Λεπτομέρειες για τη συμφωνία καταβολής της δόσης και το πρόγραμμα επαναγοράς ομολόγων - κέρδη και ζημιές / Γιατί κόβεται το αφορολόγητο των παιδιών κατά την κυβέρνηση

Είδηση και σχόλια: ΔΝΤ και ευρωπαίοι εταίροι  κατέληξαν στην πρόβλεψη πως το Ελληνικό χρέος  μπορεί να μειωθεί στο 124% του ΑΕΠ ως το 2020, με προοπτική να πέσει κάτω και από 110% το 2022, εγκαταλείποντας όμως το στόχο του 120% που αποδείχτηκε ανέφικτος.

Το ΔΝΤ έβαλε νερό στο  κρασί του, χαλαρώνοντας το στόχο  και αποσύροντας την απαίτηση για νέο κούρεμα, αλλά η διάσταση απόψεων με τους Ευρωπαίους παραμένει και αποκαλύπτεται από τις δηλώσεις της Κριστίν Λαγκάρντ που έκανε λόγο για  «δέσμευση των ευρωπαίων εταίρων» πως θα εξασφαλίσουν την επίτευξη των στόχων, και όχι για δέσμευση της Ελλάδας πως θα το καταφέρει.

Και έτσι πάντως, ΔΝΤ και  ΕΕ κάνουν -για την ώρα- «σκόντο» στην Ελλάδα αυτομάτως περί τα 8 δισ. ευρώ για την προσεχή οκταετία, θέτοντας όμως όρους ή προϋποθέσεις για μέτρα ταχείας μείωσης  του χρέους στη διετία 2021-2022 (πράγμα που προφανώς είναι αδύνατο να συμβεί, ακόμα και ως θεωρητικό σενάριο). Αυτό καταδεικνύει τη διαφωνία που υπάρχει ανάμεσα στις δύο πλευρές (δεν αναφέρουμε τη χώρα μας - η οποία ήταν σα να μην υπήρχε στις διαπραγματεύσεις και δεν παρουσίασε καν μια πρόταση ή σχέδιο λύσης).

Το πλαίσιο της συμφωνίας  προβλέπει σημαντικές διευκολύνσεις  προς τη χώρα μας, αλλά και μια νέα  σκληρή δοκιμασία για υψηλά πρωτογενή  πλεονάσματα (πάνω και από 4% του ΑΕΠ  σταδιακά) που θα καταλήγουν στην πληρωμή του χρέους, χωρίς να εξασφαλίζεται πως θα συντρέχουν και αντίστοιχα υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης που θα διευκολύνουν σε κάτι τέτοιο. Αυτό σημαίνει ότι χωρίς ανάπτυξη τα πρωτογενή πλεονάσματα θα πρέπει να βρεθούν από άλλους πόρους, πράγμα που προφανώς σημαίνει φορολόγηση και μείωση εξόδων (βλ. υγεία, παιδεία, μείωση μισθών) αφού οι αποκρατικοποιήσεις και η εκποίηση της κρατικής περιουσίας κάποτε θα τελειώσουν. Με τις δε τρέχουσες τιμές τα έσοδα που θα εισπραχθούν από τέτοιες δράσεις θα είναι ελάχιστα, ενώ παράλληλα με την κίνηση αυτή δε θα μπορεί να υπάρξει και η αναγκαία κρατική ώθηση για την πολλαπλώς ζητούμενη ανάπτυξη...

Τα εργαλεία που προσφέρουν στην Ελλάδα οι χώρες της ευρωζώνης  και το Eurogroup, προς το παρόν  είναι:

-          Νέα μείωση των επιτοκίων δανεισμού για λεφτά του πακέτου βοήθειας από την ΕΕ έως 150 μονάδες βάσης. Αυτό μεταφράζεται σε μια ελάφρυνση περίπου 600 εκατ. ευρώ το χρόνο από τόκους (έως 5 δισ. ευρώ στην οκταετία) που θα έπρεπε να τα πληρώνει η χώρα μας στους δανειστές της. Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι στην πλήρη διάσταση του πακέτου οι εταίροι μας χάνουν χρήματα. Τα αρχικά επιτόκια δανεισμού υπερκαλύπτουν τη "χασούρα" που θα υποστούν μέχρι το τέλος του πακέτου. Προφανώς θα ήταν καλύτερα να ήταν εξαρχής μικρότερα.

-          Προοπτική μεγαλύτερης μείωσης στο επιτόκιο των δανείων, σχεδόν 0,5 μονάδας πάνω από το euribor, αν και εφόσον όμως η χώρα μας επιτύχει δημοσιονομικά πρωτογενή πλεονάσματα της τάξεως του 4,5% το χρόνο (σχεδόν 9 δισ. ευρώ δηλαδή). Θα είναι η επιβράβευση επειδή με τα πρωτογενή πλεονάσματα αυτά, θα πείσει ότι μπορεί να αποπληρώσει τα χρέη της και ταχύτερα από ό,τι της εζητείτο. Είναι μια σωστή πρόταση τη λάθος στιγμή αφού κάτι τέτοιο θα είναι δύσκολο να συμβεί χωρίς περαιτέρω φτωχοποίηση των Ελλήνων. Αν είχε εφαρμοστεί αρχικά σε συνδυασμό με ελαφρύτερο πρόγραμμα τα πράγματα θα είχαν μια προοπτική.

-          ΕΚΤ και ευρωπαϊκές κεντρικές τράπεζες θα αποδώσουν στη χώρα μας περίπου 60 δισ. ευρώ, εισπράττοντας για ομόλογα  που κατέχουν μόνο το (χαμηλό) κόστος αγοράς τους και όχι την ονομαστική αξία που θα έπρεπε να πληρώσει η χώρα μας στη λήξη τους. Μια τέτοια εξέλιξη θα σημάνει «χάρισμα» χρέους ύψους 9,5-11 δισ. ευρώ, αν και η άρνηση μέχρι την τελευταία στιγμή της γερμανικής κεντρικής τράπεζας στη λήψη μιας τέτοιας απόφασης ίσως εγκυμονεί και κινδύνους στην εφαρμογή της. Είναι το "κούρεμα" του "κρατικού τομέα" το οποίο θα έπρεπε να είχε συμβεί εξαρχής - πόσα και πόσα χρήματα δεν έχουν πληρωθεί για ομόλογα που αγοράστηκαν στο 30-40% και πληρώθηκαν στο ακέραιο, την εποχή που οι δανειστές δε μας επέτρεπαν να χρησιμοποιήσουμε τα δανεικά για να τα πληρώσουμε εμείς απευθείας; Θα μπορέσει επίσης η "μαντάμ Μέρκελ" να πείσει τις τράπεζές της να συμμετέχουν όταν κάτι τέτοιο θα είναι πλήρως εθελοντικό; Αυτό το λέμε θεωρώντας ότι η ΕΚΤ θα συμμετάσχει όντως στο πρόγραμμα.

-          Επεκτείνεται η ωρίμανση των διμερών δανείων αλλά και των δανείων από τον EFSF κατά 15 χρόνια. Ακόμη αναβάλλονται οι πληρωμές των επιτοκίων στα δάνεια του EFSF κατά 10 έτη. Η μόνη σίγουρη λύση - με άγνωστα ανταλλάγματα βέβαια...

-          Επαναγορά χρέους από την διεθνή αγορά ομολόγων σε πολύ χαμηλές τιμές (έως 35% της αξίας τους), με κέρδος τα 2/3 του κόστους που θα είχε να πληρώσει το ελληνικό δημόσιο στη λήξη τους. Ο ιδιωτικός τομέας κατέχει ελληνικά ομόλογα αξίας 60 δισ. ευρώ, αλλά αν αγοραστούν στην τρέχουσα τιμή που πιάνουν στην αγορά, δεν θα κοστίσουν πάνω τα 20-25 δισ. και η χώρα μας θα γλιτώσει χρέος 35-40 δισ. Το σχέδιο προβλέπει προνομιακό δανεισμό από τον EFSF για αγορά ομολόγων «κοψοχρονιά», αλλά κινδυνεύει να μείνει «στα χαρτιά» αν οι κάτοχοι των ομολόγων προτιμήσουν να τα διακρατήσουν αντί να τα ξεφορτωθούν, ποντάροντας πως είτε θα ανέβει η αξία τους αν τεθεί σε εφαρμογή ένα κυβερνητικό πρόγραμμα μαζικών αγορών, είτε στο τέλος η Ελλάδα θα τα πληρώσει όλα στο ακέραιο στη λήξη τους με τη στήριξη των εταίρων της, για να αποφύγει τη χρεοκοπία. Αυτό κρύβει νέο δανεισμό και είναι μια κίνηση με ρίσκο. Παρόλα αυτά είναι αναγκαία...

Το τελευταίο  στοιχείο είναι και το πλέον επίφοβο  για τη συνολική συμφωνία, αφού η  Κριστίν Λαγκάρντ αποκάλυψε πως  το πρόγραμμα πρέπει να ξεκινήσει  άμεσα και αν επιτύχει, τότε θα συγκληθεί τα ΔΣ του ΔΝΤ για να ληφθεί η απόφαση επικύρωσης όσων συμφωνήθηκαν στην μαραθώνια συνεδρίαση του Eurogroup. Αυτό σημαίνει ότι πέραν από τη θριαμβολογία το μόνο σίγουρο είναι η δόση των 31,5 δις, η οποία στην πλειοψηφία της θα δοθεί για τις τράπεζες και έπρεπε να είχε περάσει στα χέρια μας από τον Αύγουστο. Επίσης αυτή θα πάει σ' ένα ειδικό και ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ελεγχόμενο λογαριασμό - πράγμα ΑΤΙΜΩΤΙΚΟ για οποιαδήποτε χώρα... Και η ίδια τόνισε όμως πως «όσο λιγότερο μιλάμε για το θέμα, τόσο το καλύτερο για να μην ανέβουν οι τιμές».

Με ή χωρίς ανάπτυξη πάντως, αν και εφόσον εφαρμοστούν οι συμφωνίες που πρέπει να περάσουν και από 17 κοινοβούλια των κρατών μελών της ευρωζώνης, η χώρα θα πιέζεται για μια δεκαετία ακόμα να επιτύχει πλεονάσματα και το στοίχημα φαντάζει αβέβαιο. Πολλά θα κριθούν από τις αρχές κιόλας του 2013. Μόνο ασφαλές κέρδος φαντάζει όμως ότι προς το παρόν οι δανειστές δεν εγκαταλείπουν προς το παρόν τη συζήτηση και τη μάχη για την αποφυγή της χρεοκοπίας της Ελλάδα.

Και για να μην ξεχνιόμαστε... Όπως φαίνεται η κυβέρνηση έχει πάψει έχει σοβαρές δικαιολογίες για οτιδήποτε κάνει. Τελευταίο παράδειγμα η κατάργηση του αφορολογήτου για τα παιδιά. Η αιτιολογία "είναι ότι στις κρίσιμες περιστάσεις που διέρχεται η χώρα και δεδομένης της έλλειψης πόρων για το κράτος, θα πρέπει  να υπάρξει ειδική μέριμνα και στήριξη για όλα τα νοικοκυριά που αντιμετωπίζουν οικονομικό πρόβλημα, ασχέτως του αν έχουν ένα, δύο  ή περισσότερα παιδιά". Άρες, μάρες, κουκουνάρες δηλαδή. Τα νοικοκυριά που έχουν δύο παιδιά και ο μισθός των γονιών έχει μειωθεί στο μισό ή στο καθόλου, έχουν δηλαδή την ίδια ανάγκη από αυτό των ανίστοιχων άτεκνων ή των εργένηδων; Δεν έχουν επιπλέον ανάγκη στήριξης δεδομένου τα έξοδα των παιδιών είναι πάγια; Τι θα πρέπει να κάνουν οι γονείς; Να στείλουν τα παιδιά τους στα φανάρια; Και για να μιλήσουμε στη γλώσσα που ΥΠΟΤΙΘΕΤΑΙ ότι μιλάει η ΝΔ, πως θα συνεχιστεί το έθνος με δείκτη γεννήσεων γύρω στο 1; Πως θα πληρωθούν οι συντάξεις του αύριο; Μάλλον πολύ παντεσπάνι τρώνε στο υπουργείο Οικονομικών και σαν άλλες Μαρίες Αντουανέτες, περί άλλων τυρβάζουν...