημα» αυτό θεωρείται απολύτως δεδομένο και σεβαστό κατά την υπογραφή της ατομικής σύμβασης ενός εργαζόμενου με τον εργοδότη του. Η ατομική σύμβαση – ως η «κορυφή της πυραμίδας» - μπορεί να περιέχει μόνο ευνοϊκότερες ρυθμίσεις, για τις αμοιβές και τις εργασιακές σχέσεις, από όσα προβλέπονται ήδη στις προϋπάρχουσες συμβάσεις.

Όλα αυτά πάνε περίπατο με τις αλλαγές που προτείνονται - ενώ και το πάγωμα για δύο χρόνια της δυνατότητας επέκτασης των κλαδικών συμβάσεων με απόφαση του υπουργού και σε επιχειρήσεις που δεν μετείχαν στις διαπραγματεύσεις για την σύναψη και υπογραφή της, περιορίζει την ισχύ τους με σκοπό την ολοκληρωτική τους εξάλειψη, κάτι που βέβαια ήταν το ζητούμενο εδώ και καιρό (θυμηθείτε τι έχει γραφεί εδώ διεξοδικά). Ολοκληρώνεται δηλαδή η "επιστροφή στο παρελθόν" (για την οποία μπορείτε να διαβάσετε σχετικά εδώ), κάτι το οποίο έχει ξεκινήσει εδώ και 2 περίπου χρόνια. Το ότι μόνο οι ίδιοι οι εργαζόμενοι μπορούν ν' αλλάξουν τα δεδομένα είναι νόμιζουμε μάταιο να επαναλάβουμε. Αν δεν κινηθού μόνοι τους, κανείς δεν πρόκειται να κάνει τα πράγματα καλύτερα γι' αυτούς.

Το δεύτερο μέρος της είδησης που περιλαμβάνει τις ενστάσεις του Ανωτάτου Δημοσιονομικού Δικαστηρίου καταδεικνύει κάτι το οποίο έχουμε γράψει πολλές φορές στο παρελθόν: η κυβέρνηση λειτουργεί χωρίς σχέδιο και παίρνει αποφάσεις σύμφωνα με τις προτροπές ανθρώπων που δεν έχουν καμία γνώση της ελληνικής νομοθεσίας και του ελληνικού Συντάγματος (δηλ. της τρόικας). Οι ενστάσεις αυτές είναι σημαντικές αλλά δε νομίζουμε ότι θα έχουν αντίκρυσμα αν δεν υπάρξουν οι απαραίτητες κινητοποιήσεις από την αρμόδια δικαστική εξουσία η οποία μπορεί αν θέλει να λειτουργήσει αντεπαγγέλτως έχοντας ως λόγο την προστασία των δικαιωμάτων των εργαζομένων. Δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα - καιρός να γίνει τώρα. Βέβαια θα θέλαμε να πιστέψουμε ότι η κυβέρνηση θα τις λάβει από μόνη της σοβαρά υπόψιν και θα προβεί στην απαραίτητη απόσυρση πολλών απ' αυτών που προτείνει. Δυστυχώς όμως κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να συμβεί, οπότε η αλλαγή πρέπει να γίνει αλλιώς.

Και για να μην ξεχνιόμαστε... Σειρά άρθρων στον ημερήσιο τύπο από έγκριτους συνταγματολόγους και ειδικούς στο εργατικό δίκαιο επιβεβαίωνει αυτό που είχαμε τονίσει όταν ανακοινώθηκε το σχέδιο για την εφεδρεία στο Δημόσιο (διαβάστε γι' αυτήν εδώ σχετικά): ότι δηλαδή για να προχωηρήσει η "εφεδρεία" ακριβώς όπως την οραματίζεται η κυβέρνηση πρέπει να γίνει αναθεώρηση του Συντάγματος και δεν αρκεί η "κατάργηση της θέσης". Πέραν από ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο που δημοσιεύτηκε στην "Ελευθεροτυπία" (και μπορείτε να βρείτε εδώ), ανασύραμε ένα σχετικό σχόλιο από την εφημερίδα "Παρόν" του οποίου απόσπασμα αναδημοσιεύουμε εδώ: "Πρώτα πρώτα, ως προς τους δημόσιους υπαλλήλους ισχύει πάντα -ευτυχώς, όσο υπάρχει δημοκρατία- η εγγύηση της μονιμότητας. Συνεπώς ο Ευάγγελος Βενιζέλος, και ως συνταγματολόγος, γνωρίζει ότι αν επιχειρήσει να «αποστρατεύσει» μέρος αυτών, οι απολυόμενοι έχουν το δικαίωμα να προσφύγουν στα αρμόδια διοικητικά δικαστήρια ανάλογα με τον βαθμό τους. Εκεί μπορούν να ζητήσουν όχι μόνο την ακύρωση της εφεδρείας λόγω παράβασης του άρθρου 103 του Συντάγματος περί μονιμότητας, αλλά μπορούν να ζητήσουν επιπλέον και αναστολή εκτέλεσης της πράξης εφεδρείας που οδηγεί, κατ' αποτέλεσμα, σε απόλυση. Και είναι βέβαιο ότι θα κερδίσουν. Άρα για δύο -και βάλε- χρόνια οι δημόσιοι υπάλληλοι προστατεύονται δικαστικώς. Και το όλο εγχείρημα Παπανδρέου - Βενιζέλου πέφτει στο κενό.

Πέρα απ' αυτό, οι αορίστου χρόνου υπάλληλοι του δημόσιου τομέα μπορεί βεβαίως να μην έχουν τις ίδιες εγγυήσεις μονιμότητας, όμως, κατά τη νομολογία των πολιτικών δικαστηρίων και αυτοί έχουν παρεμφερείς εγγυήσεις. Κατά τη νομολογία λοιπόν αυτή, είναι βέβαιο ότι και οι υπάλληλοι του δημόσιου τομέα που υπηρετούν με σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου, όταν ασκήσουν την αγωγή τους εν όψει εφεδρείας, που οδηγεί σε απόλυση, μπορούν να ζητήσουν και αναστολή εκτέλεσης αλλά και προσωρινή διαταγή. Και θα την επιτύχουν, ως την έκδοση οριστικής απόφασης από το αρμόδιο πολιτικό δικαστήριο. Άρα η επιχείρηση της απόλυσής τους πέφτει στο κενό. Συμπερασματικά η κατά Γ. Παπανδρέου και Ευ. Βενιζέλο εφεδρεία, ως μέθοδος απολύσεων υπαλλήλων του δημόσιου τομέα, είναι εντελώς αναποτελεσματική. Και τούτο διότι, πιστεύουμε ακόμη, υπάρχουν στην Ελλάδα δικαστήρια και δικαστές. Γι' αυτό ο Γ. Παπανδρέου και ο Ευ. Βενιζέλος φαίνεται να κάνουν τις μηχανές «κράτει» ως προς την εφεδρεία- «μαϊμού», δηλαδή την εφεδρεία απολύσεων.

Το δράμα είναι ότι, μέσα από την αδυναμία εφαρμογής της εφεδρείας, Γιώργος Παπανδρέου και Ευάγγελος Βενιζέλος μπορεί να καταλήξουν σε ευθείες απολύσεις. Μόνο που, λόγω δικαστηρίων, ιδίως οι απολύσεις δεν πρόκειται να περάσουν. Διότι τα δικαστήρια θα αντισταθούν στις απολύσεις πολύ περισσότερο απ' ό,τι θα αντισταθούν στην εφεδρεία. Δηλαδή, αν δρομολογηθούν απολύσεις, θα ισχύει για τον Γ. Παπανδρέου και τον Ευ. Βενιζέλο η παροιμία που συνηθίζει να επικαλείται ο Απόστολος Κακλαμάνης: «Λαγός την φτέρην έσειε, κακό της κεφαλής του»! Οι υπάλληλοι που αγωνιούν, ας μην πέσουν θύματα εργολαβίας των γνωστών και μη εξαιρετέων εργατολόγων. Τη δικαστική τους προστασία μπορεί να την εξασφαλίσει ο κάθε απλός δικηγόρος που γνωρίζει στοιχειωδώς τα πράγματα. Ο ευσυνείδητος και έντιμος πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, ο κ. Γ. Αδαμόπουλος, όπως το έκανε με τη φορολογία για την ακίνητη περιουσία, ας δώσει, μέσω του ΔΣΑ, οδηγίες σε κάθε δικηγόρο και κάθε δημόσιο υπάλληλο ως προς το πώς μπορούν να προστατεύσουν τα δικαιώματά τους."

Και κάτι τελευταίο... Ο τρισμέγιστος Πρωθυπουργός μας έχει δύο μήνες να εμφανιστεί στην Βουλή και ν' ασχοληθεί με τα ταπεινά και μικρά της Ελλάδας. Για να μπαίνει όμως στο Twitter και να κάνει σχόλια για τον θάνατο του ιδρυτή της Apple S.Jobs, βρήκε κι έγραψε το βαθυστόχαστο: "Με το να σκέφτεται διαφορετικά και έξω από κουτάκια, άλλαξε θαρραλέα τα δεδομένα και τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων". Γεια σου φιλόσοφε Παπανδρέου...

Πηγές ειδήσεων: "Πρώτο Θέμα", "Παρόν", "Ναυτεμπορική".

Δεν υπάρχουν σχόλια: