Κυριακή 7 Ιουνίου 2020

Να το πως μια δημοσκόπηση αποδεικνύει ότι δεν ξέρουμε ιστορία

Την δεκαετία του '90 και κατά την περίοδο των δύο μεγάλων εθνικών εορτών (25η Μαρτίου και 28η Οκτωβρίου) έγιναν της μόδας στην ιδιωτική τηλεόραση, τα ρεπορτάζ στα οποία δημοσιογράφοι ρωτούσαν παιδιά "αν ξέρουν τι γιορτάζουμε". Οι απαντήσεις - άλλες στο χαβαλέ και άλλες στα σοβαρά - αποδείκνυαν πολύ καλά, ότι η πλειοψηφία των παιδιών δεν είχαν ιδέα για δύο περιόδους της ελληνικής ιστορίας, για τις οποίες ξοδεύονται πολλές διδακτικές ώρες στα σχολεία. Στις αρχές του 2000, τα πράγματα άλλαξαν και τα ρεπορτάζ (για τις ίδιες χρονικές περιόδους) επεκτάθηκαν με τη συμμετοχή σ' αυτά θαμώνων καφετεριών και ψησταριών, οι οποίοι αποδείκνυαν την ισότητα στην άγνοια και την αμάθεια μεταξύ των γενεών. Βέβαια είναι πιθανόν οι θαμώνες του 2000, να είναι οι μαθητές του 1990, που αντιστάθηκαν στην ντροπή και δε φρόντισαν στα 10 χρόνια να μάθουν το απλό - την 28η Οκτωβρίου γιορτάζουν, το "Όχι" απέναντι στους Ιταλούς και την 25η Μαρτίου την κήρυξη της Επανάστασης ενάντια στους Τούρκους.
Στο πέρασμα των χρόνων τα πράγματα δεν έγιναν καλύτερα, αλλά τα ρεπορτάζ εμπλουτίστηκαν με τα ερωτήματα πλέον ν' απευθύνονται προς παιδιά αλλοδαπών που συμμετέχουν στις παρελάσεις, και τα οποία πολλές φορές αποδείκνυαν μια καλύτερη γνώση της ελληνικής ιστορίας σε σχέση με αυτούς που η άκρα δεξιά της χώρας θα χαρακτήριζε ως "αυθεντικούς" ελληνοπαίδες. Αυτό - πέραν του ανοίγματος της συζήτησης του ποιος είναι πραγματικά Έλληνας και ποιος όχι - αποδείκνυε ότι τελικά δεν έφταιγε τόσο το ελληνικό σχολείο ως πάροχος της γνώσης (αφού τα γεγονότα υπάρχουν στα βιβλία και στην ύλη και όποιος θέλει μαθαίνει), όσο οι μαθητές (για το ότι δε δίνουν την απαιτούμενη σημασία σε γεγονότα που καθόρισαν τη σημερινή ύπαρξη του ελληνισμού), οι γονείς (που δεν ενδιαφέρονται για τις γνώσεις των παιδιών τους) και οι δάσκαλοι (που δεν ελέγχουν το αν αυτά που διδάσκουν, εντυπώνονται στα παιδιά).
Με βάση τα παραπάνω, το αποτέλεσμα της πρόσφατης έρευνας του News24.gr όσο αφορά το ποιά πρόσωπα είχαν "τη μεγαλύτερη συνεισφορά στον αγώνα του 1821", και η οποία ανέδειξε τον Καποδίστρια ως το Νο2 στη λίστα των ανθρώπων με την "μεγαλύτερη συνεισφορά στην Επανάσταση".
Ο κακομοίρης ο Υψηλάντης που ήταν αρχηγός της Επανάστασης (και πέθανε βασανισμένος στις αυστριακές φυλακές), ο Μάρκος Μπότσαρης που κράτησε το Μεσολόγγι, ο Αθανάσιος Διάκος και ο Παπαφλέσσας που έδωσαν μάχες θυσίας, ο Οδυσσέας Ανδρούτσος που οδήγησε τους Έλληνες σε μια από τις μεγαλύτερες νίκες της 1ης περιόδου της Επανάστασης (στο Χάνι της Γραβιάς), έρχονται μετά από εκείνον.
Βέβαια αν ο Καποδίστριας είχε όντως κάποιο ρόλο στην Επανάσταση, δε θα υπήρχε πρόβλημα...Έλα όμως που ο Καποδίστριας όχι μόνο δε συμμετείχε στην Επανάσταση, αλλά ήταν και αντίθετος;
Ο Ιωάννης Καποδίστριας είχε αντιδράσει όταν για πρώτη φορά, το 1816, πληροφορήθηκε τα σχέδια των Φιλικών. Την ίδια στάση φαίνεται ότι τηρεί και όταν βολιδοσκοπείται για να αναλάβει την αρχηγία της Εταιρείας. Ο ίδιος δεν αναφέρει τίποτε στην Αυτοβιογραφία του για τις δύο συναντήσεις του με τον Εμμανουήλ Ξάνθο (εκ των ιδρυτών της Φιλικής Εταιρείας η οποία ξεκίνησε την Επανάσταση και έδρασε για την κήρυξή της), όπου, όπως γνωρίζουμε, επέμεινε στην άρνησή του. Όμως σ' αυτήν περιγράφει τη συνομιλία του με τον Αλέξανδρο Υψηλάντη, ο οποίος στο μεταξύ είχε δεχθεί να ηγηθεί της Εταιρείας. Η γλώσσα που χρησιμοποιεί είναι πολύ σκληρή: τον κάλεσε να "προφυλαχθεί από τους ραδιούργους που εμφανίζονταν ως αντιπρόσωποι του ελληνικού έθνους", "από τους «ελεεινούς εμποροϋπαλλήλους» που επειδή χρεοκόπησαν προσπαθούν να οικειοποιηθούν στο όνομα της πατρίδας χρήματα των αφελών" και τόνισε εμφατικά ότι "απατώνται όσοι νομίζουν ότι προκαλώντας ταραχές θα αναγκάσουν τον αυτοκράτορα (σ.σ. της Ρωσίας) να δράσει" και πρόσθεσε ότι μόνον αν αλλάξουν οι ευρωπαϊκές συνθήκες, που τότε ήταν δυσμενείς, και δημιουργηθούν ευνοϊκότεροι για τους Έλληνες συσχετισμοί, τότε μόνο θα μπορούσαν να ελπίζουν σε βελτίωση της μοίρας τους.
Εκτός από όσα ο ίδιος ο Καποδίστριας γράφει στην Αυτοβιογραφία του, ο Ξάνθος μαρτυρεί για την άρνησή του να εμπλακεί ως αρχηγός στα σχέδια της Φιλικής Εταιρείας, ενώ πάλι ο Καποδίστριας στις επιστολές που απηύθυνε την ίδια ακριβώς περίοδο στον διπλωματικό αντιπρόσωπο της Ρωσίας στο Ιάσιο, στον μητροπολίτη Ιγνάτιο και στον Κ. Βαρδαλάχο, ζητούσε να τον προστατεύσουν από τη χωρίς τη συγκατάθεσή του εμπλοκή του ονόματός του στα συνωμοτικά σχέδια.
Η δε κήρυξη της Επανάστασης του 1821 στο Ιάσιο της σημερινής Ρουμανίας, το πιθανότερο είναι ότι πράγματι τον αιφνιδίασε, σε μια που ήδη βίωνε οδυνηρά την επικράτηση των αυστριακών απόψεων στο συνέδριο του Λάυμπαχ στο οποίο συμμετείχε ως υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας (σ.σ. σκοπός του συνεδρίου αυτού ήταν η επίλυση διαφόρων προβλημάτων που είχαν ενσκήψει αμέσως μετά τους Ναπολεοντείους πολέμους και της διατήρησης των υφισταμένων καθεστώτων σε ειρηνική συνύπαρξη). Ο ίδιος κλήθηκε να συντάξει την απάντηση (26.3.1821) του Αλέξανδρου στην επιστολή του Υψηλάντη της 8.3.1821, με την οποία αποκηρυσσόταν το κίνημά του και ο ίδιος διαγραφόταν από τις τάξεις του ρωσικού στρατού. Συγχρόνως, έδωσε εντολή στον πρεσβευτή της Ρωσίας στην Κωνσταντινούπολη να ενημερώσει σχετικά την Πύλη και να της γνωστοποιήσει την άδεια του αυτοκράτορα να αποστείλει στρατεύματα στις παραδουνάβιες ηγεμονίες για την καταστολή της εξέγερσης. Τα σκληρά αυτά μέτρα κατά των επαναστατών μπορεί να μην έπεισαν τον σουλτάνο για τις αγαθές προθέσεις της Ρωσίας, ικανοποίησαν όμως τους συνέδρους που έσπευσαν να συγχαρούν τον Καποδίστρια. Στην πίκρα και ανησυχία του τελευταίου, προστέθηκε σε λίγο ο θάνατος του πατέρα του, είδηση που είχε τη λεπτότητα να του γνωστοποιήσει πρώτος ο ίδιος ο τσάρος.
Ο Καποδίστριας εμφανίζεται στα ελληνικά πράγματα με ενεργό ρόλο, αρκετά αργότερα αν και κατά καιρούς οι επαναστατημένοι Έλληνες τον προσέγγιζαν για να του προτείνουν συμμετοχή στον αγώνα - χωρίς όμως αποτέλεσμα (περισσότερες λεπτομέρειες για το ρόλο του Ιωάννη Καποδίστρια μπορείτε να βρείτε εδώ).
Έτσι λοιπόν - και αποδεχόμενοι ότι το πιο πιθανό είναι αυτοί που δήλωσαν τον Καποδίστρια ως το 2ο πιο "σημαντικό Έλληνα" της ελληνικής Επανάστασης μάλλον δεν έκαναν έχοντας τον στο μυαλό τους ως αρνητικό πρωταγωνιστή - μπορούμε να συμπεράνουμε οι ερωτώμενοι μάλλον δεν είχαν ιδέα και απλώς έβαλαν τον Καποδίστρια μέσα επειδή έζησε την ίδια περίοδο και επειδή αποτέλεσε τον πρώτο κυβερνήτη της χώρας.
Συμπέρασμα: κάποιοι πρέπει να γυρίσουν πίσω στα σχολικά θρανία ή τουλάχιστον να κάνουν μια απλή αναζήτηση στο ίντερνετ ή ν' ανοίξουν μια εγκυκλοπαίδεια. Ή ακόμα καλύτερα η επιτροπή "Ελλάδα 2021" (και η κ. Αγγελοπούλου ως πρόεδρος της επιτροπής) θα πρέπει να συγκεντρωθούν σε δράσεις που θα μάθουν στους Έλληνες ποιοι πρόσφεραν και αγωνίστηκαν για την Επανάσταση - με τα καλά και στραβά τους πάντα, μπας και πάρουμε κάποιο παράδειγμα και αποφύγουμε τα ίδια λάθη στο μέλλον...

Δεν υπάρχουν σχόλια: