Φρουτάκια κι Άγιος ο Θεός...

Πριν αρκετό καιρό είχαμε γράψει ένα άρθρο με τίτλο "τζογάρετε γιατί χανόμαστε" - και εξηγούσαμε το πως οδηγούμαστε στη δημιουργία δεκάδων μικρών καζίνο. Στη συνέχεια αναφέραμε για το πως άλλαξε ένας νόμος-σταθμός για το ελληνικό κράτος (με θεωρητικά μεγάλη επίδραση στη κουλτούρα του Έλληνα-αλλά μηδενική στην πράξη) ώστε να ενισχυθούν τα συμφέροντα του Δ.Μελισσανίδη ως συνιδιοκτήτη του ΟΠΑΠ. Και αφού έγιναν αυτά ξαναγυρίσαμε στην εφαρμογή ενός μέτρου που είχε αποφασιστεί προ τριετίας αλλά είχε κολλήσει για διάφορους λόγους. Το αντίπαλο δέος στα καζίνο θα είναι τα φρουτάκια -όπως γράφει η εφημερίδα "Το Ποντίκι" (το άρθρο είναι γραμμένο με σχετικά θετική διάθεση,  εμείς διατηρούμε επιφυλάξεις για το πως θα εφαρμοστεί καθώς και για τη γενίκευση του τζόγου σε καινούργιες, κοινωνικά αποδεκτές μορφές):

"Χρειάστηκαν πάνω από τέσσερα χρόνια και η ιδιωτικοποίηση του ΟΠΑΠ για να μπορέσει να πάρει σάρκα και οστά μία κεντρική Οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία «αναγκάζει» την Ελλάδα να βάλει τάξη στο χάος του τζόγου. Τις επόμενες ημέρες θα δοθεί στη δημοσιότητα το ρυθμιστικό πλαίσιο για τη λειτουργία του ηλεκτρονικού τζόγου (τα λεγόμενα «φρουτάκια» ή βιντεολόττο, ή VLT), με το οποίο ρυθμίζεται και οριοθετείται σχεδόν ο μισός τζίρος της αγοράς.

Με βάση τις κεντρικές προβλέψεις στην ελληνική αγορά, θα διοχετευθούν 35.000 νόμιμα «μηχανάκια» (16.500 από τον ΟΠΑΠ και 18.500 από άλλους ιδιώτες), μέσα από τα οποία θα περνά πλέον όλο το χρήμα του στοιχηματισμού. Μέσα απ’ αυτό επιχειρείται ένα μεγάλο πλήγμα στη φοροδιαφυγή και το ξέπλυμα μαύρου χρήματος και παράλληλα η ενίσχυση των κρατικών εσόδων.

Την ίδια στιγμή, βέβαια, πέραν του ΟΠΑΠ, που αναλαμβάνει ρυθμιστικό και κεντρικό ρόλο στην αγορά των τυχερών παιχνιδιών, στο παρασκήνιο εξελίσσονται μεγάλες επιχειρηματικές διεργασίες και κόντρες για τους αναδόχους των 18.500 «ιδιωτικών» βιντεολόττο. Τα λεφτά είναι πολλά...

Τεράστιος ο τζίρος

Με τζίρους άνω των 10 δισ. ευρώ σε νόμιμα και παράνομα παιχνίδια, και κοντά στα 15 δισ. μαζί με τα λαχεία, η αγορά του τζόγου είναι όντως τεράστια. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, πέρυσι ο συνολικός τζίρος που πραγματοποίησαν ΟΠΑΠ, καζίνο, κρατικά λαχεία και ΟΔΙΕ έφθασαν τα 8,26 δισ. ευρώ, λίγο πεσμένα σε σχέση με τα 8,9 δισ. του 2009 και τα 9,4 δισ. του 2008.

Το ποσό αυτό όμως αφορά τις αδειοδοτημένες από το ελληνικό Δημόσιο δραστηριότητες και δεν περιλαμβάνει τον «παράνομο» τζόγο – με αιχμή τους 250 διαδικτυακούς ιστότοπους (για στοίχημα, πόκερ κ.ά.) που διατίθενται στους Έλληνες παίκτες. Μαζί με αυτά, όπως είπαμε, ο τζίρος ξεπερνά κατά πολύ τα 15 δισ. ευρώ.

Επιπλέον, στην Ελλάδα λειτουργούν περίπου 20.000 ηλεκτρονικές μηχανές ψυχαγωγικών παιχνιδιών και έως 100.000 παράνομα «μηχανάκια», τα οποία λογίζονται ως φρουτάκια. Συνολικά, ο παράνομος τζίρος όλων των παιχνιδιών υπολογίζεται πως ξεπερνά τα 4 δισ. ευρώ κάθε χρόνο, από τα οποία το Δημόσιο δεν εισπράττει ούτε ευρώ.

Συνωστισμός μνηστήρων

Η προσπάθεια να «ελεγχθεί» ο παράνομος τζόγος άρχισε το 2010 με το σχέδιο νόμου που προέβλεπε το ελεγχόμενο άνοιγμα της αγοράς, την ένταξη και παρακολούθηση σε νόμιμο πλέον πλαίσιο των διεξαγόμενων παιχνιδιών με διασφάλιση και είσπραξη εσόδων για το κράτος από τη ρυθμιζόμενη λειτουργία της αγοράς. Το νομοσχέδιο εκείνο προσδιόριζε και τα φρουτάκια, και μάλιστα με άμεσους στόχους, αφού προέβλεπε την είσπραξη 500 εκατ. ευρώ από την έκδοση αδειών το 2011 και επιπλέον 200 εκατ. ευρώ από τα τέλη λειτουργίας των νόμιμων παιχνιδιών προς είσπραξη κάθε χρόνο.

Οι καθυστερήσεις και η ιδιωτικοποίηση του ΟΠΑΠ, που μεσολάβησαν, άλλαξαν τους κανόνες. Έτσι, από τα 21.500 μηχανάκια που προβλέπονταν το 2010, σήμερα μιλάμε για 35.000 και μια μπίζνα με τεράστιες διαστάσεις: Πάνω από 6 δισ. ευρώ τζίρο, με προσδοκία επιχειρηματικών κερδών 1 δισ. ευρώ και όφελος για το Δημόσιο 300 εκατ. ευρώ και πλέον κάθε χρόνο.

Εύλογο είναι ότι για μια τέτοια «πίτα», και μάλιστα με σχεδόν εξασφαλισμένη πελατεία (κάποιοι τη χαρακτηρίζουν... πιο εύκολη κι από την Αττική οδό!) συνωστίζονται μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα, τα οποία (πέραν του ΟΠΑΠ που θα έχει τον πρώτο λόγο και ρόλο) θα πάρουν τις περισσότερες από 4 και μέχρι 10 άδειες λειτουργίας που θα παραχωρηθούν με διαγωνισμούς. Ανάμεσα στους ενδιαφερόμενους βρίσκονται:

- Ο Δημήτρης Μελισσανίδης (που βρίσκεται ήδη στο παιχνίδι λόγω της μετοχικής εμπλοκής του στον ΟΠΑΠ, ενώ διαθέτει ήδη και το δίκτυο – τα σημεία πώλησης της εταιρείας πετρελαιοειδών Aegean).

- Ο Σωκράτης και ο Κωνσταντίνος Κόκκαλης της Intralot.

- Η οικογένεια Μπόμπολα.

- Ο Δημήτρης Κοντομηνάς.

- Ο Δημήτρης Κοπελούζος, που επίσης έχει μετοχική εμπλοκή στον ΟΠΑΠ και λέγεται ότι παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις.

Αντίθετα, στην αγορά διαψεύδουν το ενδιαφέρον της οικογένειας Βαρδινογιάννη, τουλάχιστον σε αυτήν τη φάση, όπως επίσης και των αδελφών Πάνου και Θανάση Λασκαρίδη. Την ίδια στιγμή, δεν αποκλείεται η «κάθοδος» μεγάλων ονομάτων από το εξωτερικό.

Προβάδισμα του ΟΠΑΠ

Όλα αυτά όμως θα γίνουν σε δεύτερη φάση, μια και τον πρώτο λόγο – και χρονικά – θα έχει ο ΟΠΑΠ, όπως είπαμε. Αμέσως μετά την ανακοίνωση του κανονισμού λειτουργίας του συγκεκριμένου παιγνίου από την ΕΕΕΠ ο ΟΠΑΠ θα προχωρήσει σε διαγωνισμό για τη διαδικασία προμήθειας των μηχανών. Τα πρώτα μηχανάκια υπολογίζεται να λειτουργήσουν το φθινόπωρο, ενώ έως το τέλος του έτους ο στόχος είναι να έχουν εγκατασταθεί και να λειτουργούν 250.

Το 2015 οι «μηχανές» του ΟΠΑΠ θα έχουν φτάσει τις 11.000, ενώ στις αρχές του 2016, οπότε θα έχει ολοκληρωθεί η πλήρης ανάπτυξη για το δίκτυο του ΟΠΑΠ, θα έχουν φτάσει τις 16.500. Ο ΟΠΑΠ θα προπορευθεί κατά έξι μήνες περίπου στο πρόγραμμα των VLT σε σχέση με τους άλλους ιδιώτες αναδόχους, οι οποίοι θα μπορούν να εγκαθιστούν VLT από το 2015 – εφόσον δεν υπάρξει καθυστέρηση στους διαγωνισμούς για τις άδειες.

Στον Οργανισμό είναι με τις «μηχανές» αναμμένες για να βγει το χρονοδιάγραμμα, ενώ στα χέρια τους έχουν προτάσεις από περισσότερες από 10 εταιρείες για την προμήθεια των 16.500 βιντεολόττο. Οι πληροφορίες λένε ότι οι νέοι ιδιοκτήτες θα κινηθούν στην κατεύθυνση επιλογής άνω του ενός αναδόχου (μερικές πηγές μιλούν για τέσσερις), αφενός για να μοιράσουν τη «δουλειά», αφετέρου για να μην υπάρχει εξάρτηση από έναν και μόνο πάροχο.

Η δουλειά πάντως είναι τεράστια σε κόστος, μια και κάθε ένα «μηχανάκι» έχει κόστος 5.000 - 10.000 ευρώ, ενώ ο ΟΠΑΠ έχει δώσει ήδη 16.000 ευρώ στο κράτος για να πάρει τη δεκαετή άδεια λειτουργίας επίσης του καθενός απ’ αυτά. Δηλαδή έχει ήδη δώσει 150 εκατ. ευρώ με προοπτική το κόστος να ξεπεράσει και τα 400 εκατ. ευρώ! Γι’ αυτό οι Τσέχοι και ο Καμίλ Ζίγλερ, που τρέχει τον ΟΠΑΠ για λογαριασμό των νέων ιδιοκτητών, σκέπτονται σοβαρά να μην αγοράσουν με τη μία όλα τα μηχανήματα, αλλά να πάρουν μερικά και να αποκτήσουν τα υπόλοιπα με χρονομίσθωση ή και με προμήθεια επί του τζίρου.

Ακόμη, τις επόμενες ημέρες θα λυθεί και το θέμα της τεχνολογικής υποστήριξης του δικτύου των VLT του ΟΠΑΠ, με προσφορές να έχουν πέσει από τους... συνήθεις υπόπτους: την Gtech, που πήρε το αντίστοιχο συμβόλαιο για το διαδικτυακό στοίχημα, την Intralot και τη Scientific Games.

Πάντως, με τέτοια κόστη γίνεται αντιληπτό ότι και οι ιδιώτες που θα θελήσουν να μπουν στο παιχνίδι του νόμιμου τζόγου θα πρέπει να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη. Ανάλογα με τις δυνατότητες που υπάρχουν θα κινηθούν και οι προσφορές που θα υποβληθούν. Σε περίπτωση ισχυρών κοινοπραξιών θα έχουμε λιγότερες άδειες (για παράδειγμα 4.000 - 4.500 «μηχανάκια» για κάθε μία), ενώ σε περίπτωση λιγότερο ισχυρών μπορεί να κινηθούμε σε περισσότερους ομίλους με 1.500 - 2.000.
Κόστη υπάρχουν και για τους καταστηματάρχες που θα φιλοξενήσουν τα νέα νόμιμα φρουτάκια. Αυτοί δεν θα μισθώνουν μόνο τα μηχανήματα από τις κοινοπραξίες, αλλά θα καταβάλλουν και 700 ευρώ φόρο κάθε μήνα για την άδεια λειτουργίας. Κάθε αίθουσα θα μπορεί να φιλοξενεί έναν συγκεκριμένο αριθμό VLT (θα φανεί από την τελική απόφαση της ΕΕΕΠ εάν θα είναι 25 ή 50, μετά τη μεγάλη κόντρα που έχει ξεσπάσει με τα καζίνα), ενώ η άδεια προβλέπει λειτουργία μέχρι τις 2.00 το πρωί.

Τα «μηχανάκια» θα επαναπροσδιορίσουν και τις σχέσεις του ΟΠΑΠ με τους πράκτορες, οι οποίες δοκιμάστηκαν το τελευταίο διάστημα. Τα VLT είναι ένα πολύ ισχυρό ατού στα χέρια της διοίκησης του ΟΠΑΠ και αντίστοιχα πολύ ισχυρό θέλγητρο για τους πράκτορες. Εκτός από τα μηχανήματα που θα μπορούν να μπουν στα συμβατικά πρακτορεία του ΠΡΟ-ΠΟ, οι πράκτορες ακούγεται ότι θα διαμορφώσουν ομίλους για να αναλάβουν ως υπο-ανάδοχοι τη διαχείριση των μηχανημάτων.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον βέβαια έχει και η προσπάθεια για την καταπολέμηση της εγκληματικότητας που γίνεται μέσα από την προσπάθεια αυτή. Μέσα από επενδύσεις τέτοιου ύψους είναι κατ’ αρχήν βέβαιο ότι τόσο το κράτος όσο και ο ΟΠΑΠ αλλά και οι ιδιώτες ανάδοχοι θα περιφρουρήσουν την «τοποθέτησή» τους. Άλλωστε οι πρόσφατες επιτυχίες στην εξάρθρωση δικτύων παράνομου τζόγου μόνο τυχαίες δεν είναι... Για το μέλλον ο νόμος θα προβλέπει και την επί τόπου καταστροφή όλων των παράνομων μηχανών, ώστε να μην μπορούν να ξαναλειτουργήσουν.

Όσο για το ίδιο το παιχνίδι, οι παίκτες θα παίζουν με προσωπική κάρτα, ώστε να ελέγχεται η προέλευση του χρήματος, αλλά και να υπάρχει όριο στο πόσο μπορεί να παίζει κανείς σε ημερήσια ή μηνιαία βάση. Παράλληλα οι παίκτες που θέλουν να λαμβάνουν βεβαίωση κερδών θα πρέπει να έχουν αγοράσει τις κάρτες τους επώνυμα.

Έτσι η ΕΕΕΠ σχεδιάζει να χτυπήσει τα «παραμάγαζα» με τις βεβαιώσεις κερδών, που ως γνωστόν εκμεταλλεύονται την τρύπα τής έως τώρα νομοθεσίας για άγριο ξέπλυμα χρήματος. Τώρα αν αυτό θα χτυπήσει λίγο και τον τζίρο... θα φανεί.