Δύο λόγια για το Brexit (ή μια προσπάθεια να μπούμε στο μυαλό των Βρετανών)

Η ιστορία επαναλαμβάνεται ανά την Δυτική Ευρώπη. Κάποιοι λίγοι, "έξυπνοι", "μορφωμένοι", "που ξέρουν το σωστό" αποφάσισαν ότι η απόφαση των πολλών (και εν προκειμένω των Βρετανών - με πλειοψηφία μεγαλύτερη του 1 εκατομμυρίου ψήφων παρακαλώ) να ψηφίσουν κάτι ενάντια στη θέλησή τους (στην περίπτωση αυτή την "έξοδο" από την Ε.Ε.) είναι "λάθος". Φωνάζουν και αντιδρούν - με αρκετούς απ' αυτούς να ζητούν "επανάληψη" ή και γρήγορα ξεκαθαρίσματα, αφού κάτι διαφορετικό είναι αντίθετο "στη θέλησή τους" και "στο καλό της Ευρώπης".

Με λίγα λόγια λένε ότι η κατ' επίφαση δημοκρατία στην οποία ο δυτικός κόσμος διαβιεί (στη θεωρία - γιατί στην πράξη η δημοκρατία έχει καταργηθεί αφού ένα κονκλάβιο μη εκλεγμένων και καλοπληρωμένων γραφειοκρατών αποφασίζει για όλους μας), δε λειτουργεί σωστά αφού ο λαός (η πλέμπα) αποφάσισε κάτι διαφορετικό απ' αυτό που ήθελαν "οι λίγοι και καλοί".

Την ίδια ώρα, η συντριπτική πλειοψηφία των Ευρωπαίων ηγετών και αξιωματούχων, συνεχίζουν να λειτουργούν στους ίδιους ρυθμούς και με την ίδια ατζέντα που οδήγησε την κατάσταση στο ελληνικό "όχι" του 2015 και στο βρετανικό "leave" του 2016: υπεροψία, συγκεντρωτισμός, αδιαφορία για τον μέσο Ευρωπαίο πολίτη (π.χ. δείτε εδώ τις δηλώσεις στελεχών της ΕΚΤ για την ανεργία των νέων) και καταστροφολογία (που όπως και στην Ελλάδα το 2015, γύρισε μπούμπεραγκ και στην Βρετανία το 2016).

Ποιος άραγε είναι περισσότερο ξεκομμένος από την πραγματικότητα; Οι Άγγλοι, οι Ουαλοί και οι Έλληνες ή ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (δηλαδή ενός εκλεγμένου σώματος που δεν αποφασίζει για τίποτα) κύριος Σούλτς και ο κύριος Γιούνκερ (του οποίου η γνώμη στις συνεδριάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έχει την ίδια βαρύτητα με του περιπτερά της γειτονιάς μας);

Αυτό δε σημαίνει ότι μπορεί να επιχαίρει κανείς της απόφασης των Βρετανών. Το γιατί είναι προφανές: μπορεί μεν να είναι μια γενναία κίνηση (όποιος παίρνει αποφάσεις που οδηγούν στην αβεβαιότητα είναι γενναίος) αλλά από την άλλη είναι σίγουρο ότι πολλοί θα βρουν ευκαιρία να δράσουν εκδικητικά εις βάρος του Βρετανικού λαού για να δείξουν ότι "όποιος βγει από το μαντρί, τον τρώνε οι λύκοι", όπως έγινε και πέρσυ με τον ελληνικό λαό. 

Η διαφορά βέβαια των δύο περιπτώσεων είναι τεράστια: η Βρετανική οικονομία είναι μεγάλη και οι συνέπειες των όποιων εκδικητικών κινήσεων θα έχουν αντίκτυπο στις ευρωπαϊκές τράπεζες (για το λαό δε το συζητάμε - αλλά έτσι κι αλλιώς δεν μετράει για τους γραφειοκράτες των Βρυξελλών), ενώ οι Βρετανοί δεν έχουν Τσίπρα, να πάει να κάνει το "leave" σε "remain", αλλά τον Κάμερον που φρόντισε να παραιτηθεί και έχει τη διάθεση να δώσει χρόνο στην χώρα του να διαπραγματευτεί μια έξοδο προς το συμφέρον των πολιτών της.

Επομένως υπάρχει ελπίδα για τους Βρετανούς - παρά το ότι η ηγεσία της Ε.Ε. στηρίζει - ανεπισήμως-  τη θέληση της Σκωτσέζικης κυβέρνησης για καινούργιο δημοψήφισμα ανεξαρτησίας (ή ακόμα και μπλοκάρισμα της εξόδου της χώρας από την Ε.Ε.), παρά το ότι υπάρχουν Βρετανοί βουλευτές που θα ήθελαν να παρακάμψουν την απόφαση του Βρετανικού λαού και να μην ψηφίσουν τη συμφωνία εξόδου, ενώ παράλληλα η Ευρωπαϊκή νομεγκλατούρα πιέζει για άμεση έναρξη των διαπραγματεύσεων εξόδου (που πάντως θα είναι μακροχρόνιες και επίπονες).

Το γιατί οι Βρετανοί ψήφισαν "leave" δεν είναι απόλυτα εύκολο να εξηγηθεί. Είναι προφανές όμως ότι όπως σε όλες τις χώρες του κόσμου όταν κάποιος ψηφίζει βάζει τις εξής παραμέτρους στο "ζύγι": το προσωπικό του συμφέρον και τις εμπειρίες του, το συμφέρον της οικογένειας και του κύκλου του, την κατάσταση της περιοχής του και μετά της χώρας του. Η μίξη διαφέρει από ψηφοφόρο σε ψηφοφόρο και η αντικειμενικότητα πάει περίπατο. Στην περίπτωση όμως των Βρετανών, η προσωπική εμπειρία φαίνεται ότι έπαιξε το δυνατότερο ρόλο: ο μέσος Βρετανός που βλέπει τον κατώτατο μισθό να έχει μείνει καθηλωμένος εδώ και χρόνια (αν τον αντιπαραβάλει κανείς απέναντι στα έξοδά του), την πρόσβαση του σε εργασία να έχει περιοριστεί (είναι πολύ δύσκολο πλέον να βρει καλοπληρωμένη δουλειά χωρίς μορφωτικές απαιτήσεις αφού ορισμένοι κλάδοι - κατασκευές, καθαρισμοί, αγροτικός τομέας - έχουν κυριευτεί από ανατολικό-Ευρωπαίους που δουλεύουν πολλοί και χωρίς απαιτήσεις επιδομάτων και προστασίας της εργασίας), βλέπει την πρόσβαση του στην Πρωτοβάθμια Υγεία (για την Β'Βάθμια δεν το συζητάμε καν) να είναι αδύνατη αφού σε πολλές περιπτώσεις τα ραντεβού με τους οικογενειακούς  γιατρούς κλείνονται μέχρι και 10 μέρες αργότερα ενώ τα ραντεβού με ειδικότητες μπορεί να κλείνονται και μετά από 3μηνο (!!!), τους συμμαθητές των παιδιών τους στο σχολείο να μην μιλάνε αγγλικά, την πρόσβαση στα επιδόματα και στην κοινωνική στέγαση να έχει περιοστεί και ορισμένους τομείς εργασίας (μεταλλεία, αγροτικός τομέας, αλιεία, βιομηχανία σιδήρου και ναυπηγεία) να έχουν καταρρεύσει κυριολεκτικά αφού η Ε.Ε. δεν επιτρέπει "στήριξη" αφού αντιτίθεται στους "κανόνες ανταγωνισμού" που έχει η ίδια θέσει. 

Βέβαια για να είμαστε ειλικρινείς πολλά από τα παραπάνω δεν είναι ευθύνη των Βρυξελλών. Αλλά αν σκεφτεί κανείς ότι για πολλά χρόνια οι βρετανικές κυβερνήσεις - όπως και οι ελληνικές - έριχναν το φταίξιμο "στις Βρυξέλλες" για οτιδήποτε στραβό έφταιγε (χρησιμοποιώντας την Ε.Ε. ως δικαιολογία για να μην χρηματοδοτήσουν τομείς και υπηρεσίες), ενώ ποτέ κανείς δεν έβαλε ένα όριο σ' αυτό που λέμε "ελεύθερη μετακίνηση", μιας και σ' ένα πραγματικό κόσμο, με πραγματικούς ανθρώπους και σε οικονομίες που δοκιμάζονται, απόλυτη ελευθερία δεν ήταν δυνατόν να υπάρξει χωρίς να υπάρχουν αντιδράσεις. Κάποια στιγμή το "μπουμ" θα συνέβαινε και θα ερχόταν από το κομμάτι εκείνο της κοινωνίας που δεν έχει πρόσβαση στα ΜΜΕ, που έχει πληγεί περισσότερο από τις αλλαγές που έχουν συντελεστεί και από εκείνους που στην τελική είχαν να χάσουν τα λιγότερα - γιατί πολύ απλά είχαν τα λιγότερα εξαρχής.

Έτσι λοιπόν και έγινε. 

Το τι θα γίνει από δω και πέρα είναι άγνωστο. Γι' αυτό είναι και βλακώδες να προσπαθεί να προκαταβάλει τη συμφωνία που ΘΑ υπογραφεί (μετά από μακροχρόνιες διαπραγματεύσεις, από μια καινούργια κυβέρνηση και η οποία θ' αφορά δεκάδες τομείς και στοιχεία).

Επίσης κανείς δεν πρέπει ν' ασχολείται σοβαρά με τις ιστορίες περί "απόσχισης του Λονδίνου" και περί "επανάληψης του δημοψηφίσματος". Ούτε το ένα είναι δυνατόν, ούτε το άλλο είναι σοβαρό (αν και η Κομισιόν πολύ θα ήθελε να έχουμε επαναλήψεις μέχρι να βγει η "σωστή απόφαση"). Και οι συνθήκες επιζητούν σοβαρότητα.

Η ουσία είναι μία: η αλλαζονία των Ευρωπαίων ηγετών, που αρνήθηκαν μια αξιοπρεπή συμφωνία στον Κάμερον όταν γύριζε τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες μεταξύ Δεκεμβρίου και Φεβρουαρίου, χτυπώντας το καμπανάκι και ζητώντας ένα διαφορετικό οδικό χάρτη για το μέλλον της Ε.Ε., έβλαψε την Ευρωπαϊκή Ένωση. Και τις συνέπειες θα τις ζήσουμε όλοι μας - μαζί και οι Βρετανοί.