Αναρτήσεις
1ον γιατί πρέπει να μάθουμε ότι στις δύσκολες στιγμές πρέπει να είμαστε ενωμένοι καταρχήν και ύστερα περιμένουμε βοήθεια από τους "συμμάχους" (οι οποίοι πολλές φορές κάνουν μεγαλύτερο κακό απ' ότι βοήθεια),
2ον όταν χάνουμε κάτι σημαντικό δύσκολα το ξαναποκτάμε (στην προκειμένη περίπτωση ποτέ),
3ον η κατάρρευση ενός έθνους δεν επέρχεται απότομα, αλλά σιγά-σιγά και απαιτεί πολλή δουλειά το να κρατηθεί ένας λαός ψηλά και
4ον στις δύσκολες στιγμές οι Έλληνες ήμασταν πάντοτε "ολίγοι" (όπως λέει και ο Μακρυγιάννης) αλλά ποτέ δεν λιγοψυχίσαμε.
Η υπεράσπιση της Κωνσταντινούπολης μας διδάσκει και κάτι ακόμα: αξίζει να παλεύει κανείς για τις ιδέες του και τα ιδανικά του, ακόμα και αν ξέρει ότι ο αγώνας είναι δύσκολος εώς μάταιος. Αυτό θα πρέπει να το εφαρμόζουμε και ατομικά και συνολικά - καμία μάχη δεν έχει αποτέλεσμα πριν τη λήξη της - και η προσπάθεια του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου και των υπερασπιστών της Πόλης θα μπορούσε να είχε επιτυχία με λίγο περισσότερη τύχη στο τέλος...
Αξίζει να δούμε το ιστορικό της Άλωσης - από τις προετοιμασίες της πολιορκίας, εώς τις τελευταίες Βυζαντινές ώρες της πόλης:
Χειμώνας 1452: Ο Μωάμεθ Β', νεαρός σουλτάνος στο κράτος των Οθωμανών, που είχαν πλέον μεταφέρει την πρωτεύουσά τους στην Αδριανούπολη, αποφασίζει να γυρίσει και την τελευταία σελίδα στη σύγκρουση με τους ελληνόφωνους Ρωμαίους xριστιανούς που συνέχιζαν να έχουν υπό τον έλεγχό τους τη μεγαλύτερη πόλη της Ανατολής, την Κωνσταντινούπολη. Στο περιβάλλον του υπάρχουν ο μετριοπαθής βεζίρης (πρωθυπουργός) Χαλίλ, που εκφράζει τη συντηρητική τάση, και οι στρατηγοί του, ο εξισλαμισμένος Ρωμιός Ζαγανός και ο Τουραχάν.
* 12 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1452: Σε μια προσπάθεια να κινητοποιηθούν οι Δυτικοί για να βοηθήσουν την απειλούμενη Κωνσταντινούπολη, λαμβάνει χώρο το «ενωτικό συλλείτουργο» με τον καρδινάλιο Ισίδωρο, απεσταλμένο του Πάπα. Οι ανθενωτικοί εξεγείρονται και ο Λουκάς Νοταράς θα πει μια φράση που θα μείνει στην Ιστορία: «Κρειττότερον εστίν ειδέναι εν τη μέση τη πόλει φακίολον βασιλεύον Τούρκων ή καλύπτραν Λατινικήν», που σε ακριβή μετάφραση των εννοιών σημαίνει «Καλύτερα μουσουλμανικό σαρίκι παρά καθολική τιάρα στην Κωνσταντινούπολη».
* ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 1453: Ο Μωάμεθ ανακοινώνει την απόφασή του για επιχείρηση κατάληψης της Κωνσταντινούπολης σε συγκέντρωση όλων των Οθωμανών αξιωματούχων στην Αδριανούπολη.
* 29 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1453: Στην Κωνσταντινούπολη καταφθάνει με 700 πολεμιστές ο Γενοβέζος πολέμαρχος Ιουστινιάνης (Τζιοβάνι Τζιουστινιάνι Λόγκο). Τον ίδιο μήνα, ο Ούγγρος μηχανικός Ουρβανός κατασκευάζει για τον Μωάμεθ το πρώτο κανόνι. Ενα τεράστιο πυροβόλο όπλο, με διάμετρο ένα μέτρο, που δεχόταν βλήματα 400 κιλών.
* ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 1453: Ο Νταγί Καραντζά μπέης, που ηγείται των οθωμανικών δυνάμεων στην Ευρώπη, επιτίθεται στις τελευταίες βυζαντινές κτήσεις στην Ανατολική Θράκη. Η Σηλυβρία και η Πέρινθος, που αντιστέκονται, καταστρέφονται και λεηλατούνται, ενώ η Αγχίαλος και η Μεσημβρία παραδίδονται.
* 24 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1453: Η Βενετία αποφασίζει να βοηθήσει την απειλούμενη Κωνσταντινούπολη αποστέλλοντας επιστολές προς τον Πάπα Νικόλαο και τους χριστιανούς βασιλείς της Δύσης για άμεση αποστολή βοήθειας. Ομως δύο ημέρες μετά, οι 700 Βενετοί στρατιώτες που βρίσκονται στην Πόλη δραπετεύουν με επτά πλοία, φοβούμενοι την πολιορκία.
* ΜΑΡΤΙΟΣ 1453: Ο Μωάμεθ αποκλείει τα Στενά, συγκεντρώνοντας στόλο στην Καλλίπολη. Ο στόλος αποτελείται από έξι τριήρεις, δέκα διήρεις, πενήντα γαλέρες με κουπιά κ.λπ. Επικεφαλής του στόλου τίθεται ο εξισλαμισμένος Βούλγαρος Σουλεϊμάν Μπαλτόγλου. Ο Μωάμεθ συγκεντρώνει στρατό περίπου 100.000 ανδρών, που αποτελείται από 20.000 επίλεκτους γενίτσαρους, δηλαδή εξισλαμισμένους χριστιανούς από το παιδομάζωμα, 60.000 τακτικό στρατό και 20.000 άτακτους πολεμιστές. Οι Δυτικοί δεν καταφέρνουν να συμφωνήσουν για τις λεπτομέρειες της αποστολής της βοήθειας.
* 23 ΜΑΡΤΙΟΥ 1453: Ο Μωάμεθ αναχωρεί από την Αδριανούπολη επικεφαλής του στρατού του. Η Κωνσταντινούπολη περικυκλώνεται από τη θάλασσα από το στόλο που έρχεται από την Καλλίπολη και από την ξηρά από την πλευρά της Θράκης. Απέναντι στα οθωμανικά στρατεύματα, οι Ελληνες θα παρατάξουν στρατό επτά χιλιάδων ανδρών, από τους οποίους οι δύο χιλιάδες είναι Λατίνοι.
* 30 ΜΑΡΤΙΟΥ 1453: Τρία πλοία αναχωρούν από τη Γένοβα με πολεμοφόδια και τρόφιμα για την Κωνσταντινούπολη, μισθωμένα από τον Πάπα Νικόλαο. Τα χριστιανικά κράτη δεν μπορούν ή δεν θέλουν να συντρέξουν τους Βυζαντινούς στον αγώνα. Οι Ελληνες θα δώσουν σχεδόν μόνοι τους την ύστατη μάχη.
* 2 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1453: Αρχίζει η πολιορκία της Πόλης. Ο σουλτάνος στρατοπεδεύει έξω από την πύλη του Αγίου Ρωμανού. Τα οθωμανικά στρατεύματα από τη Δύση έχουν επικεφαλής τον εξισλαμισμένο Ρωμιό Ζαγανό πασά, τα στρατεύματα της Ανατολής έχουν επικεφαλής τον εξισλαμισμένο Μαχμούτ πασά, που προέρχεται από την οικογένεια των Αγγέλων και ο οθωμανικός στόλος τον εξισλαμισμένο Βούλγαρο ναύαρχο Μπαλτόγλου. Οι Βυζαντινοί αποκλείουν το λιμάνι με μια βαριά σιδερένια αλυσίδα. Μέσα στον Κεράτιο βρίσκονται 10 ελληνικά και 5 βενετικά πλοία. Ο αυτοκράτορας και οι καλύτεροι από τους Ελληνες πολεμιστές αναλαμβάνουν την υπεράσπιση του Μεσοτειχίου και των Πυλών του Αγίου Ρωμανού και της Αγίας Κυριακής, που θα δεχτούν τον κύριο όγκο της οθωμανικής επίθεσης.
* 5 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1453: Ολος ο οθωμανικός στρατός βρίσκεται μπροστά στα τείχη έχοντας περικυκλώσει τα 29 χιλιόμετρα της περιμέτρου της Πόλης. Ο σουλτάνος ζητεί την ειρηνική παράδοση, σύμφωνα με τους κανόνες του Ισλάμ. Υπόσχεται σεβασμό της ζωής, της τιμής και της περιουσίας των κατοίκων. Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος απορρίπτει τις προτάσεις και δίνει τη μνημειώδη απάντηση: «Το δε την Πόλιν σοι δούναι, ουτ' εμόν εστί ούτε άλλου των κατοικούντων εν αυτή... Κοινή γαρ γνώμη πάντες αυτοπροαιρέτως αποθανούμεν και ου φεισόμεθα της ζωής ημών...».
* 6 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1453: Οι Οθωμανοί αρχίζουν το βομβαρδισμό της Πόλης από 14 σημεία.
* 7 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1453: Ξεκινά η μάχη των λαγουμιών. Οι Οθωμανοί σκάβουν λαγούμια για να εισέλθουν απ' αυτά στην πόλη. Τους αντιμετωπίζει με ιδιαίτερη επιτυχία ο Σκοτσέζος Τζον Γκραντ. Ο Γκραντ, έμπειρος μηχανικός, είχε έρθει στην Κωνσταντινούπολη μαζί με τον Ιουστινιάνη.
* 9-10 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1453: Οι Οθωμανοί αποτυγχάνουν να διασπάσουν την αλυσίδα του Κεράτιου Κόλπου. Καταλαμβάνουν όμως τρία μικρά κάστρα που βρίσκονται έξω από τα τείχη: των Θεραπειών, του Στουδίου στην Προποντίδα και της Πριγκίπου στα Πριγκιπόννησα.
* 12 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1453: Ο βομβαρδισμός των τειχών συνεχίζεται με αμείωτη ένταση. Τα κανόνια του Ουρβανού ρίχνουν 7 βολές το καθένα την ημέρα, προκαλώντας μεγάλες ζημιές. Το μεγαλύτερο απ' αυτά θα αυτοκαταστραφεί με έκρηξη, σκοτώνοντας τους χρήστες πυροβολητές. Ο Μωάμεθ δίνει εντολή για κατασκευή μεγαλύτερου κανονιού. Οι πολιορκημένοι καταφέρνουν να επιδιορθώσουν τα κατεστραμμένα τμήματα του τείχους. Ο οθωμανικός στόλος αποτυγχάνει για άλλη μία φορά, με μεγάλες απώλειες, να διαρρήξει την άμυνα των χριστιανικών πλοίων και να σπάσει την αλυσίδα.
* 18 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1453: Επειτα από σφοδρή επίθεση με το νέο κανόνι του Ουρβανού, ο Μωάμεθ διατάζει επίθεση εναντίον των τειχών του Μεσοτειχίου, που τα υπερασπίζεται ο ίδιος ο Παλαιολόγος. Οι Οθωμανοί καταφέρνουν να εισχωρήσουν στα τείχη, όμως απωθούνται από Ελληνες και Λατίνους, αφήνοντας 200 νεκρούς πίσω τους. Και η δεύτερη επίθεση την επόμενη ημέρα καταλήγει άδοξα για τους επιτιθεμένους.
* 20 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1453: Τέσσερα πλοία, τρία γενοβέζικα και ένα ελληνικό, με επικεφαλής τον Φλαντανελά, φορτωμένα με σιτάρι και όπλα, επιχειρούν να προσεγγίσουν την Κωνσταντινούπολη. Παρά την προσπάθεια του οθωμανικού στόλου και τον πολλαπλάσιο αριθμό πλοίων που διέθετε, τα χριστιανικά πλοία θα καταφέρουν να εισέλθουν στην Πόλη έχοντας προκαλέσει μεγάλες απώλειες στους αντιπάλους τους.
* 22 προς 23 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1453: Ο Μωάμεθ καταφέρνει με τις συμβουλές ενός Ιταλού μισθοφόρου να υπερκεράσει τον Κεράτιο Κόλπο και να μεταφέρει 70 πλοία σ' αυτόν διά ξηράς, με «υπερνεώλκηση». Ετσι, θέτοντας οι Οθωμανοί υπό τον έλεγχό τους τον Κεράτιο Κόλπο, αποκτούν ένα μεγάλο θαλάσσιο πλεονέκτημα.
* 7 ΜΑΪΟΥ 1453: Υστερα από ακατάπαυστο βομβαρδισμό των τειχών, οι γενίτσαροι εφορμούν στο Μεσοτείχιο με πολιορκητικές μηχανές, σκάλες και γάντζους. Η επίθεση αποκρούστηκε από τους πολιορκημένους.
* 18 ΜΑΪΟΥ 1453: Ενας τεράστιος οθωμανικός ξύλινος προμαχώνας ορθώνεται μπροστά στα τείχη, ξεπερνώντας τα σε ύψος. Ο στόχος του είναι να πλησιάσει τα τείχη και να κατεβάσει τον καταπέλτη, ώστε να εισχωρήσουν οι πολιορκητές μέσω των τειχών. Με καταδρομική βραδινή αποστολή οι πολιορκημένοι καταφέρνουν να τον πυρπολήσουν.
* 23 ΜΑΪΟΥ 1453: Με επικεφαλής τον μηχανικό Γκραντ, οι πολιορκημένοι καταφέρνουν να καταστρέψουν όλα τα λαγούμια που σκάβουν οι Οθωμανοί.
* 24 ΜΑΪΟΥ 1453: Λιτανεία στους δρόμους της Κωνσταντινούπολης με την εικόνα της Παναγίας των Βλαχερνών, ενώ στο οθωμανικό στρατόπεδο ετοιμάζονται για τη μεγάλη επίθεση.
* 25 ΜΑΪΟΥ 1453: Απαισιοδοξία επικρατεί και στα δύο στρατόπεδα. Ο Μωάμεθ στέλνει στην Πόλη τον Ισμαήλ, γιο εξισλαμισμένου Ελληνα από τη Σινώπη, με προσφορές ειρήνης. Η αρνητική απάντηση εξοργίζει τον Μωάμεθ. Φέρεται να λέει: «Μια επιλογή μένει στους Ρωμιούς. Είτε να παραδοθούν είτε να ασπαστούν την αληθινή πίστη του Αλλάχ είτε να χαθούν από το σπαθί και το τσεκούρι».
* 26 ΜΑΪΟΥ 1453: Σε σύσκεψη του Μωάμεθ με τους συμβούλους του ακούγεται η λύση της υποχώρησης. Ο μετριοπαθής βεζίρης Χαλίλ ζητεί από τον σουλτάνο να συμβιβαστεί, προσφέροντας ευνοϊκούς όρους στους Βυζαντινούς, και να λύσει την πολιορκία. Την αντίθετη θέση υποστηρίζει ο στρατηγός του Ζαγανός, εξισλαμισμένος Ελληνας, επικαλούμενος τον Μέγα Αλέξανδρο: «Στα αρχαία χρόνια, ο βασιλιάς Αλέξανδρος, με στρατό πολύ μικρότερο του δικού μας, υπέταξε τη μισή οικουμένη. Εμείς θα φοβηθούμε τώρα;». Ετσι, αποφασίστηκε η συνέχιση της πολιορκίας.
* 27 ΜΑΪΟΥ 1453: Οργανώνεται η οθωμανική επίθεση. Ο Μωάμεθ, σε λόγο του προς το στρατό του, αναφέρεται στα οφέλη που θα έχουν τόσο όσοι σκοτωθούν όσο και αυτοί που θα ζήσουν. Αναφέρει ότι στην ανταπόδοση που προβλέπει το Κοράνι για όσους σκοτωθούν «όποιος σκοτώνεται στον πόλεμο πηγαίνει κατ' ευθείαν στον παράδεισο, για να τρώει και να πίνει εκεί μαζί με τον Μωάμεθ, να αναπαύεται σε καταπράσινους ανθισμένους τόπους μαζί με αγόρια, ωραίες γυναίκες και κορίτσια, να λούζεται μέσα σε υπέροχα λουτρά». Από την πλευρά του υπόσχεται διπλάσιο μισθό σε στρατιώτες και αξιωματικούς και επιπλέον τους επιτρέπει να λεηλατήσουν την πόλη: «Θα αφήσω την πόλη τρεις ημέρες να τη λεηλατήσετε».
* 28 ΜΑΪΟΥ 1453: Επειτα από λιτανεία των Βυζαντινών γύρω από τα τείχη, ο Παλαιολόγος εκφωνεί τον τελευταίο του λόγο στους «απογόνους Ελλήνων και Ρωμαίων»: «Ξέρετε καλά, αδέρφια, ότι για τέσσερις λόγους οφείλουμε όλοι να προτιμήσουμε το θάνατο παρά τη ζωή: πρώτον, για την πίστη και την ευσέβειά μας· δεύτερον, για την πατρίδα· τρίτον, για τον βασιλέα και τον Χριστό· και τέταρτον, για τους συγγενείς και φίλους...».
* 29 ΜΑΪΟΥ 1453: Αρχίζει η τελική επίθεση των Οθωμανών. Εφορμούν στα τείχη στέλνοντας πρώτα τους άτακτους Βασιβουζούκους (οι οποίοι θεωρούνται οι μόνοι αυθεντικοί Τούρκοι) μαζί με τους συμμάχους τους Σέρβους, Ούγγρους, Γερμανούς, Ιταλούς, ακόμα και Ελληνες. Μετά την απόκρουση αυτής της επίθεσης εφόρμησε η δεύτερη γραμμή των Οθωμανών, η οποία επίσης αποκρούστηκε. Τελικά, επιτέθηκαν τα επίλεκτα σώματα των γενίτσαρων, τα οποία επίσης αποκρούστηκαν, αλλά μια μικρή πύλη, που οι Βυζαντινοί την άνοιγαν για να εξαπολύουν αντεπιθέσεις, είχε μείνει ανοιχτή. Από τη μικρή αυτή πόρτα, την Κερκόπορτα, εισέβαλαν στρατιώτες του Μωάμεθ. Ο τραυματισμός του Ιουστινιάνη και η αποχώρηση των Γενοβέζων από τη μάχη ευνοούν τις οθωμανικές επιθέσεις. Στις δυόμισι το μεσημέρι η Πόλη έχει καταληφθεί από τους Οθωμανούς.
(η ανάρτηση βασίζεται σε ιστορικά στοιχεία που βρίσκονται στο βιβλίο "The Oxford History of Byzantium" του Σ.Μάνγκο).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου