Πέμπτη 27 Ιουνίου 2013

Η αποκρατικοποίηση των δικτύων φυσικού αερίου (ΔΕΣΦΑ) και η ζημιά του ελληνικού Δημοσίου / Το αντίκτυπο του κλείσιμου των εφοριών στα μικρά νησιά

Είχαμε γράψει πριν λίγο για το παιχνίδι που παίζεται στην ευρύτερη περιοχή μας με τους αγωγούς ενέργειας (διαβάστε εδώ σχετικά), και το πως η αποκρατικοποίηση της ΔΕΠΑ και της ΔΕΣΦΑ συνδέεται με την υπόθεση αυτή. Η αποκρατικοποίηση της πρώτης (μετά από σειρά υποχωρήσεων που είχαν ως αποτέλεσμα τη διατήρηση για τους Έλληνες που χρησιμοποιούν φυσικό αέριο υψηλών τιμών και οικονομικής επιβάρυνσης για το ελληνικό Δημόσιο) απέτυχε, ενώ η 2η φαίνεται ότι προχωράει, με χαμηλότερο τίμημα από το προσδοκόμενο. Το παρασκήνιο της υπόθεσης, έχει αρκετό ενδιαφέρον και το "ξεδίπλωμα" της ιστορίας καταδεικνύει το γιατί θ' αποτελέσει (αν ολοκληρωθεί) μια ακόμα απόδειξη ότι οι αποκρατικοποιήσεις των υποδομών και των κρατικών μονοπωλίων, αποβαίνουν εις βάρος του Δημοσίου συμφέροντος...

"Είναι χαρακτηριστική η φράση ενός από τους πιο έμπειρους ανθρώπους της ενεργειακής αγοράς σχετικά με τα όσα «μαγειρεύονται» τις τελευταίες ημέρες σχετικά με τον ΔΕΣΦΑ, την εταιρεία που… ξέφυγε από τη μοίρα της ΔΕΠΑ, καθώς κατέθεσε προσφορά η κρατική επιχείρηση πετρελαίου και φυσικού αερίου του Αζερμπαϊτζάν, η Socar. Είπε, λοιπόν, ο συγκεκριμένος παράγων: «Δεν κατάφεραν να “σπρώξουν” τη ΔΕΠΑ, τώρα προσπαθούν να “σκοτώσουν” τον ΔΕΣΦΑ». Όλοι καταλαβαίνουμε τι εννοεί, αλλά θα πρέπει να εμβαθύνουμε σε ορισμένα στοιχεία, για να καταλάβουμε την αξία και τη θέση του Διαχειριστή του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου.

Η εταιρεία ιδρύθηκε το 2007, στο πλαίσιο του διαχωρισμού της εμπορικής λειτουργίας που έμεινε στη ΔΕΠΑ και της διαχείρισης όλων των υποδομών που βρίσκονται στη χώρα μας. Με άλλα λόγια, ο ΔΕΣΦΑ έχει υπό την ιδιοκτησία του όλο το σύστημα αγωγών μεταφοράς αερίου και τη μεγαλύτερη υποδομή, τον Σταθμό Υγροποιημένου Αερίου (LNG) της Ρεβυθούσας.

Υποδομές

Οι βασικές υποδομές κατασκευάστηκαν τις δεκαετίες του ’80 και του ’90 στο πλαίσιο της τότε ελληνοσοβιετικής (και μετέπειτα ελληνορωσικής) διακρατικής συμφωνίας για την εισαγωγή αερίου στο ελληνικό ενεργειακό σύστημα. Παράλληλα, κατασκευάστηκε και ο Σταθμός της Ρεβυθούσας ως εφεδρεία του συστήματος, ώστε να εισάγει υγροποιημένο αέριο από την Αλγερία. Η επένδυση στη Ρεβυθούσα στοίχισε τότε 100 δισ. δραχμές, δηλ. σε τιμές εκείνης της εποχής περίπου 293,5 εκατ. ευρώ.

Από τότε έγινε μία ακόμη επένδυση αναβάθμισης για τον διπλασιασμό της δυνατότητας υποδοχής και επεξεργασίας (αποϋγροποίηση) καυσίμου, που στοίχισε άλλα περίπου 50 εκατ. ευρώ. Επιπλέον σχεδιάζεται η νέα αναβάθμιση για την εγκατάσταση και τρίτης δεξαμενής υποδοχής αερίου. Ήδη από τις δύο πρώτες επενδύσεις έχουν δαπανηθεί κεφάλαια που αγγίζουν τα 350 εκατ. ευρώ, ενώ σε αυτά δεν υπολογίζεται ούτε το κόστος κατασκευής, ούτε η αξία που έχει αποκτήσει το δίκτυο αγωγών, που τροφοδοτεί το εγχώριο σύστημα με αέριο.

Επιπλέον, η σημασία της Ρεβυθούσας έχει αλλάξει από την εποχή που κατασκευάστηκε. Τα τελευταία χρόνια, το LNG έχει αναβαθμιστεί και ανταγωνίζεται το αέριο που διοχετεύεται μέσω αγωγών. Αυτό σημαίνει ότι σταθμοί όπως αυτός που λειτουργεί στον Σαρωνικό αποκτούν στρατηγική σημασία, καθώς μπορούν να αποτελέσουν το κέντρο διανομής καυσίμου είτε προς το εσωτερικό της χώρας είτε (κυρίως) προς το εξωτερικό!

Μόνο και μόνο αυτή η νέα πραγματικότητα πολλαπλασιάζει την αξία της Ρεβυθούσας και κατ’ επέκταση του ΔΕΣΦΑ. Κι όπως έχει αποκαλύψει πριν από μερικές εβδομάδες το «Π», για τον αντίστοιχο φορέα της Λευκορωσίας (Beltransgaz), ο οποίος μάλιστα ελέγχει μόνο τους αγωγούς για τράνζιτ μεταφορά αερίου, οι Ρώσοι της Gazprom έδωσαν 2,5 δισ. δολ. (περίπου 1,9 δισ. ευρώ) για το 50% των μετοχών του. Τζάμπα!

Εδώ και μερικές ημέρες (και μάλιστα τα πρώτα 24ωρα της κρίσης στην ΕΡΤ), η κυβέρνηση άρχισε να διοχετεύει πληροφορίες, μέσω των μέσων ενημέρωσης που την υποστηρίζουν, πως η αξία του ΔΕΣΦΑ υπολογίζεται (δήθεν από ανεξάρτητους εκτιμητές) στα 420-450 εκατ. ευρώ. Ταυτοχρόνως, το ΤΑΙΠΕΔ αποσφράγισε την προσφορά των Αζέρων, αλλά δεν προχώρησε στη συζήτησή της, μεταθέτοντας την απόφαση για το επόμενο διοικητικό συμβούλιο.

Όλα αυτά αρχίζουν να σχηματίζουν μία εικόνα που δεν είναι καθόλου καλή για την τύχη του ΔΕΣΦΑ. Συγκεκριμένα:
Εάν η προσφορά ήταν πολύ καλή, η κυβέρνηση θα επιχειρούσε να πανηγυρίσει, σε μία στιγμή κατά την οποία ήταν στριμωγμένη λόγω των γεγονότων στην ΕΡΤ.
Εάν η προσφορά ήταν έστω ικανοποιητική, το ΤΑΙΠΕΔ θα τη συζητούσε και θα αποφάσιζε έστω να προχωρήσει σε διαπραγματεύσεις για την αύξηση του τιμήματος.

Η προσφορά

Τίποτε από αυτά δεν έγινε για έναν απλό λόγο: Η αρχική προσφορά της Socar, σύμφωνα με πληροφορίες, αφενός είχε διάφορα σενάρια κι αφετέρου κανένα σκέλος της δεν ήταν ικανοποιητικό. Πηγές που γνωρίζουν πολύ καλά τα δεδομένα έλεγαν στο «Π» ότι η «χαμηλή» προσφορά ήταν λίγο πάνω από τα 200 εκατ. ευρώ (δηλαδή το μισό των επενδύσεων που έγιναν μόνο στη Ρεβυθούσα) και η «υψηλή» δεν ξεπερνούσε τα 350 εκατ. ευρώ.

Σε όλα αυτά (στις εκτιμήσεις των «ανεξάρτητων» και στο τίμημα) δεν έχει υπολογιστεί ούτε στο ελάχιστο η στρατηγική θέση τόσο του δικτύου αγωγών όσο και της Ρεβυθούσας. Άλλωστε, οι Αζέροι καίγονται να βρουν τρόπους για να αποκτήσουν απευθείας πρόσβαση στις διεθνείς αγορές για να διαθέσουν το δικό τους αέριο. Σήμερα, η Socar δίνει όσο καύσιμο της περισσεύει στην Gazprom, καθώς δεν διαθέτει πρόσβαση σε αγωγούς ή άλλους τρόπους μεταφοράς.
Εάν η κυβέρνηση δεχθεί τελικά τα 400 εκατ. ευρώ, η εταιρεία του Αζερμπαϊτζάν θα μπορέσει να κάνει απόσβεση μέσα σε εξωφρενικά σύντομο χρονικό διάστημα μόνο και μόνο αξιοποιώντας τη Ρεβυθούσα, ενώ ανοίγει ο δρόμος για να αποκτήσει πρόσβαση στις δυτικοευρωπαϊκές αγορές.

Από την άλλη, η χώρα μας θα χάσει τον έλεγχο στις βασικές υποδομές αερίου, αλλά και μία μοναδική ευκαιρία να εισπράξει υψηλό τίμημα από μία αποκρατικοποίηση. Κι όμως, για μία ακόμη φορά στην κυβέρνηση θα προσπαθήσουν να μας πείσουν για μία ακόμη… επιτυχία!"

Και πρέπει να θυμηθούμε ότι:  Η Sintez είχε υποβάλει μη δεσμευτική προσφορά του αστρονομικού ύψους του 1,9 δισ. ευρώ για την αγορά και του ΔΕΣΦΑ και της ΔΕΠΑ. Με δεδομένο ότι ο ρωσικός ενεργειακός γίγαντας Gazprom είχε υποβάλει μη δεσμευτική προσφορά για τη ΔΕΠΑ ύψους 900 εκατ. ευρώ, συνάγεται ότι η Sintez ήταν διατεθειμένη να πληρώσει για τον ΔΕΣΦΑ περίπου 1 δισ. ευρώ! Eνα ποσό δηλαδή δυόμισι (!) φορές μεγαλύτερο από τα 400 εκατ. με τα οποία πουλάει τώρα ο Σαμαράς τον ΔΕΣΦΑ! Το κωμικοτραγικό όμως είναι ότι τον Ιανουάριο, μόλις πέντε μήνες πριν, η ίδια η Socar των Αζέρων είχε κάνει μη δεσμευτική προσφορά ύψους... 750 εκατ. ευρώ! Μόλις όμως η Κομισιόν, οι ΗΠΑ και η κυβέρνηση Σαμαρά, Βενιζέλου, Κουβέλη απαγόρευσαν ουσιαστικά στους Ρώσους της Gazprom να αγοράσουν τη ΔΕΠΑ, οι Αζέροι κατάλαβαν αμέσως ότι το παιχνίδι παίζεται με σημαδεμένα από πολιτική σκοπιά χαρτιά.

Και όπως τονίζει ο Γ. Δελαστίκ στο "Έθνος": "Το διασκεδαστικό είναι ότι από την πώληση του ΔΕΣΦΑ έναντι 400 εκατ. ευρώ, το Δημόσιο δεν πρόκειται να εισπράξει ούτε... 200 εκατ.! Οι Αζέροι θα αγοράσουν το 66% του ΔΕΣΦΑ. Αυτό το 66% όμως θα αποτελείται από ένα μερίδιο 31% που όντως είναι του Δημοσίου και ένα άλλο μερίδιο 35% που μέχρι τώρα βρισκόταν στην κατοχή των Ελληνικών Πετρελαίων (ΕΛΠΕ). Ο Λάτσης δηλαδή θα πάρει περισσότερα λεφτά από τον Σαμαρά από την πώληση του ΔΕΣΦΑ! Εκτακτη αποκρατικοποίηση! Εχει όμως κι άλλη διασκεδαστική πτυχή η υπόθεση. Δύο μόλις μέρες -ναι δύο μέρες- πριν πουληθεί ο ΔΕΣΦΑ, το διοικητικό του συμβούλιο υπέγραψε σύμβαση κατασκευής από την τεχνική εταιρεία J&P Αβαξ έναντι 98 εκατ. ευρώ της τρίτης δεξαμενής αποθήκευσης υγροποιημένου φυσικού αερίου στο νησί Ρεβυθούσα στην Πάχη Μεγάρων, απέναντι από τη Σαλαμίνα. Ηθελε προφανώς να δέσει τα χέρια των Αζέρων πριν αλλάξει ιδιοκτησία..."

Και για να μην ξεχνιόμαστε... «Το κλείσιμο των Εφοριών στα νησιά είναι μόνο η αρχή. Μετά τις Εφορίες θα ακολουθήσουν τα νοσοκομεία και τα σχολεία» καταγγέλλουν φορείς αλλά και κάτοικοι νησιωτικών περιοχών, μετά την απόφαση του υπουργείου Οικονομικών να βάλει «λουκέτο» στις νησιωτικές ΔΟΥ. «Θα είναι η ταφόπλακα στον καθημερινό αγώνα που δίνουμε για να παραμείνουμε στον τόπο μας» λένε, και προσθέτουν: «Μας έχουν σαν απλούς αριθμούς που δεν χωράμε στον κανόνα τους. Διαλύουν κάθε πιθανότητα αποκέντρωσης».
Οι νησιώτες από τον Οκτώβριο του 2012 βρίσκονται αντιμέτωποι με το μνημονιακό σχέδιο συρρίκνωσης του αριθμού των Εφοριών, με μοναδικό κριτήριο τα συνολικά έσοδα ανά ΔΟΥ. Το «λουκέτο» όμως σε μια νησιωτική ΔΟΥ, που όπως είναι φυσικό δεν μπορεί να συγκριθεί σε ύψος εσόδων με μεγάλες ΔΟΥ των Αθηνών ή της Θεσσαλονίκης, εξαιτίας τόσο του μικρότερου μόνιμου πληθυσμού όσο και του μικρότερου πλήθους και όγκου των επιχειρήσεων. Η κυβέρνηση, χωρίς να υπολογίζει την οικονομική κρίση που βιώνουν όλοι οι Ελληνες, υποχρεώνει στο εξής τους κατοίκους απομακρυσμένων περιοχών να διανύουν τεράστιες αποστάσεις για να διεκπεραιώσουν τις υποθέσεις τους με την Εφορία.
Ωστόσο, όπως καταγγέλλουν τοπικοί φορείς, η πολιτική που ακολουθεί το υπουργείο Οικονομικών με στόχο να μειώσει το κόστος λειτουργίας του φοροελεγκτικού μηχανισμού, στην πραγματικότητα απλά μεταφέρει το κόστος λειτουργίας των Εφοριών στους φορολογουμένους.
Είναι χαρακτηριστικό ότι για ένα απλό διπλότυπο ανέλκυσης ή καθέλκυσης σκάφους, αξίας μόλις 88 λεπτών, οι φορολογούμενοι θα χρειαστεί σε κάποιες περιοχές να διανύσουν απόσταση εκατοντάδων χιλιομέτρων για να εξυπηρετηθούν από τη νέα ΔΟΥ τους.
Πέρα από το κόστος μετακίνησης και διαμονής, οι νησιώτες έχουν να αντιμετωπίσουν και τις καιρικές συνθήκες. Αυτό σημαίνει ότι τους χειμερινούς μήνες που αρκετά νησιά αποκλείονται για ημέρες εξαιτίας των καιρικών φαινομένων, οι φορολογούμενοι θα έρχονται αντιμέτωποι με πρόστιμα, ως αποτέλεσμα της καθυστέρησης υποβολής δικαιολογητικών και δηλώσεων.
Για παράδειγμα, εάν τον Νοέμβριο ένας φορολογούμενος από την Ανάφη επιθυμεί να μεταβεί για συναλλαγή στη ΔΟΥ Νάξου, θα υποχρεωθεί να επιλέξει μεταξύ των δύο μοναδικών ακτοπλοϊκών δρομολογίων, που αναχωρούν την Πέμπτη στις 09:30 και την Κυριακή στις 20:10, να διανυκτερεύσει σε ενδιάμεσους προορισμούς, από τους οποίους θα πρέπει να επιλέξει νέο δρομολόγιο για να φτάσει στη Νάξο, όπου και εκεί θα πρέπει να διανυκτερεύσει.
Αν δε η συναλλαγή που θέλει να πραγματοποιήσει σχετίζεται με εργασίες αρμοδιότητας των τμημάτων ελέγχου ή δικαστικού, ο φορολογούμενος της Ανάφης θα υποχρεωθεί να φτάσει μέχρι τη Σύρο! Αντίστοιχα, ο Σαμιώτης και ο Μηλιός στον Πειραιά, παρέα με άλλους φορολογουμένους από τα Κύθηρα, οι φορολογούμενοι από την Πάτμο, το Αγαθονήσι, τη Λέρο, την Κάρπαθο, την Κάσο και τα υπόλοιπα Δωδεκάνησα στη Ρόδο!
Τις εξαγγελίες του υπουργείου Οικονομικών ακολούθησαν έντονες αντιδράσεις από τις τοπικές αρχές. Ηδη αρκετά δημοτικά συμβούλια απειλούν σύσσωμα με παραίτηση και κλείσιμο των δήμων επ' αόριστο, εάν εφαρμοστεί η απόφαση του υπουργείου Οικονομικών, ενώ 19 δήμοι έχουν προσφύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Συνεχείς είναι και οι καταλήψεις δημόσιων κτηρίων.

Πηγή ειδήσεων: "To Ποντίκι", "Ελευθεροτυπία"/ To τι θα μπορούσε να γίνει στην περίπτωση της ΕΡΤ, μας λένε οι ίδιοι οι εργαζόμενοι εδώ.

Δεν υπάρχουν σχόλια: