Δευτέρα 24 Ιουνίου 2013

Καινούργια διόδια εν όψη και ιδιωτικοποιήσεις δρόμων

(Tο άρθρο και η σχετική έρευνα προέρχεται και πρωτοδημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Ποντίκι" - νομίζουμε ότι οποιαδήποτε προσθήκη περιττεύει):
Το επόμενο χρονικό διάστημα, σύμφωνα με πληροφορίες, θα δημιουργηθούν 43 νέοι σταθμοί διοδίων, αυξάνοντας τον αριθμό τους σε 75 στο σύνολο των 1.780 χιλιόμετρων αυτοκινητοδρόμων, η πλειονότητα των οποίων είναι υπό κατασκευή και είτε βρίσκονται είτε θα βρεθούν υπό ιδιωτική «κατοχή». Παράλληλα, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, στους 21 από τους 45 νέους σταθμούς αναμένεται έως και να τριπλασιαστεί το αντίτιμο του διοδίου!
Μια απλή αριθμητική πράξη αποκαλύπτει πόσο ακόμα πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη θα πρέπει να βάζουν οι οδηγοί αφού στους υπάρχοντες ή υπό κατασκευή αυτοκινητοδρόμους θα πληρώνουμε διόδιο ανά 23 χιλιόμετρα, δηλαδή περίπου κάθε δεκαπέντε λεπτά διαδρομής!
Είναι χαρακτηριστικό και άκρως απαράδεκτο ότι το μεγάλο «δώρο» δίνεται στους ιδιώτες που θα αγοράσουν από το ΤΑΙΠΕΔ την Εγνατία Οδό με το κλειδί στο χέρι, χωρίς δηλαδή να έχουν βάλει ούτε ένα στηθαίο.
Πρόκειται για τον τελευταίο αυτοκινητόδρομο που έγινε αποκλειστικά από το Δημόσιο και στον οποίο προβλέπεται η δημιουργία 21 νέων σταθμών διοδίων, οι οποίοι θα προστεθούν στους 5 που λειτουργούν σήμερα, με στόχο η πώληση των 630 χιλιομέτρων του αυτοκινητοδρόμου να γίνει ελκυστική για τους υποψήφιους «μνηστήρες» αφού αναμένεται έως και ο τριπλασιασμός του αντιτίμου των διοδίων.
Η κατρακύλα δεν σταματά όμως εκεί αφού οι πληροφορίες αναφέρουν ότι πρόσθετα διόδια θα μπουν ακόμα και σε τμήματα των εθνικών οδών που εδώ και σχεδόν δυο χρόνια εγκαταλείφθηκαν από τους εργολάβους, όπως στην περίπτωση της εθνικής οδού Κορίνθου - Πατρών.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι γίνεται στενό μαρκάρισμα από το επιχειρηματικό σχήμα που έχει αναλάβει την κατασκευή και εκμετάλλευση του δρόμου, έτσι ώστε, μόλις αρχίσουν εκ νέου οι εργασίες κατασκευής, να δοθεί παράλληλα το πράσινο φως προκειμένου να κατασκευαστεί νέος σταθμός διοδίων στα Νικολαίικα καθώς και να επιτραπεί η αμφίπλευρη λειτουργία διοδίων στο Ρίο, στα Νικολαίικα, στο Ζευγολατιό, στον Ισθμό και στην Ελευσίνα!
Με την επιβολή των νέων σταθμών διοδίων συνεχίζονται οι βαθιές υποκλίσεις προς τους εργολάβους αλλά και προς τους υποψήφιους «αγοραστές» της Εγνατίας, προκειμένου να φανεί ότι η τρικομματική κυβέρνηση κάνει μεταρρυθμιστικά (!) βήματα προς την ανάκαμψη της χώρας και δεν αναλώνει φαιά ουσία μόνο για να εφευρίσκει φόρους και χαράτσια.

Στους ιδιώτες με το κλειδί στο χέρι

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, στην Εγνατία Οδό αναμένεται να δημιουργηθούν 21 νέοι σταθμοί διοδίων, στην υπό κατασκευή Ολυμπία Οδό 6 νέοι σταθμοί, στην επίσης υπό κατασκευή Ιονία Οδό 8 σταθμοί, στην Κεντρική Οδό Ε65 επτά σταθμοί διοδίων και στον αυτοκινητόδρομο ΜΟΡΕΑΣ ακόμα ένας σταθμός διπλής κατεύθυνσης.

Εγνατία Οδός: Ή, αλλιώς, το «φιλέτο» των ελληνικών αυτοκινητοδρόμων, που εκτείνεται σε μήκος 670 χιλιομέτρων, από την Ηγουμενίτσα του Νομού Θεσπρωτίας έως τους Κήπους του Νομού Έβρου.
Η Εγνατία Οδός πέρασε στο Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου με στόχο να πουληθεί σε ιδιώτες για 30 χρόνια. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό του ΤΑΙΠΕΔ, οι ιδιώτες που θα «αγοράσουν» τον αυτοκινητόδρομο με το κλειδί στο χέρι θα έχουν την εκμετάλλευση των διοδίων τόσο της Εγνατίας όσο και των κάθετων οδικών αξόνων που ξεκινούν από τους ανισόπεδους κόμβους Καστοριάς (Δυτικής Σιάτιστας), Κορομηλιάς, Ιεροπηγής και Λαγκαδά - Σερρών καθώς και των τμημάτων που τη συνδέουν με τους μεθοριακούς σταθμούς Κρυσταλλοπηγής, Προμαχώνα και Ευζώνων. Όπως επισήμανε στο «Π» ο πρόεδρος του Συλλόγου Εργαζομένων της Εγνατία Οδός Α.Ε. Δημήτρης Σημαιοφορίδης, πληροφορίες αναφέρουν ότι οι σύμβουλοι του ΤΑΙΠΕΔ προκρίνουν την κατασκευή 15 νέων σταθμών διοδίων επί της Εγνατίας και 6 νέων σταθμών στους κάθετους άξονες. Εάν υπολογίσει κανείς ότι αυτήν τη στιγμή λειτουργούν στην Εγνατία 5 σταθμοί, αυτό σημαίνει ότι ο ιδιώτης που θα «αγοράσει» τον δρόμο θα εκμεταλλεύεται συνολικά 26 σταθμούς, εν ολίγοις οι πολίτες θα πληρώνουν διόδια κάθε περίπου 26 χιλιόμετρα!
Στα ύψη όμως αναμένεται να εκτιναχθεί και το αντίτιμο του διοδίου καθώς, όπως μας υπογράμμισε ο κ. Σημαιοφορίδης, αναμένεται έως και ο τριπλασιασμός του αφού και στην Εγνατία θα εφαρμοστεί η ίδια τιμολογιακή πολιτική που ισχύει στους υπόλοιπους οδικούς άξονες, με αποτέλεσμα το κόστος για τους οδηγούς να φτάνει και ίσως να ξεπερνά τα 0,6 ευρώ ανά χιλιόμετρο. Ο σύλλογος των εργαζομένων θέτει και ένα ακόμα πολύ σοβαρό θέμα, αυτό των δανείων της Εγνατίας αφού, σύμφωνα με τον κυβερνητικό σχεδιασμό, μεταβιβάστηκε στο ΤΑΙΠΕΔ η περιουσία της εταιρείας, χωρίς όμως να μεταφερθεί και το παθητικό της, δηλαδή τα δάνειά της, ύψους 600 εκατομμυρίων, τα οποία θα εξυπηρετούνται μόνο από τον φορολογούμενο πολίτη, εάν δεν υπάρξει πρόβλεψη για ανάληψη μέρους των δανείων από τον μελλοντικό «ιδιοκτήτη» του αυτοκινητοδρόμου.
Επισημαίνεται ότι κατά της μεταβίβασης της Εγνατίας Οδού στο ΤΑΙΠΕΔ έχουν κατατεθεί 4 προσφυγές στο Συμβούλιο της Επικρατείας και συγκεκριμένα από την Τράπεζα Πειραιώς, την Ανώνυμη Εταιρεία Εκμεταλλεύσεως και Διαχειρίσεως Αυτοκινητοδρόμων (ΤΕΟ Α.Ε.), τον Σύλλογο Εργαζομένων της Εγνατία Οδός Α.Ε., καθώς και εννέα πολίτες.
Ο Σύλλογος Εργαζομένων έχει καταθέσει αναφορά και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για παραβίαση του κοινοτικού δικαίου. Όπως επισημαίνουν στην αναφορά, η μεταβίβαση στο ΤΑΙΠΕΔ έγινε κατά παράβαση του Συντάγματος, αφού η Εγνατία αποτελεί ανώνυμη εταιρεία και άρα δεν μπορεί να γίνει μεταβίβαση μετοχών με Υπουργική Απόφαση ή με νόμο, αλλά με πώληση ή απαλλοτρίωση.


Ολυμπία Οδός:  Ή, αλλιώς, η ακριβοπληρωμένη καρμανιόλα. Πρόκειται για την κατ’ ευφημισμόν Ολυμπία Οδό, η κατασκευή της οποίας από την Κόρινθο μέχρι την Τσακώνα έχει εγκαταλειφθεί τα τελευταία δυο χρόνια από τους εργολάβους (Vinci Concessions SΑS, Hochtief Ppp Solutions GmbH, J&Ρ Αβαξ Α.Ε., Άκτωρ Παραχωρήσεις Α.Ε., ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Α.Ε. και Αθήνα ΑΤΕ) που διατηρούν την εκμετάλλευσή της. Στο τμήμα Ελευσίνας - Πατρών λειτουργούν έξι σταθμοί διοδίων και συγκεκριμένα 4 μετωπικοί και 2 πλευρικοί, τα έσοδα των οποίων, σύμφωνα με τη σύμβαση παραχώρησης, εισπράττουν οι εργολάβοι.
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι, στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης για την επανεκκίνηση του έργου, οι παραχωρησιούχοι ζητούν την εγκατάσταση ακόμα ενός σταθμού στα Νικολαίικα αλλά και τη μετατροπή των 4 μετωπικών σταθμών σε αμφίπλευρους. Ζητούν, δηλαδή, επί της ουσίας τη δημιουργία ακόμα 6 σταθμών. Αυτό σημαίνει ότι οι οδηγοί θα πληρώνουν διόδια περίπου κάθε 26 χιλιόμετρα!
Ο σταθμός διοδίων στα Νικολαίικα έχει ζητηθεί προκειμένου, όπως λένε, να μη χάνονται έσοδα από την ενδιάμεση κυκλοφορία, δηλαδή απ’ όσους οδηγούς μπαίνουν σήμερα, για παράδειγμα, από τον Λόγγο και βγαίνουν στο Κιάτο, και αντίστροφα, χωρίς να πληρώνουν διόδια. Εν ολίγοις, η απαίτηση των εργολάβων είναι ένας οδηγός που ξεκινάει από την Αθήνα για την Πάτρα να πληρώνει πέντε φορές, και συγκεκριμένα στην Ελευσίνα, στον Ισθμό, στο Ζευγολατιό, στα Νικολαίικα και στο Ρίο! Πέντε φορές θα πληρώνει αντίστοιχα και ένας οδηγός από την Πάτρα με προορισμό την Αθήνα. Επισημαίνεται ότι ο παραχωρησιούχος έχει επίσης δικαίωμα για την κατασκευή πλευρικών διοδίων καθώς και των πλευρικών διοδίων σε Ζευγολατιό, Κιάτο, Δερβένι, Ακράτα, Καλάβρυτα και Αραχωβίτικα.
Με τη διαπραγμάτευση που έχει γίνει μέχρι σήμερα με την τρικομματική κυβέρνηση για την επανεκκίνηση των έργων, οι εργολάβοι έχουν ακόμα επιτύχει τα εξής:
♦ Να αποζημιωθούν με 130 εκατ. ευρώ για καθυστερήσεις που έχουν χρεωθεί στο ελληνικό Δημόσιο.
♦ Να περικοπεί το αντικείμενο του έργου, δηλαδή να μην κατασκευαστεί το κομμάτι Πάτρα - Τσακώνα!
Για την περικοπή του έργου υπάρχουν ισχυρότατες αντιδράσεις από όλα τα κόμματα αφού, όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει ο περιφερειάρχης Δυτικής Ελλάδας Απόστολος Κατσιφάρας, δεν νοείται Ολυμπία Οδός χωρίς Αρχαία Ολυμπία.
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι συζητείται να μετατοπιστεί το χρονοδιάγραμμα κατασκευής του τμήματος Πάτρα - Τσακώνα παράλληλα με την εγκατάσταση των 6 νέων σταθμών διοδίων.
Η επανεκκίνηση των έργων δεν πρόκειται να γίνει εάν δεν καταλήξουν θετικά οι διαπραγματεύσεις με τις τράπεζες και εάν δεν δοθεί το πράσινο φως από την Κομισιόν.

Νέα Οδός: Το έργο παραχώρησης της Νέας Οδού (κοινοπραξία των εταιρειών ACS Group, FERROVIAL και ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ), με συνολικό μήκος 380 χλμ., χωρίζεται σε δύο βασικά τμήματα και περιλαμβάνει:
♦  Τον αυτοκινητόδρομο Ιόνια Οδός, μήκους περίπου 196 χλμ., με αρχή το τέλος της γέφυρας «Χαρ. Τρικούπης» στο Αντίρριο έως την Εγνατία Οδό στην περιοχή των Ιωαννίνων (Ανισόπεδος Κόμβος με Εγνατία Οδό). Το έργο πριν από τη διακοπή των εργασιών είχε εκτελεστεί σε ποσοστό 23%.
♦  Τμήμα του αυτοκινητοδρόμου ΠΑΘΕ, μήκους περίπου 172,5 χλμ., με αρχή την περιοχή του Ανισόπεδου Κόμβου Μεταμόρφωσης (περιοχή Αττικής Οδού) έως την περιοχή της Σκάρφειας – μετά τα Καμένα Βούρλα – και τον συνδετήριο κλάδο του ΠΑΘΕ Σχηματάρι – Χαλκίδα, μήκους 11 χλμ.
Στην Ιόνια Οδό θα λειτουργήσουν 8 νέοι σταθμοί, περίπου ένας ανά 24,5 χιλιόμετρα ενώ στην ΠΑΘΕ λειτουργούν ήδη 8, περίπου ένας ανά 23 χιλιόμετρα. Η κοινοπραξία Νέα Οδός μετά το τέλος της διαπραγμάτευσης θα λάβει ως αποζημίωση από το Δημόσιο 90,5 εκατομμύρια ευρώ. Η επανεκκίνηση των έργων δεν πρόκειται να γίνει εάν δεν καταλήξουν θετικά οι διαπραγματεύσεις με τις τράπεζες και εάν δεν δοθεί το πράσινο φως από την Κομισιόν.


Κεντρική Οδός Ε65: Ή, αλλιώς, ο «τυφλός» αυτοκινητόδρομος, όπως ονομάζεται πλέον η Κεντρική Οδός (ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και ACS Dragados) μετά την περικοπή του αντικειμένου αφού δεν θα κατασκευαστούν τα τμήματα Εγνατία - Τρίκαλα και Λαμία - Ξυνιάδα, με αποτέλεσμα ο αυτοκινητόδρομος να μη συνδέεται με την Εγνατία! Συγκεκριμένα, ενώ το έργο αρχικά προέβλεπε την κατασκευή σύγχρονου αυτοκινητοδρόμου 174 χιλιομέτρων που θα διέσχιζε τη Φθιώτιδα, την Καρδίτσα, τα Τρίκαλα και θα συνδεόταν με την Εγνατία Οδό στη θέση Καλλιθέα / Παναγιά, στη διαπραγμάτευση τον σχεδιασμό τον έφαγε η μαρμάγκα, με αποτέλεσμα να γίνεται ένα έργο χωρίς αρχή, μέση και τέλος, χωρίς καμιά συγκοινωνιακή φιλοσοφία. Εν ολίγοις, ο Ε65 θα είναι ο μοναδικός αυτοκινητόδρομος σε ολόκληρο τον κόσμο που δεν θα συνδέεται άμεσα με κανέναν άλλο αυτοκινητόδρομο και ουσιαστικά θα εξακολουθεί να εξυπηρετεί τοπικές ανάγκες. Η κατασκευή και του Ε65, μέχρι που οι εργολάβοι αποχώρησαν, είχε ολοκληρωθεί σε ποσοστό που δεν ξεπερνούσε το 15%.
Σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό, προβλέπεται η δημιουργία 7 σταθμών διοδίων, απόφαση που δεν έχει ακόμα ανακοινωθεί εάν θα επανεκτιμηθεί μετά την περικοπή του αντικειμένου.
Μετά τη διαπραγμάτευση με το Δημόσιο η κοινοπραξία θα λάβει αποζημίωση 73,50 εκατομμύρια ευρώ.


Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου: Ή, αλλιώς, το «γεφύρι» των Τεμπών. Το πολύπαθο τμήμα ΠΑΘΕ Μαλιακός - Κλειδί, γνωστό ως Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου (Ελλάκτωρ, J&P ΑΒΑΞ, Vinci, Hochtief) εκτείνεται από τις Ράχες του νομού Φθιώτιδας και φθάνει έως το Κλειδί Ημαθίας, καλύπτοντας ένα σύνολο 230 χιλιομέτρων. Μέχρι τη διακοπή των εργασιών είχε εκτελεστεί περίπου το 70% του έργου ενώ λειτουργούν 6 μετωπικοί και 5 πλευρικοί σταθμοί διοδίων. Επισημαίνεται ότι η εταιρεία με την ανάληψη του έργου εισέπραττε τα έσοδα από 4 υπάρχοντες σταθμούς διοδίων τους οποίους μετέτρεψε σε αμφίπλευρους. Οι οδηγοί πληρώνουν διόδια κάθε περίπου 37 χιλιόμετρα. Μετά τη διαπραγμάτευση με το υπουργείο Ανάπτυξης θα λάβει αποζημίωση 59,50 εκατομμύρια ευρώ.


ΜΟΡΕΑΣ: Ο αυτοκινητόδρομος ΜΟΡΕΑΣ (με κύριο μέτοχο την Άκτωρ Παραχωρήσεις, 71,67%) συνδέει την Κόρινθο με την Τρίπολη και την Καλαμάτα και συμπληρώνεται από τον κλάδο Λεύκτρο - Σπάρτη. Θεωρείται το μοναδικό έργο που έχει παραχωρηθεί και δεν έχει παγώσει. Σήμερα λειτουργούν πέντε μετωπικοί σταθμοί διπλής κατεύθυνσης, στο Σπαθοβούνι, στη Νεστάνη, στη Γέφυρα Μάναρη, στη Βελιγοστή και στην είσοδο της Καλαμάτας. Επίσης, λειτουργούν οι πλευρικοί σταθμοί διοδίων στον κόμβο Παραδεισίων (έξοδος στην κατεύθυνση προς Αθήνα και είσοδος στην κατεύθυνση προς Καλαμάτα) και στον κόμβο Αρφαρών (είσοδος στην κατεύθυνση προς Αθήνα και έξοδος στην κατεύθυνση προς Καλαμάτα). Σταδιακά και με την ολοκλήρωση του έργου θα λειτουργήσει ακόμα ένας σταθμός στην Πετρίνα.
Οι οδηγοί αναμένεται να πληρώνουν διόδια ανά περίπου 25,6 χιλιόμετρα διαδρομής.

1959, έκαναν την εμφάνισή τους για πρώτη φορά διόδια στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στην Εθνική Οδό Αθηνών - Θεσσαλονίκης στα Τέμπη και τη Λεπτοκαρυά

2009, εμφανίστηκε το κίνημα «Δεν πληρώνω διόδια». Ξεκίνησε από κατοίκους της Ανατολικής Αττικής, οι οποίοι αντέδρασαν στο αδικαιολόγητο καθημερινό χαράτσι που έπρεπε να καταβάλλουν στον σταθμό διοδίων των Αφιδνών και σύντομα έλαβε πανελλαδικές διαστάσεις

200 ευρώ είναι το πρόστιμο που επιβάλλεται σε όσους αρνούνται να πληρώσουν τα διόδια και ανεβάζουν τις μπάρες για να περάσουν. Η επιβολή του προστίμου «θεσπίστηκε για λόγους δημοσίου συμφέροντος»

100 εκατομμύρια ευρώ εκτιμώνται ότι είναι ετησίως τα έσοδα της Ολυμπίας Οδού από τα υπάρχοντα διόδια

353 εκατομμύρια ευρώ θα μοιραστούν ως αποζημιώσεις από το ελληνικό Δημόσιο οι 4 κοινοπραξίες των «παγωμένων» έργων

18 δισεκατομμύρια ευρώ θα ήταν, σύμφωνα με τους αρχικούς υπολογισμούς, τα ακαθάριστα έσοδα από όλα τα διόδια κατά την τριακονταετή διάρκεια των παραχωρήσεων

28 ευρώ θα κοστίζει η διαδρομή Αθήνα - Πάτρα με επιστροφή όταν μπουν οι νέοι σταθμοί διοδίων

Διόδια στην Ευρώπη

Η προπληρωμή διοδίων για ανύπαρκτους αυτοκινητόδρομους είναι αμιγώς ελληνική πατέντα αφού στις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε. θεωρείται αδιανόητο να πληρώνει ο χρήστης για ένα έργο που βρίσκεται υπό κατασκευή.
Σύμφωνα με τον δικτυακό τόπο της Ε.Ε. http://europa.eu/travel/gettingthere/index_el.htm, οδικά διόδια υπάρχουν σε 13 από τις 27 χώρες, και συγκεκριμένα, εκτός από την Ελλάδα, στην Αυστρία, τη Γαλλία, τη Βρετανία, την Ιρλανδία, την Ισπανία, την Ιταλία, την Ουγγαρία, την Πολωνία, την Πορτογαλία, τη Σλοβακία, τη Σλοβενία και την Τσεχία, δεν έχουν, όμως, τα ίδια χαρακτηριστικά με τη χώρα μας.
Για παράδειγμα, η πληρωμή διοδίων σε ορισμένες χώρες, όπως στην Αυστρία, την Ουγγαρία, τη Σλοβακία, τη Σλοβενία και την Τσεχική Δημοκρατία, γίνεται με την αγορά αυτοκόλλητου σήματος που τοποθετείται σε εμφανές σημείο του οχήματος. Πρόκειται για μια προπληρωμένη κάρτα, την οποία ο οδηγός κολλάει στο παρµπρίζ του αυτοκινήτου και µε αυτήν μπορεί να κυκλοφορεί ελεύθερα όλο τον χρόνο.
Στην Αγγλία, τη Σουηδία, τη Λετονία και τη Λιθουανία πληρώνουν διόδια µόνο σε σήραγγες και γέφυρες. Παράλληλα, διόδια για την είσοδο στο κέντρο της πόλης έχουν καθιερωθεί στο Λονδίνο και τη Στοκχόλμη.
Αντίθετα, δεν υπάρχουν διόδια στη Γερμανία – παρά μόνο για τα φορτηγά – καθώς και στο Βέλγιο, τη Βουλγαρία, τη Δανία, την Εσθονία, την Κύπρο, τη Λετονία, τη Λιθουανία, το Λουξεμβούργο, τη Μάλτα, την Ολλανδία, τη Ρουμανία, τη Σουηδία και τη Φινλανδία.

Δεν υπάρχουν σχόλια: