Τετάρτη 2 Ιουλίου 2025

Ένας αχρείαστος θάνατος...

  Ο Γιώργος ήταν ένα παιδί στα 13. Ήσυχο, καλόβολο, ευγενικό. Καλός μαθητής στο σχολείο, με λίγους αλλά καλούς φίλους. Απέφευγε τις φασαρίες και τους καβγάδες. Του άρεσε η μουσική και ο κινηματογράφος. Είχε όνειρα για τη ζωή του - όπως οι περισσότεροι έφηβοι σε αυτήν την ηλικία. Οι γονείς του ήταν χωρισμένοι αλλά τον αγαπούσαν και οι δύο, όπως επίσης και ο πατριός του, ο οποίος τον είχε μεγαλώσει σα δικό του παιδί. Κάθε δεύτερο Σαββατοκύριακο και ένα βράδυ μεσοβδόμαδα το περνούσε στο σπίτι του πατέρα του, ο οποίος είχε σταθερή σχέση εδώ και καιρό με μια γυναίκα επίσης χωρισμένη με παιδί, 4 χρόνια μικρότερο του Γιώργου. 

Το περασμένο Σάββατο ήταν η εβδομάδα που θα έμενε στο σπίτι του πατέρα του. Ο καιρός ήταν εξαιρετικός και ο πατέρας του αποφάσισε ότι θα ήταν καλή ιδέα να πάνε και οι τέσσερις τους στη θάλασσα. Του Γιώργου δεν του άρεσε η θάλασσα ιδιαίτερα - μάλλον είχε μια φοβία προς αυτή: μάλιστα όταν για ένα διάστημα έκανε μαθήματα κολύμβησης, έβρισκε ό,τι δικαιολογία μπορούσε για να μην πηγαίνει στα μαθήματα. Ο πατέρας του το ήξερε, αλλά παρόλα αυτά θεώρησε καλή ιδέα ν' αγοράσει στα δύο παιδιά από ένα φουσκωτό - απ' αυτά που βρίσκει κανείς σε όλα τα παραθαλάσσια καταστήματα αλλά τα οποία δεν είναι φτιαγμένα για τη θάλασσα. Και ειδικά μια θάλασσα που είναι ανοιχτή, με συχνό αέρα και ρεύματα, όπως αυτή στην οποία πήγε ο Γιώργος με τον πατέρα του και την παρέα του τελευταίου. 

Ποτέ δε θα μάθουμε τι έκανε τον Γιώργο να ξεπεράσει την όποια φοβία του προς τη θάλασσα και να μπει με το άλλο παιδί μέσα, με τα καινούργια φουσκωτά τους, λίγο μετά το μεσημέρι του Σαββάτου. Κανείς επίσης δε θα μάθει ποτέ, τι πέρασε από το μυαλό του πατέρα του Γιώργου, ο οποίος θεώρησε ως "καλή ιδέα" ν' αφήσει τα δύο παιδιά να μπουν στο νερό μόνα τους, χωρίς να είναι καλοί κολυμβητές, σε μια παραλία χωρίς ναυαγοσώστη, και σε μια μέρα που είχε αρκετό αέρα, αν και όχι ιδιαίτερο κύμα. Τα παιδιά μπήκαν, παρότι ήταν καταφανέστατο ότι λόγω του αέρα θα ήταν πολύ εύκολο τα φουσκωτά ν' ανατραπούν και εκείνα να παρασυρθούν από τα ρεύματα. Κανείς δεν τους έκανε παρατήρηση, γιατί οι λουόμενοι αναρωτήθηκαν "ποιος είμαι εγώ ν' ανακατευτώ;", αν και είδαν τη καταφανέστατη ανοησία.

Τουλάχιστον όμως οι λουόμενοι ενδιαφέρθηκαν όταν άκουσαν τις φωνές των παιδιών που έπεσαν στη θάλασσα, έχοντας παρασυρθεί στ' ανοιχτά. Ιδιωτικές βάρκες και το λιμενικό βρέθηκαν γρήγορα στην περιοχή και μπόρεσαν να σώσουν το μικρότερο απ' τα δύο παιδιά, λίγη ώρα αργότερα. Δυστυχώς ο Γιώργος δε σώθηκε, αν και μεγαλύτερος. Η σωρός του βρέθηκε τα ξημερώματα της επόμενης μέρας, δεκάδες ναυτικά μίλια ανατολικά. Η κατάληξη ήταν μάλλον αναμενόμενη - είναι γνωστό ότι πολύ σπάνια βρίσκονται ναυαγοί ζωντανοί, ειδικά σε ανοιχτές θάλασσες με ρεύματα, όπου το νερό είναι κρύο (ακόμα και το καλοκαίρι).

Κανείς δε θα μάθει τι σκεφτόταν ο Γιώργος τις τελευταίες του στιγμές, πόσο φοβισμένος ήταν, πόση πάλεψε για να ζήσει ή αν ο θάνατος του ήταν αργός και βασανιστικός. Ένα είναι το σίγουρο όμως: Ο Γιώργος δεν χρειαζόταν να πεθάνει. Δεν ήταν παιδί σε κάποια εμπόλεμη ζώνη, δεν είχε πάθει κάποια ανίατη αρρώστια, δεν έπαιρνε ναρκωτικά, δεν είχε μπλέξει σε κάποιο καβγά - εκκούσια ή ακούσια. Είχε πολλά να κάνει στη ζωή του, μόνος και με τους φίλους του. Θα μπορούσε να σπουδάσει ή να γυρίσει τον κόσμο. Θα μπορούσε να δώσει κι άλλες χαρές στους γονείς του ή να τους θυμώσει επειδή δε μάζεψε το δωμάτιο του, όπως κάνουν όλα τα παιδιά. 

Ο θάνατος του Γιώργου θα μπορούσε ν' αποφευχθεί κατά 100% και δεν χρειαζόταν. Δεν ήταν ο Iron Man (που του άρεσε όταν ήταν μικρός) για να θυσιαστεί για να σωθούν άλλοι, ούτε υπερασπιζόταν τις Θερμοπύλες. Ήταν απλός ένα παιδί που είχε πάει να περάσει το Σάββατό του στη θάλασσα.

Ο Γιώργος βέβαια εκεί που πήγε δε θα είναι μόνος του. Δεκάδες παιδιά πνίγονται ή σκοτώνονται στη θάλασσα κάθε καλοκαίρι, σε θάλασσες και ποτάμια, επειδή οι γονείς και οι κηδεμόνες τους, δεν κάνουν το πρώτο και βασικό, δηλαδή να συμπεριφερθούν ως κάποιοι που έχουν ευθύνη. 

Δεν είναι "μαγκιά" το ν' αφήνουμε τα παιδιά μας να κολυμπούν μόνα τους σε μια άγνωστη θάλασσα ή ν' ανοίγονται όταν έχει αέρα ή να βουτούν στα βράχια. Ούτε "άντρες θα γίνουν" αν το κάνουν - το αντίθετο: είναι πιθανό να μην προλάβουν να γίνουν αν τα κάνουν όλα αυτά. 

Τα παιδιά νομίζουν ότι το κακό δε θα συμβεί σε αυτά και ότι είναι αθάνατα. Δεν ισχύει ούτε το ένα, ούτε το άλλο. Ας τους το υπενθυμίζουμε ως γονείς, κηδεμόνες, θείοι, παππούδες και φίλοι. Έχουμε ευθύνη και ας γινόμαστε κακοί. Κάπου-κάπου χρειάζεται και αυτό.

(Αφιερωμένο στον "Γιώργο", που χάθηκε άδικα, λίγο πριν μπει στα 14, αφήνοντας πίσω δύο μικρότερα αδέρφια - ένα εκ των οποίων θα μεγαλώσει χωρίς να το θυμάται, μια μητέρα και ένα πατριό, παππούδες και γιαγιάδες, θείες καθώς και μερικούς καλούς φίλους. Όσοι τον γνωρίσαμε θα τον θυμόμαστε με αγάπη). 

Κυριακή 29 Ιουνίου 2025

Πως φτάσαμε ως εδώ: το σκάνδαλο με τις επιδοτήσεις του ΟΠΕΚΕΠΕ και η μοναδική λύση που υπάρχει...

Δεν υπάρχει καμία μέρα που να μην αποκαλύπτεται κάτι σάπιο στο "ευρωπαϊκό κράτος" που το λένε Ελλάδα - το πιο πρόσφατο είναι το σκάνδαλο με τις επιδοτήσεις του ΟΠΕΚΕΠΕ.

Το σκάνδαλο

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Ο ΟΠΕΚΕΠΕ είναι ένας φορέας, εποπτευόμενος από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Μεριμνά για την κατανομή των ευρωπαϊκών κονδυλίων σε δικαιούχους, είτε πρόκειται για αγρότες είτε για κτηνοτρόφους. 

Από το 2020 και μετά άρχισαν να έρχονται στο φως στοιχεία που αφορούσαν σε διασπάθιση ευρωπαϊκών πόρων μέσω παράνομων επιδοτήσεων του Οργανισμού. Οι επιδοτήσεις αφορούσαν σε άτομα που δήλωναν δικαιούχοι και φέρονταν να έχουν στην ιδιοκτησία τους ή να έχουν μισθώσει εκτάσεις που είχαν χαρακτηριστεί ως «βοσκοτόπια».

Η αλλαγή του κανονισμού λίγα χρόνια νωρίτερα και συγκεκριμένα το 2017 είχε διευρύνει την έννοια «βοσκότοπος», ενώ ταυτόχρονα έδινε τη δυνατότητα να εμφανίζονται ως δικαιούχοι των επιδοτήσεων άτομα τα οποία μπορεί να είχαν βοσκοτόπια στην ιδιοκτησία τους, αλλά την ίδια ώρα δεν είχαν ζώα στην κατοχή τους. Όλα αυτά με μια προϋπόθεση: Να κόβουν σε συγκεκριμένο ύψος τα χόρτα των βοσκότοπων κάθε χρόνο. Εάν ωστόσο οι βοσκότοποι είχαν ξυλώδη, πολυετή μικρά πουρνάρια, το «ξήλωμα» γίνοταν μόνο από τα ζώα, που αυτοί δεν είχαν…

Η συγκεκριμένη αλλαγή προκαλεί μια «έκρηξη» στις επιδοτήσεις του 2017, οι οποίες σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία ξεπέρασαν τα 36 εκατ. ευρώ. Φαίνεται ότι ήταν αρκετοί εκείνοι τη χρονιά που έσπευσαν να εκμεταλλευτούν την αλλαγή στη νομοθεσία. Κι επειδή τα βοσκοτόπια στην Κρήτη είναι συγκεκριμένα και γνωστοί οι κάτοχοί τους, η δράση των επιτήδειων επεκτάθηκε στην υπόλοιπη χώρα, φτάνοντας έως και τον… Γράμμο.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, φαίνεται ότι κατά το χρονικό διάστημα 2019-2022 υπάρχει μια εντυπωσιακή καταγραφή σε νέους δικαιούχους. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι αρκετοί Έλληνες στράφηκαν ξαφνικά στη γεωργία και στην εκμετάλλευση βοσκότοπων. Δεν ήταν όμως έτσι τα πράγματα… Ξαφνικά δικαιούχοι έφτασαν να δηλώνουν δικηγόροι (σχετική υπόθεση με κατηγορούμενο δικηγόρο που φέρεται να εισέπραξε παράνομα επιδοτήσεις, εκδικάστηκε στο Εφετείο της Αθήνας σήμερα). Και η συγκεκριμένη περίπτωση δεν ήταν η μοναδική. Σε έλεγχο που γίνεται από συγκεκριμένα στελέχη του ΟΠΕΚΕΠΕ, αρχίζουν να διαπιστώνονται οι πρώτες παρατυπίες στην υποβολή των δηλώσεων των φερόμενων ως δικαιούχων. Και αν στην αρχή οι παρατυπίες αυτές φάνταζαν σαν μεμονωμένες περιπτώσεις, οι έλεγχοι που συνεχίστηκαν απέδειξαν ότι οι περιπτώσεις μόνο μεμονωμένες δεν ήταν και πως υπήρχε συγκεκριμένο σχέδιο εξαπάτησης μέσω ψευδών δηλώσεων.

Σε τι αφορούσαν οι ψευδείς δηλώσεις; Για παράδειγμα κάτοικος στην Κρήτη δήλωνε ιδιοκτήτης γης στον… Γράμμο ή σε νησιά του Αιγαίου! Το περιστατικό δεν ήταν ένα, αλλά πολλά, ειδικά από τη Μεγαλόνησο όπου πολλοί Κρητικοί εμφανίζονταν ως ιδιοκτήτες ή μισθωτές γης σε περιοχές που δεν είχαν καμία σχέση με το νησί τους. Την ίδια ώρα, στον έλεγχο των φορολογικών τους δηλώσεων προηγούμενων ετών και πιο συγκεκριμένα στο Ε9 διαπιστωνόταν πως οι εκτάσεις που δήλωναν ως δικές τους, απουσίαζαν από τη δήλωση. Πέραν της Κρήτης το ίδιο μοτίβο δείχνει να εμφανίζεται και σε δηλώσεις ατόμων σε άλλες περιοχές της χώρας, όπου σε αρκετές περιπτώσεις οι φερόμενοι ως δικαιούχοι δήλωναν ως δικές τους έως και δημόσιες εκτάσεις!

Η διασταύρωση των στοιχείων οδηγεί την τότε διευθύντρια των άμεσων ενισχύσεων του Οργανισμού, να «παγώσει» άνω των 5.000 ΑΦΜ που ανήκαν σε φερόμενους ως δικαιούχους και οι αιτήσεις των οποίων παρουσίαζαν πρόβλημα. Και κάπου εδώ αρχίζει ο παραλογισμός του ελληνικού δημοσίου αλλά και μια μεγάλη προσπάθεια συγκάλυψης. Αντί να ξεκινήσει μεγαλύτερος έλεγχος σε βάθος, στοχοποιείται η διευθύντρια που προχώρησε στο πάγωμα των προβληματικών ΑΦΜ και ξεκινάει ένα γαϊτανάκι ευθυνών όπου όλοι μιλούν για κάθαρση και λύση στο πρόβλημα που έχει προκύψει, αλλά κανείς από τους ιθύνοντες δεν κάνει κάτι γι’ αυτό.

Και όχι μόνο δεν έκαναν κάτι, αντιθέτως, με συγκεκριμένες τροποποιήσεις σε εγκυκλίους που αφορούσαν τους ελέγχους, διαπιστώνεται ότι κάποιοι βοήθησαν στη γιγάντωση του φαινομένου της διαφθοράς στο κομμάτι με τις επιδοτήσεις. Ειδικότερα: Κατά το επίμαχο διάστημα (2019-2022) φέρονται να υπήρξαν διοικήσεις που με τις τροποποιήσεις τους έκαναν περισσότερο αυστηρούς τους ελέγχους για τους δικαιούχους, όπως και άλλες που προκλητικά θα έλεγε κανείς, αφαίρεσαν όλες τις προβλέψεις και τις δικλείδες ασφαλείας. Για παράδειγμα υπήρξε τροποποίηση που ανέφερε ότι ο Οργανισμός «δεν ήταν αρμόδιος να κρίνει» για συγκεκριμένες εκτάσεις των οποίων η νομή, κυριότητα ή η κατοχή ήταν σε καθεστώς αμφισβήτησης. «Η επίλυση ιδιοκτησιακών ή εν γένει εμπραγμάτων δικαιωμάτων, αποτελούν αποκλειστική αρμοδιότητα των δικαστικών αρχών και δεν εμπίπτουν στη δικαιοδοσία του ΟΠΕΚΕΠΕ», ανέφερε η εγκύκλιος. Την ίδια ώρα βέβαια ο οργανισμός δεν είχε κανένα πρόβλημα να αποζημιώσει αυτόν που είχε κάνει τη συγκεκριμένη αίτηση…

Η κυβερνητική ευθύνη

Κομβική όμως ήταν και η ευθύνη της πολιτικής ηγεσίας, η οποία ειρήσθω εν παρόδω, θεώρησε σωστό, παραμονές των εθνικών εκλογών του 2023 να «ξεπαγώσει» τα 5.000 ΑΦΜ που ελέγχονταν από τον Οργανισμό για ανακρίβειες και ψευδή στοιχεία και να προχωρήσει κανονικά στην καταβολή των επιδοτήσεων. Το γεγονός ότι κάποιες απ’ αυτές τις περιπτώσεις έχουν ήδη οδηγηθεί στη Δικαιοσύνη κι έχουν καταγραφεί ήδη οι πρώτες καταδίκες ατόμων που φέρονται να δήλωσαν ψευδή στοιχεία, μάλλον διαφεύγει της προσοχής και της παρούσας διοίκησης του ΟΠΕΚΕΠΕ όσο και του αρμόδιου υπουργού, κ. Τσιάρα. Άνθρωποι που γνωρίζουν πρόσωπα και πράγματα μέσα στο υπουργείο, αλλά και στον Οργανισμό, υποστηρίζουν ότι είναι αρκετοί αυτοί που δεν ενέκριναν τα όσα συνέβαιναν τα τελευταία χρόνια, ωστόσο επικρατούσε ένα κλίμα τρομοκρατίας από συγκεκριμένα στελέχη που υπηρετούν εκεί και τα οποία δείχνουν να έχουν άνωθεν κάλυψη. Με απλά λόγια, όποιος διαφωνούσε ή εξέφραζε αντίλογο, κατέληγε σε θέσεις «ψυγείου» ή απομονωνόταν ως ο «γραφικός» που βλέπει «φαντάσματα».

Μετά την δημοσιότητα του σκανδάλου του ΟΠΕΚΕΠΕ, που αναδείχθηκε από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (η Ελληνική μάλλον είναι σε ύπνωση (ή δεν την "αφήνουν" ν' ασχοληθεί) και την αποκάλυψη απίστευτων διαλόγων εμπλεκομένων, που οδήγησε στην ανεξέλεγκτη διασπάθηση των κοινοτικών επιδοτήσεων που είναι πολλά δισεκατομμύρια ευρώ, όλοι οι αρμόδιοι "σκίζουν τα ιμάτιά τους" ότι δεν ήξεραν τίποτα. Είναι δυνατόν όμως να γίνουν πιστευτοί;

Όλοι ήξεραν τις "μεθοδεύσεις" που γίνονταν. Από τους τοπικούς κυβερνητικούς βουλευτές, μέχρι τους γενικούς γραμματείς και τους αρμόδιους και συναρμόδιους υπουργούς. Για παράδειγμα, δεν είναι δυνατόν η Κρήτη, που έχει περίπου 500.000 αιγοπρόβατα, να δηλώνει 7,5 εκατομμύρια, χωρίς κανείς να το "παίρνει χαμπάρι". 

Η Κρήτη βέβαια δεν αποτελεί την εξαίρεση στον "βρώμικο κανόνα". Το ίδιο φυσικά γίνονταν σε όλη την χώρα, και παντού κάποιοι "σφύριζαν αδιάφορα" για ένα και μόνο λόγο: Γιατί έτσι εξασφάλιζαν ψήφους ή πιο σωστά τους εξαγόραζαν. Η "παραίτηση" από την κυβέρνηση ενός Υπουργού και τριών Υφυπουργών (που πάντως συνέβει πολύ πιο γρήγορα απ' ότι έγινε στην τραγωδία των Τεμπών), είναι προφανώς στάχτη στα μάτια της κοινής γνώμης και της πλειοψηφίας των κατοίκων της χώρας που δε συμμετείχαν στο φαγοπότι. Αυτοί εξάλλου αντικαταστάθηκαν άμεσα, εντός μίας ημέρας, με άλλους "αναλώσιμους" βουλευτές και η ζωή συνεχίζεται... 

Όμως, δεν είναι έτσι. Ούτε τόσο απλό. Οι πολίτες αυτής της χώρας πρέπει να μάθουν την πλήρη αλήθεια και να οδηγηθούν σε τιμωρία οι κύριοι υπεύθυνοι, παραδειγματικά. Δεν μπορεί να διασπαθίζεται με τον τρόπο αυτό το κοινοτικό χρήμα, η χώρα να τιμωρείται με πρόστιμο πολλών εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ και να μην "τρέχει τίποτα". Και το πρόστιμο αυτό να καλείται να πληρωθεί από τους Έλληνες φορολογούμενους - η παραδοχή του Κυριάκου Μητσοτάκη ότι "απέτυχε" δεν αρκεί γιατί έχει την υποχρέωση να πει στο λαό την αλήθεια και ν' αποδώσει ευθύνες.

Και τα ερωτήματα είναι προφανή: Γνώριζε για το τί γινόταν με τις κοινοτικές επιδοτήσεις, πώς δινόταν τα χρήματα και ποιοι τα έπαιρναν; Γνώριζε για την αποδέσμευση των ελεγχόμενων ΑΦΜ αγροκτηνοτρόφων; 

Αν δεν γνώριζε, είναι τουλάχιστον ανεπαρκής για να ηγείται της κυβέρνησης. Αν γνώριζε τα όσα γίνονταν και δεν έκανε το παραμικρό για να σταματήσει η απάτη, τότε, είναι ο πρώτος που πρέπει να καλέσει η Δικαιοσύνη για να δώσει εξηγήσεις - σε μια Δημοκρατία κανείς δεν είναι στο απυρόβλητο. 

Υπάρχει όμως και ένα ακόμα κομβικό ερώτημα: Από ποια Ελληνική Δικαιοσύνη να κληθεί; Αυτή που στην ουσία δεν υπάρχει και που επέτρεψε το αίσχος στη διαχείρηση της υπόθεσης των Τεμπών; Και όταν υπάρχει, είναι κατευθυνόμενη και ελεγχόμενη; 

Θα συμφωνήσουμε λοιπόν με τον Πρωθυπουργό. Το απόστημα πρέπει να σπάσει. Αλλά για να γίνει αυτό, θα πρέπει κι εκείνος να πάρει την ευθύνη που του αρμόζει, και να πληρώσει και το ανάλογο τίμημα...

Κυριακή 22 Ιουνίου 2025

Η επίθεση των ΗΠΑ στο Ιράν και η ανατροπή των "μουλάδων"...

 Η είσοδος των ΗΠΑ στη διαμάχη Ισραήλ-Ιράν, σηματοδοτεί μια τεράστια αλλαγή πολιτικής για τη μεγαλύτερη ίσως υπερδύναμη του πλανήτη. Και αυτό συμβαίνει γιατί μέχρι σήμερα, οι ΗΠΑ πριν επιτεθούν προσπαθούσαν πάντα να βρουν αποδείξεις για να νομιμοποιήσουν οποιαδήποτε επίθεση εκδήλωναν. Από την επίθεση στο Ιράκ και τον Σαντάμ Χουσεΐν (με τα περίφημα βιολογικά όπλα, μαζικής καταστροφής) μέχρι το Αφγανιστάν (όπου εκεί τουλάχιστον υπήρχε και ένας πραγματικός λόγος, αν και τα αποτελέσματα της εισβολής υπήρξαν οικτρά, όπως έχουμε εξηγήσει εδώ), οι ΗΠΑ ξόδευαν χρόνο και ενέργεια για να διαπραγματευτούν και βρουν αιτίες πριν ξεκινήσουν ή πριν μπουν σε πόλεμο.

Στην περίπτωση όμως του Ιράν τα πράγματα έγιναν πολύ διαφορετικά: εκεί που ανέμεναν οι πάντες, τις ΗΠΑ να λειτουργούν εκτονωτικά, κάνοντας μάλιστα απευθείας συνομιλίες με το Ιράν, ο Ντόναλντ Τραμπ αποφάσισε να επιτεθεί απρόκλητα, προχωρώντας τη πυραυλική διαμάχη Ισραήλ - Ιράν, σε κάτι σαφέστατα πιο επικίνδυνο και ακραίο.

Το κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ (το οποίο την ώρα που γραφόταν το κείμενο ήταν ένα βήμα πριν την υλοποίηση του) μπορεί να τραυματίζει σημαντικά καταρχήν την οικονομία του Ιράν (η οποία δεν έχει άλλη θαλάσσια διέξοδο για διακίνηση του πετρελαίου του), αλλά θα επηρεάσει σημαντικά και άλλες χώρες του Κόλπου, καθώς και τον υπόλοιπο κόσμο. Ειδικά η Ε.Ε. (η οποία έχει χάσει ήδη από τις αρχές του έτους τη τελευταία νόμιμη πρόσβαση στις ρωσικές πηγές ενέργειας) θα χτυπηθεί σημαντικά, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Έτσι για άλλη μια φορά, οι ΗΠΑ μεγαλώνουν μια διαμάχη, από την οποία μόνο εκείνες αναμένεται να ωφεληθούν σημαντικά, ενώ το κόστος θα το πληρώσουν άλλοι (σε επανάληψη δηλαδή των όσο συμβαίνουν στην Ουκρανία).

Αυτό όμως που δεν είναι ξεκάθαρο είναι το γιατί οι ΗΠΑ μπήκαν στον πόλεμο. Η απάντηση μπορεί να είναι προφανής (δηλ. για να κάνουν επίδειξη δύναμης) αλλά αυτή τη φορά απέναντί τους δεν υπάρχει μια παγκόσμια τρομοκρατική οργάνωση (τύπου Αλ Κάιντα) ή ένας δικτάτορας που στην πραγματικότητα δε θέλει κανείς. Αυτή τη φορά, απέναντι του υπάρχει ένα κράτος στο οποίο υπάρχει δημοκρατία, έστω και κατ' επίφαση. Από την άλλη όμως αυτό το καθεστώς-κράτος λειτουργεί ως δημοκρατία, μόνο όσο αφορά τις εκλογές που πραγματοποιεί...Όπως γράφει σωστά ο Νίκος Τζιανίδης στο "Έθνος":

"Το καθεστώς του Ιράν είναι ένα από τα πιο σκληρά και καταπιεστικά στον Κόσμο: αυθαίρετες συλλήψεις και οι στημένες δίκες, βασανιστήρια μεσαιωνικού τύπου, μαστιγώσεις, εκτελέσεις, αποκεφαλισμοί, ακρωτηριασμοί, φυλακές ανήλιαγες που όποιος μπαίνει βρίσκεται στον προθάλαμο του Κάτω Κόσμου…Η γυναίκα θεωρείται μίασμα! Η ελεύθερη πολιτική σκέψη και έκφραση είναι απαγορευμένες. Και το μίσος του καθεστώτος για τον άνθρωπο δεν γίνεται αισθητή μόνο από τους Ιρανούς. Η Ισλαμική Δημοκρατία εξάγει τον αυταρχισμό της εδώ και χρόνια, μέσω αντιπροσώπων της Χαμάς στην Παλαιστίνη και της Χεζμπολάχ στον Λίβανο, (Σ.Σ. καθώς και τους Χούθι στην Υεμένη) και τώρα προμηθεύοντας με «πολεμικό δυναμικό» τη Ρωσίας στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας. Το θεοκρατικό-σατανικό καθεστώς του Ιράν έχει χρηματοδοτήσει και υποστηρίξει την Τρομοκρατία στη Δύση· ο διακαής πόθος του για χρήση πυρηνικών όπλων, με τα οποία θα απειλούσε το Ισραήλ, είναι αδήριτος."

Επομένως και με δεδομένο το ότι οι πρώτες ημέρες της ισραηλινής επίθεσης στο Ιράν φαίνεται να έχουν προκαλέσει σημαντική ζημιά στη στρατιωτική υποδομή του ιρανικού καθεστώτος, αποκαλύπτωντας μια ανεπάρκεια στην ικανότητα του Ιράν να αντιδράσει και να αμυνθεί, δημιουργείται ένας τεράστιος πειρασμός για μια επίθεση που θα αποδυναμώσει σε τεράστιο βαθμό το Ιράν, δίνοντας τη δυνατότητα και στο "λαό του Ιράν" ν' ανατρέψει το καθεστώς διακυβέρνησής του. Ας μην ξεχνάμε ότι εξ' αρχής ο Νενατανιάχου το είχε αναφέρει ως έναν από τους "στόχους" των πυραυλικών επιθέσεών του...

Ο αρθρογράφος του "Έθνους" συνεχίζει: "Η εξαφάνιση του ιρανικού καθεστώτος δεν συνεπάγεται και επιτυχημένη αλλαγή καθεστώτος. Είναι πιθανό, το Ισραήλ, με ή χωρίς τη στρατιωτική υποστήριξη του Τραμπ, να προκαλέσει τόση ζημιά στο Ιράν ώστε να καταστήσει αδύνατη τη λειτουργία του καθεστώτος. Αλλά τι θα ακολουθήσει; Ούτε το Ισραήλ ούτε οι ΗΠΑ έχουν πρόθεση να καταλάβουν ένα ισοπεδωμένο Ιράν για να το διοικήσουν. Τα σκληρά μαθήματα από το Αφγανιστάν, το Ιράκ και τη Λιβύη είναι ακόμα νωπά. Και σίγουρα το Ιράν δεν είναι το Βερολίνο του 1945. Ένα καθεστώς που θα προωθείται από το Ισραήλ σίγουρα θα δυσκολευτεί να επιβιώσει. Ένα καθεστώς που θα υποστηρίζεται από τις ΗΠΑ και επιτρέπει στον Τραμπ και τους συμμάχους του να λεηλατούν και να πλουτίζουν εις βάρος του Ιράν, θα είχε βραχύ βίο και τέλος κακό. Άλλωστε και οι Ιρανοί διαβάζουν Ιστορία και δεν ξεχνούν ούτε τον ξενόδουλο σάχη Μοχαμάντ Ρεζά Παχλαβί, ούτε και τον φιλόπατρη Μοχάμεντ Μοσαντέκ, που ανατράπηκε με πραξικόπημα οργανωμένο από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής (λέγε με CIA) και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Ένα ηττημένο Ιράν, σήμερα, θα ήταν ένα αποδυναμωμένο μεν, αλλά εξαιρετικά μεγάλο, περήφανο και σημαντικό κράτος δε· θα εξακολουθούσε να είναι πλούσιο σε φυσικούς πόρους- μια ενεργειακή υπερδύναμη- και θα παρέμενε καλά οπλισμένο και- κυρίως- θα υποδαυλίζονταν (από τρίτους) εστίες αντίστασης που σύντομα θα θέριευαν. Το εθνωτικό και θρησκευτικό δυναμικό μείγμα του Ιράν θα άρπαζε την ευκαιρία να διεκδικήσει τα δικαιώματα και τις αξιώσεις του, όταν ο καιρός και οι συγκυρίες θα το επέτρεπαν. Και κάτι περισσότερο από σίγουρο: οι νοσταλγοί-υποστηρικτές του παλαιού καθεστώτος θα βρίσκονταν παντού και σίγουρα όχι μόνο στις ένοπλες δυνάμεις και την αστυνομία. Αυτά είναι ακριβώς τα συστατικά που θα μπορούσαν να προκαλέσουν αλυσιδωτές αντιδράσεις και τέλος μια έκρηξη κοινωνικής αστάθειας, ισχύος μεγαλύτερης από τα- δήθεν- πυρηνικά όπλα που αντιμάχονται τώρα οι «καλοί» Ισραηλινοί και οι ΗΠΑ.

Το Ιράν είναι ένα translaticius επαναστατικό καθεστώς· οι ηγέτες του, που αναρριχώνται στην εξουσία, έχουν γκρεμίσει τους προκατόχους τους. Και αν τώρα ανατραπούν, μπορεί και να μην παραδοθούν ποτέ, όπως εξάγγειλε ο Αγιατολάχ Χαμενεΐ."

Και αυτό θα ήταν κάτι που σήμαινε επανάληψη του Αφγανιστάν, αυτή τη φορά σε μεγαλύτερη κλίμακα, με πιθανή εμπλοκή άλλων...Κάτι που δε θα έπρεπε να το θέλει κανείς, οπουδήποτε στον κόσμο...

Βέβαια με τέτοιους παγκόσμιους ηγέτες (και με δηλώσεις του αρχηγού των ενόπλων δυνάμεων των ΗΠΑ, που προκαλούν σκεπτικισμό για το αν είναι καλά στα μυαλά του ή όχι), δεν μπορεί να υπάρχει αισιοδοξία...

Τρίτη 17 Ιουνίου 2025

Από το "Ροντέο" στο "Allou Fun Park" - τα λούνα παρκ που έγραψαν ιστορία

Η ιστορία των λούνα παρκ

Στις αρχές της δεκαετίας του 1970, η διασκέδαση στα λούνα παρκ ήταν η πιο "in" διασκέδαση στην Ελλάδα. Ένα μέρος που μια οικογένεια (και η νεολαία) μπορούσε να παίξει και να διασκεδάσει με λίγα (σχετικά) χρήματα, να τσιμπήσει κάτι πρόχειρο και να περάσει ευχάριστα το απόγευμά του. Τα χρόνια όμως πέρασαν, και όσο και αν τα λούνα παρκ μετεξελίχθηκαν σε "θεματικά πάρκα", το ενδιαφέρον του κόσμου ατόνισε, όπως ατόνισε και το ενδιαφέρον των επιχειρηματιών που είχαν επενδύσει σε αυτά. Έτσι, μια σειρά από σοβαρά και μη, θανατηφόρα και μη, ατυχήματα, τα μπλεξίματα με τις αστυνομικές αρχές που άρχισαν να ζητούν άδειες λειτουργίας και κυρίως ο κόσμος: τα παιδιά άρχισαν σταδιακά να χάνουν το ενδιαφέρον τους για τα συγκρουόμενα και τα άλλα παιχνίδια των λούνα παρκ. Σήμερα υπάρχει το TikTok, τα social media, οι gaming εφαρμογές και τα ηλεκτρικά πατίνια. Και κάπως έτσι, τελείωσε η εποχή των λούνα παρκ...

Τα λούνα παρκ του χθες

Ηταν 1965 όταν στη Συγγρού, εκεί που σήμερα βρίσκεται το Media Markt (περίπου), άνοιξε τις πύλες του για πρώτη φορά το λούνα παρκ «Ροντέο». Αμέσως έγινε το πιο διάσημο απ’ όλα της Αθήνας, ιδιαίτερα αφού η ταινία «Το κορίτσι του λούνα παρκ» με την Αλίκη Βουγιουκλάκη και τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ και το «Σ’ αγαπώ» (πάλι με την Αλίκη) γυρίστηκαν εκεί.

Οσο πέρναγαν τα χρόνια το «Ροντέο» έμπαινε όλο και περισσότερο στις καρδιές των Αθηναίων (και όχι μόνο) με αποτέλεσμα να γίνει ως και παράσταση με τον Καραγκιόζη (!!!), με αποτέλεσμα να γίνει επιτακτική η ανάγκη να μετακινηθεί σε «καλύτερες» περιοχές. Πρώτα, το 1970, μετακινήθηκε στις εκβολές του ρέματος Πικροδάφνης, εκεί όπου σήμερα βρίσκεται η είσοδος της μαρίνας Αλίμου. Στα μέσα της δεκαετίας του ’70 το «Ροντέο» μετακόμισε στην παραλία του Αλίμου, εκεί όπου αργότερα φτιάχτηκε το καφέ «Οστρια». Τότε το «Ροντέο» ανήκε στον ΕΟΤ, το οποίο όταν μετακινήθηκε το 1975 στον Αλιμο υπενοικιάστηκε (έναντι 2 εκατ. δραχμών τον μήνα) στους επιχειρηματίες Αχιλλέα Κουτσιρίμπα (ο ίδιος άνοιξε και το κέντρο «Riba’s» στη Βάρκιζα, ονομάζοντάς το με συντομογραφία του επιθέτου του) και (επίσης επιχειρηματία) Γεράσιμο Βαλλιάνο. Οι επενδυτές ανέλαβαν μια εντελώς άδεια έκταση 29 στρεμμάτων μπροστά στην παραλία, στην οποία έφεραν ρεύμα με ηλεκτροφωτισμό, ασφαλτοστρώσεις, πεζοδρόμια, πάρκινγκ, δενδροφυτεύσεις και γκαζόν. Και το τεράστιο ποσό που επένδυσαν τελικά κάθε άλλο παρά πήγε χαμένο.

Πολύ γρήγορα, το λούνα παρκ μετατράπηκε σε θρύλο. Ολη η χώρα πήγαινε χειμώνα - καλοκαίρι για να διασκεδάσει στο «Ροντέο». Ουσιαστικά το «Ροντέο», με το πολύχρωμο σήμα, ήταν δύο λούνα παρκ ενωμένα σε ένα. Γι’ αυτό είχε και δύο εισόδους, έξω από τις οποίες γινόταν πραγματικά χαμός. Πέρα από το κυκλοφοριακό πρόβλημα που είχε η περιοχή από τους επισκέπτες του, υπήρχαν κάθε λογής πλανόδιοι, οι οποίοι πούλαγαν μαλλί της γριάς, ποπ-κορν, καλαμπόκι, αναψυκτικά, κοσμηματάκια, μέχρι και πίνακες που μπορούσε να «φιλοτεχνήσει» κάποιος με τη βοήθεια των (αληθινών) ζωγράφων. Στο εσωτερικό του, το «Ροντέο» είχε παιχνίδια που ήταν πρωτόγνωρα για την εποχή. Την Μπαλαρίνα που γύριζε σαν τρελή προκαλώντας ανακάτεμα στο στομάχι, το Χταπόδι που σε χτύπαγε σαν... χταπόδι, το Ταψί όπου καθόσουν χωρίς ζώνες και σε «κοσκίνιζε» γεμίζοντάς σε μελανιές, η Ρόδα που χάριζε πανοραμική άποψη της Αθήνας, το Τελεφερίκ που γύρναγε ως και πάνω από τη θάλασσα, το Εντερπράιζ με τα βαγόνια του, το Ρόλερ Κόστερ (Τρένο του Θανάτου). Στην άλλη πλευρά υπήρχαν άλλα δημοφιλή παιχνίδια, όπως τα συγκρουόμενα, η σκοποβολή, ο Μασίστας -ένας πλαστικός μπρατσαράς που έπρεπε να τον κερδίσεις σε μπρα ντε φερ αν ήθελες να κερδίσεις δώρα-, ο Λαβύρινθος με τους παραμορφωτικούς καθρέφτες, ο Πύραυλος, ο Στοιχειωμένος Πύργος και πολλά ακόμα.

Συγκεκριμένη ώρα λειτουργίας το «Ροντέο» δεν είχε. Γι’ αυτό όλη τη μέρα (και νύχτα) στα ηχεία του ακούγονταν τραγούδια της εποχής, από ντίσκο μέχρι τα «παπάκια». Ειδικά τα Σαββατοκύριακα, ήταν το τέλειο μέρος για να περάσουν εκεί τη μέρα τους ερωτευμένα ζευγαράκια, να γίνουν τα πρώτα ραντεβού, αλλά και οικογένειες με παιδιά, ακόμα και ηλικιωμένοι. Όλοι «χώραγαν» στο «Ροντέο».

Το τεράστιο, μεγαλύτερο λούνα παρκ της χώρας ήταν κάτι σαν την Ντίσνεϊλαντ για την Ελλάδα. Εκεί γυρίστηκαν περισσότερες από 30 ταινίες, μεταξύ των οποίων και η «Le Casse» του 1971 που κλείνει με τον Ομάρ Σαρίφ να καταδιώκει τον Ζαν Πολ Μπελμοντό στο Καρουζέλ του λούνα παρκ. Στο μεταξύ, η γύρω περιοχή είχε γεμίσει με καταστήματα με «ουφάδικα» και ντισκοτέκ. Τα βράδια η νεολαία κατέβαινε με τις μηχανές -βάζοντας και κόντρες στην... πορεία-, ενώ οι «ψιλές» που έπεφταν όλο και συχνότερα άρχισαν να κάνουν το μέρος σιγά-σιγά ακατάλληλο για οικογένειες. Έτσι, το 1983, όταν το ΠΑΣΟΚ εξέλεξε δήμαρχο στον Άλιμο (τον Βασίλειο Ξένο), το πρώτο του μέλημα ήταν, όπως είχε υποσχεθεί και προεκλογικά, να διώξει το «Ροντέο» για να παραδώσει ξανά τη γη στους δημότες. Το «Ροντέο» στο μεταξύ, όπου άρχισε να συχνάζει όλο και περισσότερη αλητεία (όπως καταγράφει έμμεσα και η ταινία «Κλεφτρόνι και τζέντλεμαν» με τον Στάθη Ψάλτη στον πρωταγωνιστικό ρόλο), είχε στοχοποιηθεί ως κακόφημο spot και κέντρο διαφθοράς. Οι φήμες ότι εκεί διακινούνται ναρκωτικά έδιναν και έπαιρναν.

Μέχρι το 1987 ο Δήμος Αλίμου είχε κάνει έξωση στο «Ροντέο», ο ΕΟΤ την είχε αναστείλει και το θέμα είχε φτάσει μέχρι και στον Αρειο Πάγο, ο οποίος είχε αποφανθεί ότι η έκταση ανήκει στον δήμο. Οι περίπου 200 υπάλληλοι του λούνα παρκ, όταν ο δικαστικός επιμελητής πήγε να επιδώσει την έξωση, ανέβηκαν στα πιο ψηλά παιχνίδια του και απειλούσαν να αυτοκτονήσουν, ενώ ο δήμαρχος μάζεψε υπογραφές μέχρι και... παιδιών από τα σχολεία της περιοχής ζητώντας να φύγει από την περιοχή. Και όταν έφτασε στο αμήν, πήρε τηλέφωνο τον τότε πρωθυπουργό, Ανδρέα Παπανδρέου, ο οποίος τον άκουσε εμβρόντητος να τον ενημερώνει ότι κατέρχεται σε απεργία πείνας μέχρι να φύγει το «Ροντέο» από την περιοχή του! Εκείνη τη χρονιά έγινε και ένα περιστατικό που θα σφράγιζε τη μοίρα του «Ροντέο». Μια νεαρή κοπέλα θα έπεφτε από το διάσημο παιχνίδι Εντερπράιζ χάνοντας τη ζωή της. Η πίεση αυξήθηκε, τα επιχειρήματα του τότε δημάρχου έγιναν ξαφνικά πιο πειστικά και οι δικαστικές αποφάσεις οδήγησαν τους δύο επιχειρηματίες να δεχτούν την έξωση. Το μόνο για το οποίο δεν υπάρχει σαφής πληροφορία είναι τι απέγιναν τα παιχνίδια του. Κάποιοι λένε ότι εμφανίστηκε ένας Σαουδάραβας ο οποίος τα αγόρασε όλα εν μία νυκτί και άλλοι ότι εκποιήθηκαν και μοιράστηκαν στα ανταγωνιστικά λούνα παρκ. Το «Ροντέο», πάντως, δεν άνοιξε ποτέ ξανά. Μετά η περιοχή μετατράπηκε σε σκουπιδότοπο, μέχρι το 1996 να ανοίξει εκεί καφετέρια. Ο αστικός μύθος λέει πως όταν έκλεισε το «Ροντέο» καταγράφηκε έκρηξη στις ενοικιάσεις βιντεοκασετών, αφού ο κόσμος δεν είχε λόγο να βγει πια...

 Αν για τα νότια προάστια το «Ροντέο» ήταν η Ντίσνεϊλαντ, για τα βόρεια τα «Αηδονάκια» ήταν το αντίπαλο δέος. Το λούνα παρκ του Αμαρουσίου έμεινε στην ιστορία ως το διασημότερο και μακροβιότερο της Αθήνας, υπερηφανευόμενο ότι μεγάλωσε πέντε γενιές Αθηναίων, αφού λειτουργούσε από το 1981 ως το 2023. Η έκτασή του ήταν πολύ μικρότερη από του «Ροντέο» -περίπου η μισή-, αλλά και εκεί υπήρχαν παιχνίδια που λάτρεψαν μικροί και μεγάλοι. Παιχνίδια όπως η Κάμπια, το Αεροπλανάκι, η Ρόδα (αν και πολύ μικρότερη αυτής του «Ροντέο»), το Καρουζέλ, τα συγκρουόμενα, το τρενάκι και το τραμπολίνο έμειναν στις αναμνήσεις των παιδιών που μεγάλωσαν με τις μνήμες των χαρούμενων επισκέψεων εκεί, του μαλλιού της γριάς και του καλαμποκιού που έτρωγαν. Τρεις δεκαετίες λειτούργησε εκεί το διάσημο λούνα παρκ. Μέχρι που το 2002, το Συμβούλιο της Επικρατείας επικύρωσε την προηγούμενη απόφαση μετά από προσφυγή κατοίκων για λουκέτο στα «Αηδονάκια». Το 2023 έπεσαν οι τίτλοι τέλους, οι οποίοι ήταν μάλλον αναπόφευκτοι αν φανταστεί κανείς ότι το δεύτερο διασημότερο ιστορικό λούνα παρκ της χώρας λειτουργούσε χωρίς άδεια λειτουργίας! Τα «Αηδονάκια», ονομαστά και αγαπημένα, έκλεισαν το φθινόπωρο του 2023. Αθόρυβα, χωρίς τυμπανοκρουσίες και φανφάρες. Το Μαρούσι έμεινε χωρίς παιδικά γέλια και οι διαβάτες κοιτούν πλέον με θλίψη την κάποτε φωτισμένη πλατεία που φιλοξενούσε χιλιάδες παιδικά πάρτυ και ραντεβού από τα 80s ως τα 10s. Ο λόγος; Πολεοδομικά και αδειοδοτικά ζητήματα. Οι αρμόδιοι έκριναν πως ο χώρος δεν πληροί πλέον τις προδιαγραφές. Ηταν σαν να σου λένε ότι το παιδικό σου δωμάτιο είναι παράνομο.

Πιο βραχεία ζωή είχαν άλλα λούνα παρκ σε περιοχές της Αθήνας που προσπάθησαν να γίνουν το αντίπαλο δέος ή η συνέχεια του «Ροντέο». Για παράδειγμα, το «Ιντερνάσιοναλ» στη Γλυφάδα έγινε γρήγορα πόλος έλξης χρησιμοποιώντας κάποια διάσημα παιχνίδια του «Ροντέο» όπως το Ταψί και το Χταπόδι. Δεν άντεξε όμως πολλά χρόνια, βάζοντας λουκέτο καθώς δεν κατάφερε να πάρει άδεια λειτουργίας. Στο Νέο Φάληρο λειτουργούσε το «Τίβολι», με την ονομασία του διάσημου γιγαντιαίου πάρκου της Δανίας, αν και ήταν σημαντικά μικρότερο. Λόγω της τοποθεσίας, ωστόσο, επιχείρησε να πλασαριστεί ως «νέο Ροντέο». Ο κόσμος το αγάπησε, όμως δεν ευδοκίμησε. Στην περιοχή Εδέμ του Αλίμου είχε ανοίξει παλιότερα και ένα λούνα παρκ αλά «Ροντέο» με την ονομασία «Εδέμ», όμως δεν κατάφερε να πιάσει.

Οσο για το υδάτινο «Copa Copana» που είχε σκάσει με φούρια στα 00s; Κατέληξε εγκαταλειμμένο μετά από χρόνια νομικών διαμαχών για αυθαίρετες κατασκευές, με σφραγίσματα από το υπουργείο Τουρισμού, ώσπου σήμερα να θυμίζει τοπίο που φέρνει περισσότερο post-apocalyptic πλατό παρά πάρκο αναψυχής. Το «Waterpark» άνοιξε το 2006 στο Χαϊδάρι ως σύγχρονο υδάτινο πάρκο έκτασης 3.000 τ.μ. Κόστισε περισσότερα από 10 εκατ. ευρώ, αλλά διαπιστώθηκε ότι χτίστηκε πάνω σε αρχαία, για την ακρίβεια πάνω στην Ιερά Οδό. Το 2009 ο δήμος ανακάλεσε την άδεια λόγω έλλειψης περιβαλλοντικών όρων και αυθαίρετων κατασκευών, έως το 2011 που ξανάνοιξε, όχι όμως για πάρα πολύ. Τον Αύγουστο του 2019 το υπουργείο Τουρισμού διέταξε την οριστική σφράγισή του με αιτίες την αντιπαραβολή του με προστατευόμενη ζώνη, το ότι πολύ κοντά του έχει η ΔΕΗ πυλώνες υψηλής τάσης, αλλά και το ότι είχε αυθαίρετες κατασκευές, δίνοντας μάλιστα μη ικανοποιητικές απαντήσεις η διοίκηση. Από τότε παραμένει εγκαταλειμμένο, με τις νεροτσουλήθρες του να στέκουν σαν στοιχειωμένες.

Τελικά δεν ήταν η μοίρα τους να μείνουν ανοιχτά τα λούνα παρκ της χώρας, αφού σχεδόν κανένα δεν είχε την απαραίτητη άδεια. Για την ακρίβεια, μόνο το «Allou!». Εκτός από άλλα δύο στην περιφέρεια που είχαν άδεια λειτουργίας, όλα τα άλλα λειτουργούσαν παράνομα. Αυτό αποκαλύφθηκε μετά τον θάνατο του 19χρονου Γιάννη Καμπαϊλή σε λούνα παρκ στη Χαλκιδική, για το οποίο ποτέ κανείς δεν δέχθηκε πως έχει την ευθύνη. Τότε ήταν που μάθαμε ότι μία από τις δύο εταιρείες που έβγαζε χαρτιά για τη λειτουργία των λούνα παρκ δεν τους έδινε νόμιμες γνωματεύσεις αφού δεν είχε ειδικευμένο προσωπικό, το οποίο μάλιστα χορηγούσε παραστατικά λειτουργίας και... ιδιωτικά. Και παράνομα, φυσικά.

Το σήμερα...

Και τώρα; Αν θέλει ένα παιδί να νιώσει τη χαρά που έχει ένα παιχνίδι σε λούνα παρκ και να γελάσει με την ψυχή του, η καλύτερή του επιλογή είναι το τραμπολίνο σε κάποιο εμπορικό κέντρο ή -το πιθανότερο- μια εφαρμογή όπως το TikTok για να δει (ή να ανεβάσει) βίντεο και οι εφαρμογές gaming. Ολα πλέον γίνονται μέσω κινητού και τάμπλετ, ποιος ενδιαφέρεται για τα συγκρουόμενα και το περίφημο Ταψί; Γι’ αυτό και έμειναν ελάχιστα πάρκα και κυρίως κανένα λούνα παρκ. Στην Αττική, για παράδειγμα, τα μόνα «θεματικά πάρκα» που απομένουν είναι το Playmobil Fun Park και κάποια waterparks τύπου «Aquapolis», τα οποία απευθύνονται κυρίως σε οικογένειες με μικρά παιδιά και όχι σε εφήβους που αναζητούν thrill rides. Εσβησαν λοιπόν για πάντα τα λούνα παρκ ή θα επιστρέψουν...

Η Ελλάδα δεν έμεινε χωρίς λούνα παρκ επειδή δεν υπάρχει κοινό. Εμεινε χωρίς αυτά επειδή δεν υπήρχε συντήρησή τους, σεβασμός προς το κοινό, επένδυση, όραμα. Οι γενιές των 80s και των 90s έμαθαν να διασκεδάζουν με έναν γύρο στη Ρόδα, με τσιρίδες στον Ανεμοστρόβιλο, με μαλλί της γριάς και παγωτό σε ξυλάκι. Τα παιδιά του σήμερα έχουν iPad, TikTok και malls - αλλά όχι ανάμνηση από λούνα παρκ. 

Η πικρή αλήθεια είναι ότι τα λούνα παρκ δεν έκλεισαν μόνο επειδή δεν είχαν τις τυπικές άδειες λειτουργίας και επειδή ο κόσμος έπαψε ξαφνικά να τα βρίσκει ενδιαφέροντα. Με πολύ πόνο ο κόσμος άρχισε να τα αντιμετωπίζει με καχυποψία μετά από μια σειρά σοβαρών ατυχημάτων, κάποια εκ των οποίων δυστυχώς θανατηφόρα. Μέσα σε 20 χρόνια, τρία δυστυχήματα (Ελληνικό 2014, Βόλος 2019, Χαλκιδική 2024) και τουλάχιστον τρία σοβαρά ατυχήματα (όπως εκείνο στο «Allou!» το 2022) έβαψαν με αίμα τα λούνα παρκ. Το πρόβλημα δεν ήταν μόνο η κακιά στιγμή. Ηταν και η απουσία αυστηρού πλαισίου λειτουργίας, ελέγχων, μηχανικών συντηρήσεων κ.ο.κ. Πάρκα χωρίς άδειες, παιχνίδια χωρίς τεχνικούς, μάρκετινγκ χωρίς ουσία και σκιές που πύκνωναν όσο περνούσε ο καιρός.

Το πρώτο σοκαριστικό δυστύχημα έγινε στις 27 Απριλίου 2014 στο Ελληνικό. Τότε, ένα 13χρονο αγόρι χτυπήθηκε θανάσιμα από έναν φουσκωτό κύλινδρο που δεν ήταν καλά δεμένος και τον πήρε ο δυνατός άνεμος. Η 11χρονη αδελφή του τραυματίστηκε σοβαρά. Στις 30 Αυγούστου 2019, στον Βόλο, ήρθε το νέο σοκ. Στο λούνα παρκ που είχε στηθεί στον Αλμυρό, μια 14χρονη έπεσε από το παιχνίδι Χαλί και υπέκυψε στα σοβαρά τραύματά της. Το 2024, στις 19 Αυγούστου, στο λούνα παρκ που είχε στήσει ο δήμος στο Πευκοχώρι Χαλκιδικής, ένας 19χρονος έχασε τη ζωή του όταν εκτοξεύθηκε από το παιχνίδι Crazy Dance. Το κάθισμα αποσπάστηκε από την έλλειψη συντήρησης. Αποκαλύφθηκε ότι δεν είχε καν ελεγχθεί αν υπήρχε άδεια λειτουργίας.

Στα θανατηφόρα θα έπρεπε να συγκαταλέγεται και το ατύχημα του 2010 σε τραμπολίνο σε λούνα παρκ της Χαλκιδικής. Τότε, ο έφηβος Μιχάλης Μάλλης τραυματίστηκε σοβαρά. Εζησε με ολική παράλυση μέχρι μόλις στα 18 του έτη... Δεν ήταν όμως μόνο οι τρεις θάνατοι, αλλά και τα σοβαρά μη θανατηφόρα ατυχήματα σε λούνα παρκ, που επίσης αποδείχθηκε ότι δεν είχαν κανένα μέτρο ασφαλείας. Στη Ναύπακτο, στις 30 Οκτωβρίου 2019, ένα τρίχρονο αγοράκι τραυματίστηκε, ευτυχώς ελαφρά, σε τρενάκι πανηγυριού, ενώ το μεγάλο σοκ ήρθε τον Σεπτέμβριο του 2022 στο «Allou! Fun Park». Εκεί, τέσσερα άτομα τραυματίστηκαν σοβαρά (σε σπλήνα, πλευρά, κεφάλι) από πρόσκρουση σε θάμνους λόγω χαμηλής στάθμης νερού σε water ride. Ο κόσμος τότε αναρωτήθηκε: αν τραυματίζονται θαμώνες του «Allou!», τι συμβαίνει άραγε στα άλλα λούνα παρκ;

Το «Allou! Fun Park» στου Ρέντη, που κρατούσε ως ο τελευταίος των Μοϊκανών τις τελευταίες δεκαετίες, έπεσε το 2025 (έχοντας ανοίξει το 2002) μετά από ένα φιάσκο σχετικά με τις άδειες, ένα τρίμηνο λουκέτο, μια κόντρα με τον δήμο και μια βαριά χρηματοοικονομική αιμορραγία ύστερα από όλα αυτά. Οι υπεύθυνοι του πάρκου μπορεί να λένε ότι «πάγωσε προσωρινά», αλλά τα roller coasters δεν σηκώνονται εύκολα όταν η ταμειακή έχει χρεωθεί με 1,15 εκατ. ζημιές και πάνω από 5 εκατ. ευρώ σε δάνεια. Το πρώτο «βραχυκύκλωμα» για το «Allou!» το είδαμε σε μια εποχή όπου θα έπρεπε κανονικά να ετοιμάζεται να γεμίσει με κόσμο. Ηταν 19 Δεκεμβρίου του 2024 και αντί να ανακοινώνει τις χριστουγεννιάτικες ατραξιόν του, το πάρκο έμπαινε σε μια διαμάχη με τον Δήμο Νίκαιας - Αγίου Ιωάννη Ρέντη. Ο δήμος προχώρησε, εκείνη την ημέρα, σε σφράγιση του πάρκου, αναφέροντας ότι η αναστολή λειτουργίας του έγινε επειδή δεν κατατέθηκαν όλα τα δικαιολογητικά στην ώρα τους. Εκείνο το λουκέτο, έστω και αν ήταν προσωρινό, προκάλεσε την πρώτη μεγάλη οικονομική αιμορραγία. Το «Allou!» έχασε 3 εκατ. ευρώ έσοδα (βάσει εκτιμήσεων) από το λουκέτο στη μέση της εορταστικής περιόδου του χειμώνα.

Χρειάστηκε να φτάσουμε στις 27 του περασμένου Φεβρουαρίου για να επαναλειτουργήσει το πάρκο. Νωρίτερα είχε προσκομίσει όλα τα έγγραφα που ζητούσε ο δήμος για να εκδώσει τη σχετική άδεια. Η ζημιά, όμως, είχε γίνει. Στον κόσμο των επιχειρήσεων αυτό που ονομάζεται systematic misinformation, μαζί με την προηγηθείσα διακοπή λειτουργίας, είχε βγάλει το «Allou! Fun Park» από τις συνειδήσεις των επισκεπτών του, οι οποίοι το είχαν αφαιρέσει από τις επιλογές διασκέδασης. Αυτό σημαίνει ότι το πάρκο άνοιξε για να διαπιστώσει ότι είχε δεχτεί βαρύτατο πλήγμα στην επισκεψιμότητά του. Από τον Απρίλιο μέχρι και τον τρέχοντα μήνα, το πάρκο υπέστη χρηματοοικονομική εξάντληση που οδήγησε σε νέες εντάσεις, αφού ήδη η επιχείρηση του λούνα παρκ είχε συσσωρεύσει ζημίες (το 2023) ύψους 1,15 εκατ. ευρώ με μακροπρόθεσμο και βραχυπρόθεσμο δανεισμό που ξεπερνούσε τα 5 εκατ. ευρώ. Η βιωσιμότητα του λούνα παρκ πλέον κρεμόταν από ένα σκοινί και οι προσπάθειες αναδιάρθρωσης της εταιρείας οδήγησαν στη νέα παύση.

Το τέλος

Η ιστορία γράφει ότι τη 10η Ιουνίου 2025 η διοίκηση της επιχείρησης θα ανακοινώσει ότι έξι ημέρες αργότερα αναστέλλεται ολοκληρωτικά η λειτουργία του «Allou! Fun Park» και του παιδότοπου «Kidom» έπειτα από 23 χρόνια. Η διοίκηση του «Allou!», στους λόγους που επικαλείται για την αναστολή λειτουργίας, αναφέρει το χειμερινό τρίμηνο λουκέτο από τον δήμο, το οποίο χαρακτηρίζει «καταχρηστικό» και «νομικά αβάσιμο» καθώς ισχυρίζεται ότι είχε όλες τις απαιτούμενες άδειες και πιστοποιήσεις, αλλά και τη συστηματική παραπληροφόρηση και δυσφήμηση που έπληξαν τη φήμη του. Πάντως ο δήμος κάθε άλλο παρά συμφωνεί, αφού επιμένει ότι ακολούθησε τις νόμιμες διαδικασίες σε ό,τι αφορά τις άδειες μέχρι να επαναλειτουργήσει νόμιμα και ότι το κλείσιμο του Ιουνίου ήταν καθαρά επιχειρηματική απόφαση, χωρίς να έχει καμία σχέση με ενέργειες ή ευθύνες της δημοτικής αρχής. Και οι δύο πλευρές, πάντως, συμφωνούν ότι θα ήταν... ωραίο αν ξαναξεκινούσε να λειτουργεί το λούνα παρκ. Μπορεί όμως να συμβεί κάτι τέτοιο; Ή μήπως τα λούνα παρκ έχουν τελειώσει οριστικά; Η εποχή που οι οικογένειες φόρτωναν το μικρό αυτοκίνητό τους, τα παιδιά έβαζαν τα καλά τους και κάπου ανάμεσα σε νουά μπαλόνια, μηχανικά άλογα και τη μυρωδιά από ποπ κορν ξεκινούσε το πιο λαμπερό event της εβδομάδας, η εκδρομή στο λούνα παρκ, φαίνεται πως πέρασε ανεπιστρεπτί. Σήμερα, το 2025 βρίσκει την Αθήνα χωρίς ούτε ένα σταθερό ανοιχτό θεματικό πάρκο τύπου «Allou!», «Αηδονάκια», «Ροντέο». Μόνο οι αναμνήσεις έμειναν από αυτά...Περιοδεύοντα και εποχικά λούνα παρκ βέβαια υπάρχουν (στην Κρήτη π.χ. κυριαρχούν τα Λούνα Παρκ "Κατερίνα" στο Ηράκλειο και τα Χανιά), αλλά με τη σειρά των ατυχημάτων, την κακή συντήρηση και τη (σωστή) δημοσιοποίηση των προβλημάτων αδειοδότησής τους, το μέλλον τους φαντάζει δύσκολο...

Κυριακή 8 Ιουνίου 2025

Όλη η Ελλάδα, μια τεράστια Μύκονος...

 Η πραγματικότητα είναι μία: η κατάσταση έχει ξεφύγει τελείως. Η καταπάτηση των βασικών μας δικαιωμάτων όσο αφορά την πρόσβαση στις παραλίες (λεπτομέρειες για το τι περιλαμβάνουν μπορείτε να δείτε εδώ) συνεχίζεται με γοργούς ρυθμούς, παρά τα applications του κράτους για την ενημέρωση των αρχών - οι οποίες όμως τις περισσότερες φορές δεν κάνουν απολύτως τίποτα. Πριν μερικά χρόνια το πρόβλημα ήταν η Μύκονος και τα ακριβά ακτοπλοϊκά εισιτήρια. Μετά επεκτάθηκε με καταπατήσεις του αιγιαλού και το ξεπούλημα των παραλιών - με παραχωρήσεις που "επεκτείνονταν" καθώς η σεζόν προχωρούσε. Στην αρχή σε απομακρυσμένες περιοχές και μικρά νησιά - μετά σιγά-σιγά και σε μεγαλύτερα. Αποκλεισμοί δρόμων, μπάρες και εμπόδια - όλα στο βωμό της δημιουργίας του αποκλειστικού, εις βάρος όλων μας. Έντεκα χρόνια πριν γράφαμε ότι "δεν πρέπει να τους περάσει", γιατί αν συνέβαινε αυτό, το κακό θα επεκτεινόταν...Και να που συνέβει.

Όπως αναφέρει η γνωστή (και καθόλου αντιπολιτευόμενη) εφημερίδα "Πρώτο Θέμα
", το μπάνιο στη θάλασσα στην Αττική κοστίζει πλέον όσο ένα αεροπορικό εισιτήριο. Αναφέρει συγκεκριμένα ότι σε γνωστό ξενοδοχειακό συγκρότημα στο Καβούρι, το κόστος για ένα κρεβάτι και μια ομπρέλα φτάνει τα 320 ευρώ την ημέρα. Χωρίς σπα, χωρίς προσωπικό σερβιτόρο, χωρίς exclusive παροχές. Μόνο μία ξαπλώστρα – δίπλα σε νερά που δεν έχουν αλλάξει ούτε στο ελάχιστο. Η ίδια παραλία, η ίδια άμμος, το ίδιο τοπίο. Το μόνο που άλλαξε είναι οι πελάτες – και μαζί τους, η τιμή. Δεν πρόκειται για μεμονωμένο φαινόμενο. Η μεταμόρφωση του παραλιακού μετώπου της Αττικής, ιδίως στα νότια προάστια, είναι πλέον εμφανής. Η έλευση ξένων με Golden Visa, η αγορά παραθαλάσσιων ακινήτων από εύπορους Λιβανέζους, Τούρκους, Ουκρανούς και Άραβες, αλλά και η δημιουργία μιας νέας τουριστικής τάσης τύπου “Mykonos lifestyle in Athens” έχουν φέρει αλυσιδωτές αλλαγές. Οι τιμές στα beach bar και στα ξενοδοχεία έχουν εκτοξευθεί, η αισθητική έχει αλλάξει και η θάλασσα, αυτή που κάποτε «ανήκε σε όλους» μετατράπηκε σε πολυτελές προϊόν. 

Και αυτό δε συμβαίνει μόνο στο Καβούρι. Στη Γλυφάδα, σε παραλία που επί δεκαετίες δεν θεωρούνταν ιδανική για μπάνιο, σήμερα λειτουργεί beach bar που χρεώνει 140 ευρώ το σετ ξαπλώστρας με ομπρέλα. Και όχι μόνο αυτό. Ο χώρος ζητάει dress code.  Όπως δηλώνεται ρητά στην ανακοίνωση του καταστήματος: «Beach casual dress code. Swimwear and beach attire are highly encouraged». Ή αλλιώς, αν δεν φοράς παρεό που εγκρίνει το Instagram ή δεν έχεις φορέσει το μαγιό που επιτάσσει η σεζόν, ίσως και να μην ταιριάζεις με το περιβάλλον. Και δεν τελειώνει εκεί. Σε πολλά από αυτά τα μαγαζιά, ειδικά τα Σαββατοκύριακα, απαιτείται κράτηση. Δεν μπορείς απλώς να εμφανιστείς με την πετσέτα στον ώμο. Πρέπει να έχεις «κλείσει θέση». Και φυσικά, οι χαμηλότερες τιμές αφορούν τις πίσω σειρές, εκεί που το μόνο που βλέπεις είναι η πλάτη της ξαπλώστρας του μπροστινού σου. Αν θες να καθίσεις πρώτη σειρά, «κύμα», εκεί όπου το νερό σε ακουμπά χωρίς να σηκωθείς, το κόστος ανεβαίνει στα ύψη και η ζήτηση είναι τέτοια που οι κρατήσεις θυμίζουν διαδικασία fine dining.

Για τον μέσο πολίτη, για μια τετραμελή οικογένεια, η εξίσωση είναι αποθαρρυντική. Ας υποθέσουμε ότι βρίσκεις μία από τις «φθηνές» ξαπλώστρες των 40 ευρώ.  Αν προστεθούν δύο καφέδες, δύο παιδικά snacks, τέσσερα εμφιαλωμένα νερά και δύο club sandwich, ο λογαριασμός φτάνει με ευκολία τα 103 ευρώ. Δηλαδή, πάνω από το 12% του καθαρού βασικού μισθού. Και όλα αυτά, για ένα απλό μπάνιο. Τέρμα λοιπόν τα τάπερ με τα κεφτεδάκια, τα παιδιά με τα μπρατσάκια και τις μπάλες - στις περισσότερες παραλίες.

Η μοναδική εναλλακτική για όσους δεν έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν είναι οι δημόσιες πλαζ, όπως, για παράδειγμα η πλαζ της Βουλιαγμένης. Μόνο που τώρα αυτό σημαίνει 15 ευρώ είσοδο το άτομο. Χωρίς καμία εγγύηση για σκιά ή άνεση. Τα Σαββατοκύριακα επικρατεί κυριολεκτικά μάχη για λίγη σκιά, με τον κόσμο να κουβαλάει φορητές καρέκλες, ομπρέλες από το σπίτι και ψυγειάκια για να γλιτώσει τα έξοδα. Οι εικόνες θυμίζουν κάμπινγκ ανάγκης. Άλλοι στήνονται από τις 8:00 το πρωί για να πιάσουν ένα σημείο με δέντρο, άλλοι κάθονται πάνω σε βράχια. Μόνο η θάλασσα είναι δωρεάν - προς το παρόν. Το καλοκαίρι του 2025 αποτυπώνει ανάγλυφα τη νέα κοινωνική πραγματικότητα της παραλίας. Αυτοί που «τα έχουν» πληρώνουν για μια πολυτέλεια που στην ουσία δεν διαφέρει από την απλότητα του παρελθόντος – απλώς φοράει μάρκες, παίζει μουσική με επιμέλεια DJ και χρειάζεται κράτηση από την Τετάρτη. Οι υπόλοιποι στριμώχνονται όπου βρουν, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Η παραλία δεν είναι πια δικαίωμα. Είναι πολυτέλεια. Όχι γιατί έγινε καλύτερη. Αλλά γιατί άλλαξε το κοινό. Και μαζί του, άλλαξαν και οι τιμές.

Και αυτά μόνο στην Αττική (όπου η ιστορία ετοιμάζεται να επαναληφθεί και στο Ελληνικό) - το ίδιο συμβαίνει και στην Χαλκιδική, στην Κρήτη, στην Ρόδο...Και το κακό επεκτείνεται.

Προφανώς κάτι πρέπει να γίνει: Δε χρειάζεται να είσαι "φασέος", "εναλλακτικός", "τσιγκούνης" ή "φτωχός" για ν' αντιδράσεις. Οι παραλίες, μαζί με τις παιδικές χαρές και τα πάρκα, είναι το τελευταίο πράγμα στο οποίο μπορούμε να πάμε όλοι, χωρίς να πληρώσουμε. Ας το κρατήσουμε...