Περί της ίδρυσης των ιδιωτικών πανεπιστημίων στην χώρα μας...

Η ιστορία της δημιουργίας ιδιωτικών πανεπιστημίων στην χώρα μας, δια της πλαγίας οδού δεν είναι καινούργια. Η πρώτη προσπάθεια έγινε στα 2011 (διαβάστε σχετικά εδώ), με την τελική προσπάθεια να μένει ημιτελής λόγω των τεραστίων αντιδράσεων που δημιούργησαν οι τότε προσπάθειες. Η κυβέρνηση όμως του Κυριάκου Μητσοτάκη, "αφουγκραζόμενη την κοινωνία" (την οποία σε άλλες περιπτώσεις αγνοεί επιδεικτικά) και έχοντας ως σύμμαχο την ανυπαρξία αξιωματικής αντιπολίτευσης, προχωράει ακάθεκτη, γράφοντας το Σύνταγμα της χώρας (το οποίο ως γνωστόν έχει πολύ συγκεκριμένους ορισμούς για το ποιος μπορεί να είναι φορέας πανεπιστημιακής εκπαίδευσης στην χώρα μας) εκεί που δεν πιάνει μελάνι.

Ας ξεκινήσουμε όμως από την αρχή. Το νομοσχέδιο με τον κατ’ ευφημισμό τίτλο "Ελεύθερο Πανεπιστήμιο" συνιστά στο σύνολό του μια οργανωμένη προσπάθεια εξαπάτησης της κοινής γνώμης. 

Πρώτα γιατί είναι ψευδεπίγραφο, αφού αποκαλεί "ελεύθερα" τα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Ακριβώς όπως αποκαλούν "ελεύθερη" την ανεξέλεγκτη και… δήθεν αυτορρυθμιζόμενη αγορά, την οποία ρυθμίζουν βέβαια κατά το δοκούν οι κερδοσκόποι. Το κερδοφόρο για τους κερδοσκόπους και καταστροφικό για το λαό μοντέλο της ελεύθερης, έως ασυδοσίας ενεργειακής αγοράς, θα εφαρμοστεί τώρα και στα πανεπιστήμια. Με τις ίδιες ολέθριες συνέπειες όσον αφορά στα δίδακτρα που οι επιχειρηματίες θα εκτινάξουν, προφανώς, στα ύψη. Αφού θα είναι ελεύθεροι να κερδίζουν όσα θέλουν, εμπορευματοποιώντας την επιστημονική γνώση και πουλώντας στην «ελεύθερη» αγορά πανεπιστημιακές σπουδές. 

Το δεύτερο στοιχείο εξαπάτησης στο νομοσχέδιο για τις ιδιωτικές εκπαιδευτικές επιχειρήσεις είναι ότι για να παραπλανήσουν την κοινή γνώμη, αποφεύγουν να τα αποκαλέσουν με το πραγματικό τους όνομα. Έτσι, αποκαλώντας τα δημόσια πανεπιστήμια κρατικά, βαφτίζουν σε αντιδιαστολή τα ιδιωτικά σαν δήθεν μη κρατικά. Μόνο που τα ελληνικά, όπως άλλωστε και τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, δεν είναι κρατικά. Και συνεπώς δεν είναι ανελεύθερα, όπως ατεκμηρίωτα ισχυρίζονται. Κρατικά πανεπιστήμια υπάρχουν μόνο σε ολοκληρωτικά καθεστώτα, όπως στη Βόρεια Κορέα. Την οποία επικαλείται η κυβέρνηση σαν πρότυπο κράτους που ακόμη κι αυτή, λέει, έχει ιδιωτικά πανεπιστήμια. Τα κρατικά πανεπιστήμια δεν είναι δημόσια, δεν είναι δηλαδή ΝΠΔΔ και δεν είναι αυτοδιοικούμενα. Οι διοικήσεις τους διορίζονται από το κράτος και δεν εκλέγονται σε ελεύθερες εκλογές από την πανεπιστημιακή κοινότητα. Οι καθηγητές τους δεν είναι δημόσιοι λειτουργοί, όπως στην Ελλάδα, αλλά κρατικοί υπάλληλοι. Όσο για την προς διδασκαλία ακαδημαϊκή ύλη, αυτή δε διαμορφώνεται ελεύθερα από το ακαδημαϊκό προσωπικό, αλλά περνά από την οδό της κρατικής λογοκρισίας. Καμία σχέση δηλαδή με ό,τι συμβαίνει στα ελληνικά πανεπιστήμια. Εφόσον, λοιπόν, τα πανεπιστήμια εδώ είναι δημόσια και αυτοδιοικούμενα, η έννοια του αντίθετου, δηλαδή του μη κρατικού πανεπιστημίου, δεν υφίσταται. Το αντίθετο του δημόσιου και αυτοδιοικούμενου πανεπιστημίου είναι το ιδιωτικό και απολύτως κερδοσκοπικό πανεπιστήμιο. Ποιος, άλλωστε, πιστεύει ότι υπάρχουν επιχειρηματίες οι οποίοι θα επενδύσουν εκατομμύρια ευρώ στις ιδιωτικές εκπαιδευτικές επιχειρήσεις, μια και η εκπαίδευση είναι ένα πολύ ακριβό σπορ, χωρίς να έχουν σαν σκοπό τους το κέρδος; 

Το τρίτο στοιχείο εξαπάτησης στο νομοσχέδιο για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια αφορά στο ότι θα έρθουν, δήθεν, στη χώρα μας, μέσω επιχειρηματικών ομίλων, μεγάλα και εμβληματικά πανεπιστήμια των ΗΠΑ και της Ευρώπης. Τα μεγάλα πανεπιστήμια όπως το Harvard, to Yale ή το MIT δεν έχουν κανένα λόγο να έρθουν στη μικρή «αγορά» της Ελλάδας σαν ιδιωτικές εκπαιδευτικές επιχειρήσεις. Κι αυτό, όχι μόνο γιατί λόγω του περιορισμένου μεγέθους της… αγοράς, δεν περιμένουν να κερδίσουν απολύτως τίποτε. Αλλά κι ακόμη, γιατί δεν είναι πρόθυμα, μέσω των συνεργασιών με ιδιώτες, να διακυβεύσουν το καλό τους όνομα. Άλλωστε τα πανεπιστήμια αυτά, αν ενδιαφέρονταν πράγματι να έρθουν στην Ελλάδα, θα προτιμούσαν να το κάνουν με συνεργασίες με τα υψηλού κύρους δημόσια πανεπιστήμια. Και όχι με αγοραίες συνεργασίες με επιχειρηματίες που δεν έχουν ιδέα από ανώτατη εκπαίδευση. Κομίζει, άλλωστε, γλαύκα στην Αθήνα η κυβέρνηση, όταν υποστηρίζει ότι με τα ιδιωτικά πανεπιστήμια θα μας έρθουν τα φώτα από τη Δύση. Αφού η κυβέρνηση που εμπορευματοποιεί την Ανώτατη Εκπαίδευση φαίνεται να μην γνωρίζει ότι τα ελληνικά δημόσια πανεπιστήμια, εδώ και χρόνια, έχουν συνάψει εκατοντάδες συμφωνίες ανταλλαγής φοιτητών και προσωπικού με μεγάλα και εμβληματικά διεθνή πανεπιστήμια. Υπάρχει, άλλωστε, και το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Erasmus, μέσω του οποίου χιλιάδες φοιτητές και καθηγητές, κάθε χρόνο, παρακολουθούν μέρος των σπουδών τους και διδάσκουν σε ευρωπαϊκά πανεπιστήμια. 

Το τέταρτο ζήτημα εξαπάτησης της κοινής γνώμης στην υπόθεση της νομιμοποίησης των ιδιωτικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα, έχει να κάνει με τον μύθο ότι, δήθεν, τα ιδιωτικά πανεπιστήμια θα καλύψουν το κενό που άφησε η επί τούτοις φτωχοποίηση, η συρρίκνωση, η υποχρηματοδότηση και η υποστελέχωση των δημόσιων πανεπιστημίων από την κυβέρνηση. Φτάνουν μάλιστα στο σημείο να υποστηρίζουν ότι τα ιδιωτικά πανεπιστήμια θα αναγκάσουν, δήθεν, τα δημόσια, δια του ανταγωνισμού, να βελτιωθούν. Η ευρωπαϊκή εμπειρία, όμως, διαψεύδει κάθε παρόμοιο επιχείρημα. Στη Γερμανία, στα 83 μικρά ιδιωτικά πανεπιστήμια που έχουν ιδρυθεί και λειτουργούν, σπουδάζει μόλις το 1% του φοιτητικού πληθυσμού. Το ίδιο συμβαίνει και στην υπόλοιπη Ευρώπη, όπου τα δημόσια πανεπιστήμια εξακολουθούν να καλύπτουν το συντριπτικό 90% ή και ακόμη περισσότερο των συνολικών εκπαιδευτικών αναγκών. Μύθος, λοιπόν, ότι θα έρθουν στην Ελλάδα σοβαρές εκπαιδευτικές επιχειρήσεις, εκπροσωπώντας μεγάλα διεθνή πανεπιστήμια. Όπως μύθος, επίσης, είναι ότι αυτά θα έχουν μεγάλη συμβολή στη διαμόρφωση της «εκπαιδευτικής αγοράς». Η μόνη συμβολή που θα έχουν θα είναι στα κέρδη των επιχειρηματιών που θα πιάσουν την ευκαιρία. 

Η πέμπτη εξαπάτηση τα κοινής γνώμης αφορά στον μύθο ότι, δήθεν, τα ιδιωτικά πανεπιστήμια θα επαναφέρουν τους 40.000 Έλληνες φοιτητές που σπουδάζουν στο εξωτερικό. Πρώτα γιατί πολλοί από αυτούς πήγαν στο εξωτερικό όχι εξ ανάγκης, αλλά συνειδητά, για να σπουδάσουν εκεί. Δεύτερον γιατί οι περισσότεροι φοιτητές φεύγουν στο εξωτερικό για να βρουν καλή δουλειά, σχετική με το επιστημονικό τους αντικείμενο. Κι αυτό δεν είναι εκπαιδευτικό ζήτημα, αλλά ζήτημα που αφορά στην κακή κατάσταση της ελληνικής οικονομίας. Η οποία αν δεν βελτιωθεί, η αιμορραγία επιστημονικού δυναμικού δεν πρόκειται να σταματήσει. Και τέλος, η κυβέρνηση χύνει κροκοδείλια δάκρυα, σαν τον πατροκτόνο. Που πρώτα σκότωσε τον πατέρα του και μετά παραπονείται για την ορφάνια του. Αφού η ίδια διώχνει 20.000 φοιτητές κάθε χρόνο τα τελευταία χρόνια, με το δήθεν αξιοκρατικό εφεύρημα της Ελάχιστης Βαθμολογικής Βάσης από τα ελληνικά πανεπιστήμια, ενώ υπήρχαν θέσεις σε αυτά - αυτοί οι 20000 υποψήφιοι θα είναι οι πρώτοι ενδιαφερόμενοι για τα "καινούργια" ιδιωτικά πανεπιστήμια. 

Η έκτη εξαπάτηση στην επιχείρηση νομιμοποίησης και λειτουργίας ιδιωτικών πανεπιστημίων, αφορά στην πλάνη ότι πρόκειται, δήθεν, για πανεπιστήμια. Για να είναι ένας εκπαιδευτικός οργανισμός πανεπιστήμιο, πρέπει να μην είναι μόνο διδακτήριο. Αλλά και να παράγει ένα μέρος της επιστημονικής γνώσης που μεταδίδει. Η επιστημονική έρευνα δηλαδή, βασική και εφαρμοσμένη, είναι θεμελιώδης προϋπόθεση για να είναι ένας εκπαιδευτικός οργανισμός πανεπιστήμιο. Και αυτές οι μικρές ιδιωτικές εκπαιδευτικές επιχειρήσεις στις οποίες αφορά το νομοσχέδιο, είναι απλά διδακτήρια. Η επιστημονική έρευνα χρειάζεται μεγάλες επενδύσεις σε υποδομές, σε εξειδικευμένο ακαδημαϊκό και τεχνικό προσωπικό, καθώς και σε εργαστήρια και σε εξοπλισμούς. Τις οποίες οι επιχειρηματίες που θα ωφεληθούν από τη λειτουργία των ιδιωτικών εκπαιδευτικών επιχειρήσεων δεν θα κάνουν ποτέ, καθώς αυτές δεν είναι ανταποδοτικές. Συνεπώς όχι μόνο δεν πρόκειται για μη κρατικά και μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια, αλλά στην ουσία πρόκειται για εκπαιδευτικές επιχειρήσεις που παρέχουν σχεδόν αποκλειστικά υπηρεσίες διδασκαλίας. Που σημαίνει ότι αυτοί οι οργανισμοί, χάριν των οποίων καταρρακώνουν σήμερα το Σύνταγμα, αλλά και καταστρέφουν τα δημόσια πανεπιστήμια για να ανοίξουν τον δρόμο στα ιδιωτικά, είναι στην ουσία "μη πανεπιστήμια". Το παράδειγμα της Κύπρου (και της Βουλγαρίας), όπου το ερευνητικό έργο των ιδιωτικών πανεπιστημίων προσεγγίζει το μηδέν, είναι χαρακτηριστικό. 

Η τελευταία εξαπάτηση έχει να κάνει με τις "μηδενικές" αρνητικές επιπτώσεις που θα έχει η ίδρυση των ιδιωτικών πανεπιστημίων, στα υπάρχοντα δημόσια πανεπιστήμια. Ποιος μπορεί να σιγουρέψει ότι στο τέλος δε θα προσπαθήσουν οι ιδιώτες να έχουν πρόσβαση στον κρατικό κορβανά, για να χρηματοδοτηθούν τόσο για το ερευνητικό όσο και το διδακτικό τους έργο; Ποιος δεν αποκλείει την επίκληση του Συντάγματος ώστε οι φοιτητές και οι διδάσκοντες να έχουν ίση πρόσβαση σε χρηματοδοτήσεις; 

Αλλά όλα τα παραπάνω προφανώς ελάχιστα απασχολούν τους κυβερνώντες. Εξάλλου τι είναι μερικές λεπτομέρειες μπροστά στην πρόοδο;