Το "ξανθό γένος", ο "θείος από την Ουάσινγκτον" και οι λοιποί σωτήρες της χώρας

Το φαινόμενο των "απο μηχανής Θεών" δεν είναι τωρινό. Από τη στιγμή που ο ελληνισμός έχασε τη ισχύ του διπλωματικά και στρατιωτικά, άρχισε να ψάχνει σωτήρες από Ανατολή και Δύση. Υπέγραψε πάμπολλες αμυντικές συμφωνίες και συμμαχίες (οι περισσότερες εκ των οποίων ποτέ δεν τηρήθηκαν όταν ήρθε η ώρα) και έγινε ηθελημένα ή άθελα πιόνι στα γεωπολιτικά παιχνίδια των "ισχυρών".
Κάποιες φορές κατάφερε να εκμεταλλευτεί τις περιστάσεις προς όφελός του (όπως τις περιόδους διακυβέρνησης του Ελευθερίου Βενιζέλου), με αποτέλεσμα να επεκταθεί η χώρα και απελευθερωθούν εκτάσεις. Κάποιες άλλες βασίστηκε στις υποσχέσεις των άλλων (βλ. Β' Π.Π.) ή τους θεώρησε "δεδομένους" (βλ. Χούντα και Κυπριακό), λειτουργώντας αλαζονικά και αφήνοντάς τους στο τέλος να "μας την φέρουν" εκμεταλλευόμενοι τα αρνητικά δομικά χαρακτηριστικά μας ως λαού (βλ. διχόνοια).
Μπορεί η προσέγγιση να φαντάζει απλοϊκή αλλά δεν είναι: Απ' την αρχή όμως ό ελληνισμός φάνηκε να έχει διάθεση να επενδύει πολλά σε συμμαχίες που ήταν ξεκάθαρο ότι είχαν μικρές πιθανότητες να πετύχουν ή σε άλλες που ο "σύμμαχος" είχε λίγες πιθανότητες να υποστηρίξει τα συμφέροντά μας, σε βάθος χρόνου. Θα ήταν μάταιο να ξεκινήσουμε την καταγραφή από την αρχαιότητα (γιατί θα χρειαζόμασταν σελίδες επί σελίδων), αλλά αξίζει να επικεντρωθούμε σε 3 βασικές περιπτώσεις που έχουν σχέση με την πρόσφατη ιστορία, δηλ. τις ΗΠΑ και τους δορυφόρους της (βλ. ΝΑΤΟ), την Ρωσία και τον Αραβικό κόσμο. Και στις 3 περιπτώσεις η Ελλάδα ανέπτυξε μακροχρόνιες σχέσεις "στοργής", οι οποίες όμως στην πράξη ήταν μονόπλευρες και "ανισόρροπες".
Οι ΗΠΑ και οι δορυφόροι τους (βλ. ΝΑΤΟ/Μ. Βρετανία), στις κρίσιμες στιγμές υποστήριξε την Τουρκία, αφαιρώντας ζωτικό χώρο από την χώρα μας - αν θυμηθούμε τις περιπτώσεις της Κύπρου και των Ιμίων δεν χρειάζεται να προσθέσουμε κάτι παραπάνω. Οι πρόσφατες δηλώσεις του Στέιτ Ντιπάρτμεντ περί "αμφισβητούμενων περιοχών" θυμίζει έντονα το ανέκδοτο με τον Τοτό, από τον οποίο οι γονείς του (σε μια απρόοπτη επίσκεψη) ζητούν να μη φάει ώστε να φάνε οι καλεσμένοι. Βέβαια ο κίνδυνος από μια ενδεχόμενη έξοδο είναι πιθανότατα μεγαλύτερος, με αποτέλεσμα η "συμμαχία" να θυμίζει μπράβο της παραλιακής που προστατεύει ιδιοκτήτες κλαμπ έναντι αμοιβής, από τον ίδιο του τον εαυτό.

Όταν έρχεται η ώρα του γλυκού (από το οποίο ο κακομοίρης ο Τοτός που έχει πεθάνει της πείνας, ζητάει λίγο) του απαντούν ότι "αφού είπε όχι σε όλα τα προηγούμενα πιάτα δεν θα έτρωγε ούτε γλυκό". Έτσι και οι ΗΠΑ: Από τη δεκαετία του '80 και ύστερα μας ζητούν να μην επεκτείνουμε τα χωρικά μας ύδατα (αρχικά) και να καθορίσουμε ΑΟΖ (στη συνέχεια) ώστε να μη ρίξουμε "λάδι στη φωτιά" στη σχέση μας με τους Τούρκους, μόνο και μόνο για να τις χαρακτηρίσουν σήμερα ως "αμφισβητούμενες". Είναι προφανές ότι οι όποιες "αμυντικές συμφωνίες" υπογράφει η χώρα μας με τις ΗΠΑ, με ανταλλάγματα βάσεις, παραχωρήσεις και αγορά οπλικών συστημάτων προηγούμενων γενεών δεν έχουν καμία αξία, αφού δεν αφορούν την μοναδική περίπτωση στην οποία θα μπορούσαμε να τη χρειαστούμε δηλ. την Τουρκία. Για το δε ΝΑΤΟ δεν αξίζει να γίνει επιπλέον αναφορά, αφού η λογική των "ίσων αποστάσεων" (που εφαρμόζεται σε όλες τις διαμάχες εντός συμμαχίας) είναι ενοχλητική και δείχνει τα ελάχιστα οφέλη που μπορεί να έχει κανείς από τη συμμετοχή του σε μια τέτοια συμμαχία.

Δυστυχώς όμως, μπροστά στη στάση της Ρωσίας, οι ΗΠΑ φαντάζουν με "καλή νεράιδα των παραμυθιών". Μια χώρα που "πούλησε" τον ελληνισμό δεκάδες φορές (ξεκινώντας από την μη υποστήριξη του Βυζαντίου κατά την τελική επίθεση του Μωάμεθ του Β', προχωρώντας στα Ορλωφικά, στο πως άφησε στο έλεος των Οθωμανών τον Ποντιακό ελληνισμό και καταλήγοντας στο πως φέρθηκε στους Έλληνες της Σ. Ένωσης, στους Κυπρίους αλλά πιο πρόσφατα στην περίπτωση της διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ και αυτής της Αγίας Σοφίας), σαφέστατα δεν μπορεί να την πάρει κανείς στα σοβαρά όταν επικαλείται τα "όσα μας ενώνουν". Η αναξιοπιστία και η αφερρεγγυότητά της είναι παροιμιώδης και παρά τις υποσχέσεις της δείχνει σε κάθε ευκαιρία ότι δεν έχει πρόβλημα να υποστηρίξει την Τουρκία, ακόμα και σε περιπτώσεις που θα μπορούσε να μην το κάνει, δηλ. σε περιπτώσεις που μια τέτοια στάση δε θα δημιουργούσε πρόβλημα στα δικά της συμφέροντα. Η περίπτωση της Αγίας Σοφίας είναι μια τέτοια και αποδεικνύει περίτρανα ότι το "γινάτι βγάζει μάτι" (που λέει και ο λαός). Τυχόν πίεση προς την πλευρά του Ερντογάν για να μη γίνει μετατροπή, όχι μόνο θα έδειχνε ότι ήταν "υπεράνω" στη διαμάχη Οικουμενικού Πατριαρχείου - Μόσχας και ότι απέναντι στο κοινό πρόβλημα οι όποιες διαφορές είναι δευτερεύουσες αλλά και το ότι στον χώρο της Ορθοδοξίας η Ρωσία είναι όντως "κυρίαρχη" πολιτικά. Αντ' αυτού φέρθηκε με μικρότητα αφήνοντας την χώρα μας να σηκώσει τη σημαία της αντίδρασης, και "χαρίζοντας" την Αγία Σοφία στην ελληνορθοδοξία.

Για τον Αραβικό κόσμο θα μπορούσαμε να πούμε επίσης πολλά, αλλά δεν χρειάζεται: η χώρα μας αποτέλεσε για χρόνια το μόνο κράτος-αρωγό των Παλαιστινίων στον Δυτικό κόσμο, υποστήριξε σταθερά (και ακατανόητα, από γεωπολιτικής απόψεως, στην πραγματικότητα) τους Κούρδους στην προσπάθεια τους να κάνουν ανεξάρτητο κράτος, ενίσχυσε τον Καντάφι, στήριξε τις αλλαγές στην Αίγυπτο, προσπάθησε να φέρει κοντά τις αντιμαχόμενες πλευρές στο Λίβανο και γενικά έκανε ό,τι και όποτε μπορούσε για τον αραβικό κόσμο. Η διπλωματική υποστήριξη που εισπράξαμε ήταν πενιχρή σε σχέση με τα όσα προσφέραμε, και τα πρόσφατα παραδείγματα που σχετίζονται με τη στάση των Αράβων απέναντι στις ενέργειες της Τουρκίας, είναι μια από τις πολλές αποδείξεις των όσων γράφαμε παραπάνω...
Τα όσα γράψαμε παραπάνω - αφήνοντας στην άκρη τον "έτερο Καππαδόκη" την Ε.Ε. γιατί αποτελεί ξεχωριστό "αμαρτωλό" κεφάλαιο -τα γράψαμε όχι για ν' αποδομήσουμε τις όποιες στρατηγικές συμμαχίες έχει αναπτύξει η χώρα μας. Το κάναμε για να α) καταδείξουμε ότι θα πρέπει να έχουμε και εμείς αντίστοιχη ευελιξία, ώστε να μην παίζουμε "μονίμως" το ρόλο της "καλής συζύγου" που ακόμα και αν φάει "μια σφαλιάρα" δεν μιλάει και β) να μάθουμε να είμαστε έτοιμοι σε όλα τα επίπεδα - στρατιωτικά και διπλωματικά.
Μόνο αν σταματήσουμε να περιμένουμε σωτήρες θα καταφέρουμε να επιβιώσουμε ως λαός, στις δύσκολες εποχές που διανύουμε και δεδομένου ότι οι ενδείξεις για το άμεσο μέλλον δεν καθόλου θετικές (όπως φαίνεται ξεκάθαρα εδώ)...
(Οι γελοιογραφίες είναι από τις εφημερίδες "Το Ποντίκι", "Εφημερίδα των Συντακτών" και "Καθημερινή").